Divê xal û gotinên hanê ji destûrê bêne paqijkirin.

Destûr dive, di warê azadîyên bingehîn da, standardên Yekitiya Ewrûpa ji xwe ra wek nimûne bigre.

Divê di amadekirina destûra teze da guhdariya bir û rayên Kurdan jî bê kirin (bi riya partiyan û sazîyên demokratîk) û daxwazên wan ên rewa di destûrê da cîh bigre. Statûyek ji kurdan ra divê, ku ew jî bi raya min federalî ye li ser esasê wekhevîyê. Nimûne destûra Iraqê ye. Lê helbet em dizanin ku  mixabin dewlet û hukumeta Tirk û raya giştî yê Tirk îro ne hazir e cî bide formulasyoneke han.

PİRS: Hûn hevdîtinên PKK û MİTê çawa dinirxînin? Ev hevditin nû ne yan ji berê ve jî hebûne gelo? Berdewamîya van pêwendîya ji bo çareserkirina pirsa kurdî baş e yan na? Gelo wê berdewam bike, yan kûtahî bi van pêwendîya hatîye? Raya we di vî warî de çawan e?

“ GER SÎLEH BÊDENG BIN EM JÎ KÊFXWEŞ DIBIN.”

Roja ku Ocalan hatiye girtin (Sibata sala 1999) vir da pêvendîyên MİT û PKK heye û ev jî ne tiştekî ecêb e. Di van 10 salên dawî da muxaberata eskerî û MİTê gelek caran Ocalan û berpirsên PKK dîtine. Eger ew ji bo sekinandine şer be tişteki adî ye. Ango sîleh di dest kê da ye divê dewlet  bi wî ra bide û bistîne, da ku sîlehan bêdeng bike. Ger sîleh bêdeng bin em jî kêfxweş dibin. Ger sileh bêdeng bin, her usa bi kêrî Kurdan e. Ev danustandina MİT û PKKê îro sekinîye lê sibe dikare cardin dest pê bike.

Lê, çareserkirina pirsa Kurd tiştekî din e. Ew tenê bi riya danustendinê bi Ocalan û berpirsên PKK yên dine ra çareser nabe. Ocalan û partiya xwe ji bo Kurdan çi dixwazin ew mihîm e. Mixabin tiştekî esasî naxwazin. Dibêjin “em dewleta serbixwe, heya federalî û otonomî (xwemuxtarî) naxwazin.” Dibêjin “zmanê fermî jî bila Tirkî be.” Hingê çi?..

Divê hemû mafên bingehîn yê gelê Kurd bêne naskirin. Bê mafên bingehîn çareserî nabe. Ango divê Kurdî jî bibe zmanê fermî û perwerdeyî. Tirkiye bibe federal û li Kurdistanê, ango li cî û warên ku Kurd piranî ne, xwe bi destê xwe îdare bikin, parlamen û hukumeta me yê herêmî hebe.

PİRS: Berî çend rojan li Diyarbekir, konferansek bi navê “Konferansa Kurdistanê” civîya. Ma we jî dawetê wê konferansê ne kiribûn? Hûn çima beşdarê konferansê nebûn? Gelo ew konferans pê kane ku bibe desthilatdarîyek netewî li beşê Bakur?

Ez jî hatibûm dawetkirin, lê gotin tenê heqê berpirsên partî û sazîyan heye ku di konferansê da qise bikin. Ez ne berpirsê tu rêxistinekê me. Her usa jî bi raya min, ji ber rewşa heyî ku dengê sîlehan bilind bûbû, ji bo konferanseke han dem ne misaîd bû. Ji ber vê, êrişên eskerî yê dewleta Tirk û yê Îranê dirêjî Kurdistana Başûr bûn û Serok Barzanî jî bona vê yekê Konferansa esasî ku li Başûr bicivîya, sekinand.

Bi raya min, mirov nikare roleke usa mezîn bide konferanseke han wek “desthilatdariyek netewî”. Lê ger Konferansa her çar parçeyan bikare bicive û bikaribe bigihe bîr û rayeke miştêrek li ser sîyaseta Kurdan, helbet tê da gelek feyde  heye. Lê tecrubeyên me nîşan dide ku ew jî ne tiştekî hêsan e.

PİRS: Bi raya we AKP wê bikaribe; pirsek mîna pirsa kurdî ku  pirsek berfireh û pirsek giran e, çareser bike yan na? Hûn wê cesaretê di AKP’dê dibînin yan na? Gelo AKP xwedîyê hêz û karîn û wêrekîyek wisan e yan na.?

Dema AKP hat ser hukim, ji bo çareseriya pirsa Kurd hazirî û projeyek xwe ya usa rêk û pêk tune bû û bi raya min îro jî tune.

Lê, AKP dîsa jî di vî warî da, ji hukumetên berî xwe baştir e. Pirsa Kurd nas kir û hin gavên erênî avêtin, wek vekirina TRT Şeşê. Di ser Ergenekonê da çû û tesîra leşker kêm kir. Ev kiryarên han bi cesaret dibin.

Gel  piştgiriyek mezin da AKP û ew jî hêza herî mezin e ku hukumetek bikaribe gavên bi cesaret bavêje. Helbet pirsa Kurd pirseke mezin e, tu partiyek bi serê xwe, nikare çareser bike. Divê rewş bo vê yekê kamil be û dest bide. Berî hertiştî jî ev yek bi kar xebat û têkoşîna gelê Kurd girêdayi ye. Divê Kurd bi şikleki berfireh û girseyî ber xwe bidin, heq û azadî bixwazin û berxwedana xwe bi rê olaxên rast bi rêva bibin, ango şaşiyên mezin nekin.

PİRS: Şerê çekdarî ku heta niha PKK di domandîyê çî tesirek li ser tevgera azadîya gelê kurd kirîye? Gelek rewşenbîr û rayedarên kurd beyan dikin ku şerê çekdarî êdî dema xwe qedandîye û xesarê dide tevgera kurdî. Her wiha tê xwestin ku dawî li şer û dijwarîyê  were. Gelo çima hê PKK dev ji şerê çekdarî bernade? Diyar e beramber bi vê siyaseta PKK’ê dewlet jî,  berê rêya  çareserîya daye kiryarên leşkerî. Ev pêvajoyek xeterhêner e. Lewra ev yek rê li ber pevçûyîna gelan jî vedike û gelek tırs ew e ku gelên kurd û tirk bikevin şereke qewmî. Ji bo ku ev tirs dûr bikeve lazime çî were kirin? Di pêvajoyek wiha de ji bona aramî û diyalogê pêşnîyarên we çîne.?

“ DEMA ŞERÊ ÇEKDARÎ ÊDÎ DERBAZ BÛYE.”

Ji şerê PKK çi derket û çi derneket li ber çavan e. Kar û zirarê şer çibe jî, îro êdî ji bo şer sedem tune ye, êdî dora diyalog û aşitîyê ye. Mixabin di van mehên dawî da rewş dîsa aloz bû. Bi rastî jî, ger pêşî lê neyê girtin, xetereke mezin heye ku hin xirabtir be, Kurd û Tirk zirareke mezintir bidine hevdu.

Bi raya min dema şerê çekdarî êdî derbaz bûye. Ji xwe daxwazên PKK wek berê ne zêde ne, ji bo tiştên ku dixwaze (perwerde bi zmanê Kurdi û tiştên dinê) şer ne hewce ye. Kurd dikarin van daxwazan jî, heya yê mezintir jî (wek otonomiyeke rasteqin yan jî federasyon) bi kar û xebata sîyasî, ya aştîxwaz û demokratik bi destxin. Bona vê yekê divê PKK dev ji sîlehan berde, da ku rîya sîyasetê vebe. Eger PKK çekan bêdeng bike, êdi di dest dewlet û hukumeta Tirk da jî mane namîne ku sîleh bi kar bîne, êrîş bibe ser gund û bajarên Kurdan û xelkê bigre bavêje zindanê.

PİRS: Li gor dîtinên we lazime pêwendîyên Turkîye û  desthilatdarîya Kurdistna Başûr çawa bin? Pêwendîyên dostane wê çî tesirek li ser çareserkirina pirsa Kurdên Turkîye bike?

Pêvendîyên Kurdistana Başûr û dewleta Tirk van salên dawî, ango di dema hukumeta AKP da baş e. Ev yek ji bo herdu aliyan, her usa jî bo çareserîya pirsa Kurd li parçê Bakur jî tiştekî baş e. Statûya Kurdistana Başûr ji bo hemû beşê Kurdistanê nimûneyekî delal e. Lê divê Kurdên bakur, bi şaşîyên xwe ji wan ra –ji Kurdistana Federal re--serêşîyan çênekin.

PİRS: Hûn kesek wisan in ku we gelek pênasan di yek kesayetîyekî de cevandiye. Diroknas Kemal Burkay, siyasetmedar, helbestvan, zimanzan û sazûmankar Kemal Burkay. Tu di van hemû karan de jî serwext û serketî yî. Gelo tu çawa dikarî bi vî rengî pêkhatî bî. Kemal Burkay, zêdetir ji  kîjan Kemal Burkay hez dike?

Hin kes bala xwe didin ser tiştekî û hêza xwe ji bo armancekê serf dikin, wek bibin dewlemend, yan bibin hunermendekî mezin, yan di sîyasetê da bi serkevin… Hin kes jî, xwedî armancekê bin jî bi hin tiştên dine jî mijûl dibin. Wek min, him bi edebîyatê mijûl bûm, him bi sîyasetê. Lê kesayetîya mirovan carina pirrengî be jî yekpare ye. Ez nikarim rengekî xwe ji ser yê dine ra bigrim.

PİRS: Xuyaye ku ji îro pêve, jîyana we , wê li welat derbas bibe. Gelo hûnê li ku cîwar bibin? We dive ku hûn bi çî xebatekre mijûl bibin? Ma niyeta we û sîyaset kirinê heye yan na? We divê ku hûn piştgiri li rêxistinên aştixwaz û yên medenî bikin( sivil)? Kes gazî we û hevkarîyê dike yan na? Kemal Burkay wê çî bike xêncî niviskarîyê.?

Nuha li Îstembolê me, lê gor kar û hewcedarî dikarim cîyê xwe biguhurim. Ev 8 sal e ku min di sîyasetê da dev ji karê rêvebirî berdaye. Lê dîsa dinivîsîm, tevî civînan dibim û qise dikim, konferansan didim û bi vî awayî li ser siyasetê bîr û rayên xwe dibêjim; ango di sîyasetê da aktîf im. Nuha şunda jî ezê vî karî bikim. HAK-PAR bi bernama xwe nêzî min e, ji bo çareserîya pirsa Kurd federasyonê dixwaze; ezê piştgirî bidimê. Her usa jî, kîjan partî dibe bila bibe (AKP, CHP, BDP) ger ji bo çareseriya pirsa Kurd, ji bo maf û azadiyên bindestan, ji bo firehkirina demokratiyê li Tirkîyê daxwazekî û karekî baş bike, ezê ji bo kiryarên han piştgirî bidimê. Her usa jî ezê piştgirî bidime sazîyên aştîxwaz û çandî yên ku bi taybetî xizmeta çand û zmanê Kurdî bikin.

          GELEK SİPAS  Jİ BO RÊZDAR BURKAY KU Bİ BERSÎVÊN MİN DAN.               

                 latifepozdemir@yaho.com / latifepozdemir@gmail.com