Komeleya Çand û Hunerê ya Diyarbekir ÇIRAyê bi sînemager Şûayîp Adlîg re gotarek li dar xist

Sînameger Şuayîb Adlig, diyar kir ku derhênerê kurd Yilmaz Guney ji wê re gotiye ku mirov dikare bi sînemayê şoreşa miletan pêk bîne û gelê xwe bi dinyayê bide naskirin.

Komeleya Çand û Hunerê ya Diyarbekir ÇIRAyê, 26ê Adarê roja şemiyê bi sînemager Şûayîp Adlîg re gotarek li dar xist. Beriya gotarê fîlma bi navê “Û Nêrgiz Bişkivîn” hat nîşandan. Sînemagerê fîlmê, Şuayîb Adlig piştî danîşanê weha dest bi axaftinê kir; “Salên 1970yî bû. Min gelek ji Yilmaz Guneyî hez dikir. Ew li Qişleya Selîmiyeyê girtî bû. Min jê re çend name şandin, lê min jê bersiv negirtin. Di sala 1974an de çûm cem wî. Wî ji min re got; ‘Tu hatî bîra min. Te ji min re du name şandibûn. Dema min nameyên te xwend, min got ya ev dîn e, ya saxik yan jî pir cesûr e.’. Min jî ji wî re got ev her sê tişt jî bi min re hene. Piştî vê hevdîtinê têkiliyên me çêbûn û me bi hevûdu re gelek fîlm kişandin. Yilmaz Guney digot ku mirov dikare bi sînemayê şoreşa miletan bike û bi saya sînemayê gelê xwe bi dinyayê bide naskirin.”

Derbarê fîlmê bi navê “Û Nêrgiz Bişkivîn” de jî diyar kir ku derhênerê fîlmê Mesûd Arif Salih û Huseyîn Hesen Alî ye. Fîlm li Kurdistana Başûr hatiye kişandin û ji xeynî çend lîstikvanên wê hemû lîstikvan kurdên başûr yên ku bi tenê sempatiya wan ji sînemayê re hebûne pêk hatiye. Di fîlmê piştî Peymana Cezayîrê, di salên 1980yî de zext û zordariyên li ser kurdan hatin kirin li pêş çavan hatine raxistin. Ji nivîsandina senaryoyê hetanî danîşanê di du sal û nîvan de temam bûye. Adlîg got armanc ew bû ku em bi vî fîlmê bi dinê bidin zanîn ku kurd ne alîgirê şer in. Dijminê kurdan, ew mecbûrê şer kirine. Bi saya vê peyamê fîlm di sala 2006an de li Pêşbirka Fîlman ya Berlînê Xelata Herî Hêja ya Aştiyê girt. Fîlm di heman demê de lig elek welatan hat nîşandan.

Adlig, da zanîn ku ew bi Yilmaz Guneyî re di gelek fîlman de leyistiye, xeyala Yilmaz Guneyî ew bû ku sînemaya kurdî li seranserê dinyayê bê naskirin û navneteweyeyî bibe. Adlig, li ser pirsekê da weha bersiv da;”Fîlmek bi kîjan zimanî bê kişandin dibe fîlmê wî zimanî. Ger îmkana Yilmaz Guneyî hebûya dê fîlmên xwe bi kurdî bikişanda. Lê wê demê kurdî qedexe bû, nedikaribû fîlmên bi kurdî bikişanda. Bikişanda jî kesî nîşan nedida. Lê digel hemû astengiyan jî Yilmaz di fîlmên xwe de jiyan û civaka kurdan dikişand.”

Sînemager Adlig, ji dewlemend û karsazên kurdan jî fikare gazincên xwe kir. Adlîg got ku dewlemendên kurd ji produktor û derhênerên kurd re nabin sponsor. Ew karê sînemayê girîng nabînin. Lê em hêvî dikin ku ji sinemagerên kurd re derfetan çêbikin. Heta ku derfetên aborî tune bim, ne mimkûn e ku sînemaya kurdî bigihije asta sînemaya dinyayê.

Şuayîb Adlig hinek behsa projeya xwe ya nû kir. Adlig got ku bi navê “Ma Jiyan Wusa ye?” fîlmekê dikşînin. Di wî fîlmî de lîstikvanê navdar Al Pacîno û du lîstikvanên fransî hene. Bi vê projeyê hêvî dikin ku fîlmeke kurdî li gelek welatan bê nîşandin.