BEYANA PARISÊ:
Daxwazên hevbeş yên Partî yên siyasî û kesatî
yên Kurd, ji bo çareseriyek demoqratik, adil ji
pirsa kurd û Kurdistan re li Turkiye.
Daxwazên hevbeş yên partiyên siyasî û kesatiyên
Kurd, ji bo çareseriyeke demokratik û dadmend ji
bo pirsa kurd û Kurdistanê li Turkiyê. Em Partiyên
siyasî û kesatiyên Kurd ji bakurê Kurdisanê (Kurdistana
Tirkiyê) ji bo çareseriya siyasî ya pirsa Kurdistanê
li Tirkiyê bi biryarek hevbeş van daxwazên
li jêr hatine rêzkirin pêşkêşî Serokatiya
Yekatiya Ewropayê Komisyana Ewropayê û Parlemena
Ewropayê dikin:
Jiber :
1- ku Pirsa kurdî û Kurdistanê di eslê xwe de pirsek
siyasi ye; rehên xwe di dîroka siyasî ya rojhelata
navîn de havêtiye, her wusa berî avakirina Komara
Tirkiyê heta îro, bêçareserî di rojevê de maye û
pirsên civakî, çandî û mafên mirovan pêve girêdayî
ne;
2- ku Siyaseta înkara mafên siyasi yên gelê kurd
û perçiqandina bizava wî ji destpêka Komara Tirkiyê
heta roja îro bûye sedema bê isrikrarî, komkujî,
diskrimisyonên mezin li dijî gelê kurd;
3- ku bi sedema hebûna milyonek Kurd li Ewropa,
her wusa di rewşa endametiya Komara Tirkiyê
de, dora 1500 km ji sinorên Ewropaya Rojhilat di
Kurdistanê re derbaz dibe û dora bist milyon kurdên
Bakurû Kurdistanê dibin hemwelatiyên Ewropayê, ber
vê yêkê pirsgirêka Kurd li Komara Tirkiyê, di heman
demê de, pirsgirêkek siyasî ya Yekitiya Ewropayê
ye jî;
4- ku faktorên demografîk û cografî yên Kurdistana
Bakur ji bo îstiqrarê û têkiliyên Ewropa digel
alemê Îslamî, Erebî, Asiya-Navendî û Kafkasiya,
xwudan giringiyek mezin e bo paşerojê;
5- ku Kurd miletek e; û xudan xususiyetên dirokî,
zimanî, çandeyî, û cografî ye,
6- ku di dema buhurî de, her weku dîrok bi xwe
şahide, pirsa Kurdistanê sedemê bê îstiqrariyê
bû li Tirkiye, ne peydakirina çareseriyek demokratik
û adil ji bo vê pirsê, dê di dema paşerojê
de jî bibe sedem bo bê istikrariyek mezin û berdewam.
7- ku ji bilî Komara Tirkiyê hemû welatên endam
û berendamên Yekitiya Ewropa gel û kêm netewên xwe
bi resmî naskirîne; pirsa wan çareser kirine: Belçika,
Ispanya, Macaristan, Bulgaristan û Romaniya mînakên
girîng in di vê derbarê de.
8- ku piştî Cenga Cihanê ya Yekemîn, bi sedemê
siyaseta hêzên mezin, ji hemû miletên Împratoriya
Osmanî bes gelê kurd ji mafên xwe hate bêpar kirin.
Îro jî xeterî heye ku Yekitiya Ewropayê, şertên
Komara Tirkiyê bipejrîne û di nav hemû gel û kêmnetewên
dewletên endam û berendamên xwe de, gelê kurd bi
tenê ji mafên xwe yên siyasî bê par bihêle.
9- ku biryarên Parlemena Ewropayê, Civata Giştî
ya Konseya Ewropayê û Civata Giştî a Saziya
Ewlekarî û Hevkariya Ewropayê (OSCE) di derbarê
rumetgirtina mafên siyasî, çandî, civakî, aborî
û îdarî yên gelê kurd li Tirkiyê bên rumet girtin.
10- ku peymanên Yekitiya Ewropayê, di derbarê mafên
kêmnetewan de û mafên mirovan de ji bo gelê kurd
li Komara Turkiyê jî bêne bikaranîn.
11- ku aşîtî û Îstiqrar, pêşveçûna aborî
û demokrasiyê li Komara Tirkiyê bi hêz bibe:
12- ku reformên li Tirkiye hatine kirin dibe ku
girîng bin, lê kêm in, Krîterên Kopenhagê yên siyasî
bicîh na înin û bersiva çareseriya pirsa Kurdistanê
nadin.
Daxwaz:
A. Siyasî:
I. Divê li Komara Tirkiyê de, di zagona bingehîn
de nasnameya kurdan wekî netew bête naskirin.!
II. Divê statuyek federe ji bo Kurdistanê bête
naskirin û gelê kurd parlemena xwe û rêvebiriya
xwe ya herêmî hilbijêre.
III. Divê hemû astengên li ber azadiya baweri,
raman û birêxistînîbûnê bên rakirin. Divê her cûreyên
azadiya bawerî, raman û birêxistinîbûnê (da ku terorizmê
nehewinin) bi zagonan bên teminat kirin. Pêwist
e, di vê çarçovê de mafên xebatên partiyên kurdan
yên sîyasî bên temîn kirin.
IV. Divê ji bo lihevhatina civatan, hemû girtiyên
sîyasî bên berdan.
V. Divê, Di serî de Zagona Partiyên Siyasî; Zagona
Helbijartinê; Zagona Civîn, Xwepêşandin û Meşê;
Zagona Cezayê; Zagona Dijî Terorê û hemû zagonên
nedemokratik, ji nuh ve li gorî standartên YE
bên sazkirin.
B. Ziman, çand û perwerdeyî :
I. Divê li Kurdistanê û li hemû heremên ku Kurd
tê de bi piranî dijîn zimanê Kurdî, bi awayekî fermî,
wek zimanê yekemîn bê naskirin û bikaranîn. Her
wusa zimanê Kurdî li Tirkiye jî wek zimanê duyemin
bê pejirandin.
II. Divê li Kurdistanê zimanê kurdî bibe zimanê
sereke yê perwerdeyî û hînkirinê.
III. Divê bê qeyd û şert mafê weşan,
radyo û televizyon bi zimanê kurdî bên naskirin.
C. Daxwazên aborî:
I. Divê projeyek taybetî bo pêşvebirina aborî,
tîcarî û sînaî li Kurdistanê bê amedekirin. Divê
bo vê armancê saziyek fermî bê damezirandin.
II. Serbestkirin û hêsankirina têkiliyên aborî,
ticarî, çandî û civakî di navbera Kurdên Kurdistana
Bakur (Tirkiye) de û Kurdên parçeyên din yên Kurdistanê.
III. Ji nuve avakirina gundên ku bi sedemê şer
hatine xirakirin û dayina tezmînat bo xwediyên wan.
D. Laîsitê :
I. Divê di pêvajoya ji nuva avakirina Kurdistanê
û Tirkiyê de, şîrovekirina laîsita ku bi nijadperestiyeke
totalîter azadîya baweriyê tê pelçiqandin û dijminatiya
olî tê kirin bê terikandin.
II. Divê pêwendiya olê û dewletê di çarçova prensîbên
demokrasiyê de ji nû ve bê sazkirin.
E. Endametiya Komara Tirkiyê ji bo Yekitiya
Ewropayê
I. ji bo Yekîtiya Ewropayê em ne li hemberê endametiya
Komara Tirkiyênin, lê di heman demê de ji wê dixwazin
ku mafên siyasî, çandî, aborî û îdarî ya gelê Kurd
bi Tirkiyê bide qebulkirin û bên bikaranîn.
II. Heta îro Komara Tirkiyê nasnameya neteva Kurd
inkar dike, dora bist milyon kurdan ne wekî netew,
ne jî wekî kêmnetew nas nake, reformên biçûk ku
hatine kirin bersiva çareserkirina pirsa Kurdistanê
nadin. Ji ber vê yekê, ger Yekitiya Ewropayê di
vê rewşê de, tarixa guftûgoyê bide Komara Tirkiye
ev na ête wê wateyê ku Komara Tirkiye Kirîterên
Kopenhagê yên siyasî bi cih anîne.
F. Rêbaza tekoşîna siyasî:
Ji bo bi cihkirina daxwazên ku li jor hatine
rêzkirin, em bes li gora nirx û pîvanên demoqratik
bi awayek rewa, zelal û hevbeş tekoşîna
siyasî dikin..
Îmza Beshdarên Civîna Parisê:
1)PDK-Bakûr : baranhemze@hotmail.com
2)PSK : newrozbawer@web.de
3) Komala pişgiriya HAK-PAR : Dema-Nu@t-online.de
4)Bizava Bakurê Kurdistan : Kilincm@aol.com
5) KAWA: hamid1@hotmail.com
6) PIK : hikmetserbilind@yahoo.de
7) Sosyalistên Şoresgerên Kurdistan:
mamaxatun@hotmail.com
Prof. Îsmet Şerif Wanlî
Dr.Musa KAVAL : mkaval@invivo.edu
Partî û Kesatiyên kurdistanî yên ku di civîna Parisê
de ne beshdarbûn, Beyana Parisê di pejirînin.
PWD
Dr. Sirac BILGIN
M.Serîf Müstak
Konê Reş
Zinarê Xamo
Not: ji Kerema xwe Pişgirî, dîtin û daxwazên
xwe bi Mailan ji me re bishînin.
|