|
DAXUYANÎYA CIVÎNA GIŞTÎ
YA PLATFORMA KURDÊN EWRUPAYÊ
Hamburg(Geesthacht), 20-22 Sibat 2004
Miletê Kurd, yek ji neteweyên herî Kevin û mezin
yê Rojhilata Navîn e. Weke hemû neteweyan, mafê
wan jî heye ku qedera xwe bi xwe bi destê xwe û
bi azadî tayîn bike; li ser axa xwe serbest û azad
bijî û îdareya welatê xwe bi destê xwe bi rêve bibe.
Îroj, nifûsa kurdan ya li tevahîya Kurdistanê ji
35 mîlyonan zêdetir e. Bi tenê li Komara Tirkîyeyê
(KT) ji % 30yê nifûsê kurd in.
Di hundirê hidûdên Yekîtîya Ewrupayê de (YE) nêzîkî
1 mîlyon kurd dijîn.
Tu miletî weke kurdan êş û azar ji destê terorê
nekişandîye. Heta ku kurd mafên xwe yên neteweyî
û demokratîk bi dest nexînin, ne li Kurdistanê,
ne li welatên dagirkerên Kurdistanê (Tirkîye, Îran,
Iraq û Surîye) û ne jî li Rojhilata Navîn aramî
û demokrasî pêk nayê.
Divê YEyê, li ser çareserkirina pirsa kurd û Kurdistanê
raweste û piştgirîya hêzên kurdan bike da ku
çareserîyek rewa, daîmî û yê ku ji alîyê kurdan
ve bê qebulkirin, derkeve hole.
PÊVAJOYA ENDAMETÎYA KOMARA TIRKÎYEYÊ
LI YEKÎTÎYA EWRUPAYÊ Û PIRSA KURD Û KURDISTANÊ
Avabûna Komara Tirkîyeyê, li ser bingeha înkar
û ji holêrakirina kurdan pêk hatîye. Ev xisûsîyeta
Komara Tirkîyeyê ji roja avabûyînê heta îroj, bi
sîyaseteke ku li ser bingeha qedexe, înkar û bi
her awayî pêşîlêgirtina hebûna û pêsdecûyîna
kurdan ve avabûye, hatîye birêvebirin. Ev sîyaset
îroj jî li Komara Tirkîyeyê serdest e.
Platforma Kurdên Ewrupayê (PLATFORM) bawer dike
ku, pêvajoya endametîya Komara Tirkîyeyê ya li YEyê,
li ser rewş û pêşeroja kurdan jî xwedîyê
tesîreke mezin û piralî ye.
Li gel vê yekê jî kurd bi îradeya xwe ya sîyasî
û azad divê pêvajoyê de cîh nagrin. Divê kurd, di
pirsa kurd û tesbîtkirina statuya Kurdistanê de
xwedî peyv û desthilat bin.
Loma jî, di pêvajoya çareserîyek rewa ji bo pirsa
kurd de, van daxwazên li jêrîn, şertên herî
kêm in ku, dive berîya destpêkirina muzakereyên
endametîyê di navbera KTyê û YEyê de,
ji bo bicîhanînê ji KTyê bên xwestin û YEyê jî
bibe cavdêr û garantorê vê yekê.
- Li KTyê, kurd bi nasnameya xwe ya neteweyî ve
nayên naskirin. Hebûna kurdan wek netewe, gel
yan jî grub, heta îroj bi awayekî resmî nehatîye
binavkirin. Divê nasnameya kurdan ya neteweyî
û hemû maf û azadîyên ku bi vê nasnameyê ve girêdayî
ne, di qanûnaesasî(destur) ya KTyê de weke mafên
kollektîf bên bi cîhkirin û garantîkirin.
- Li KTyê, dive hemû cûreyên astengên ku bi rêya
qanûnên bingehîn li ser mafên azadîya fikirînê,
xweîfadekirinê û xwebirêxistinkirinê hene, bên
rakirin. Azadîya fikirandinê û çapemenîyê bi hemû
awayan ve, serbestîya damezirandina hemû awayên
rêxistinan bi nasnameya kurdî, weke mafên bingehîn
di qanûnaesasî de bên cîhkirin û garantîkirin.
- Divê komara Tirkîyeyê, hemû şerhên xwe
yên ku ji bona pêşîlêgirtina maf û azadîyên
kurdan, danîye ser peymanên û konvensîyonên navneteweyî,
rabike û pêwîstîyên pîvanên wan peymanan û konvensîyonan
bi tevahî bi cîh bîne.
- Zimanê kurdî weke zimanê tirkî dive bibe xwedîyê
statuyeke resmî. Hemû qedexeyên li ser bikaranîna
navên kurdî dive bên rakirin. Divê her hemwelatî
bi zimanê xwe yê dayikê, di hemû sewîyeyan de
bi be xwedîyê mafê xwendin û perwerdeyê. Her dê
û bav yên kurd dive bikaribin li gora daxwazên
xwe zarokên xwe bişînin xwendin û xwendegehên
kurdî. Dewlet, ji bicîhanîna van erkan mukellef
(berpirsîyar) e.
· Kurdên ku di dema şer û îdareya
awarte ya li KTyê de, bi awayên cuda mexdûr bûne,
ji hêla Ktyê ve tazmînat ji bo wan bên dayîn. Deverên
Kurdistanê yên ku divê demê de hatine wêrankirin,
bên avakirin. Her weha hemû mayinên li coxrafyaya
Kurdistanê bên paqijkirin, zerarên li ser jîngeha
(tebîeta) Kurdîstanê bên serrastkirin.
· Divê hemû girtîyên siyasî û fikrî
bê qeyd û şert bêne berdan, siyasîyên li derveyî
welêt bikaribin vegerin welatê xwe.
- Divê YEyê, ji bona ku kurd bikaribin di pêvajoya
peywendî û muzakereyên Tirkîyeyê li gel YEyê de
beşdarî muzakereyan bibin, rêya mekanîzmayên
beşdarîyê yên pêwîst ava bike.
Dive Yeyê, ji bona van daxwazên li jor dîyarkirî
nin, pêk bên, teqwîmekê amade bike û bi rêya Belgenameya
Şirîkatîyê ya Tevlêbûnê KTyê taqîb bike û zorê
bide KTyê ku wan daxwaza bi cîh bîne.
KURDÊN EWRÛPAYÊ (Û DAXWAZÊN KURDAN DI
NAV YEyê DE)
Nêzîkî mîlyonek kurd li Ewrûpayê weke kurd û Ewrûpayî
dijîn. Îroj bi hezaran kurd ji ber zilm û zordarîya
dagirkeran berê xwe didine Ewrûpayê. Maf û berpirsîyarîyên
kurdên li Ewrûpayê wek kurd û werûpayî hene. Pirsa
kurd, bûye pirsek YEyê jî.
- Bi hatin û pey re jî bicîhbûyîna kurdan li seranserê
Ewrûpayê gelek pirsên nûh jib o civata kurdan
bi xwe re derxistîye hole. Hemû pirs û daxwazên
ku bi jîyana penaberîyê re derdikevin hole, ji
bona nêzîkî 1 mîlyon kurdên li welatên YEyê de
dijîn jî, rastîyek e û li pêvajoya entegrasyona
kurdan de pirsên girîn in. Girîngtirîn pirsa entegrasyonê
jib o kurdên li YEyê dijîn ev e ku, kurd li dewletên
YEyê bi nasnameya xwe bên qebûlkirin da ku li
ser vê bingehê entegreya civata YEyê bibin.
- Ji ber sedemên dîyar, bi hezaran penaberên kurd,
nemaze jî ji Kurdîstana Iraqê berê xwe dane welatên
Ewrûpayê. Pirsa penaberên kurd îro yek ji girîngtirîn
pirsên YEyê ye û dive bi awayekî mirovane bê çareserkirin-
YEyê dive jib o çareserkirina vê rewşê xwedîyê
înîsîyatîfê be.
- Destpêka dîroka kurdên Ewrûpayê digihîje berê
30-40 salan. Ji ber sedemên sîyasî bi sedhezaran
kurd mecbûr manin ku welatê xwe terk bikin û berê
xwe bidin welatên cûrbicûr yên Ewrûpayê. Jîyana
di surgunîyê de, cend nifşên kurdan bi perwerdeyeke
taybetî yên wan welatan mezin kir. Ji ber rewşa
welat û rewşa taybetî ya kurdan, nifên nûh
ku li Ewrûpayê mezin dibin, xwe di nav xebata
sîyasî, civakî û demokratîkî de bi aktîfî cîhe
xwe girtin. Îroj di Parlamentoyên gelek welatan
yan jî li Parlamentoya Ewrûpayê de hejmareke berbiçav
ya kurdan hene. Wek nûnerên partîyên welatên lê
dijîn hatine hilbijartin û xebatên xwe yên sîyasî
didomînin.
- Jîyana rêxistinî ya kurdan li Ewrûpayê gelek
dewlemend e. Bi sedan rêxistinên sîvîl û demokratîk
bi awayekî gelek aktîf ji bo piştgirîya welatê
xwe û her weha ji bo pêvajoya entegrasyonê roleke
girîng dileyzin. Divê YEyê hemû reng û cûreyên
rêxistinî yên kurdî re bibe alîkar da ku kurd
bi nasnameya xwe ve weke herkesî xwedî maf û azadîyên
însanî û sîyasî bin. Divê li hemû welatên Yeyê
de ji civata kurd re mafên kulturî û kêmneteweyî
were dayîn.
PLATFORM
PLATFORMA KURDÊN Lİ EWRÛPAYÊ
PNK - Bakur:
Partiya Azadî Demokrasî ya Kurdistanê - PADEK,
Partîya Îslami ya Kurdistanê - PIK, Partiya Sosyalist
ya Kurdistanê - PSK, Rêxistina Sosyalist û Demokratik
ya Kurdistanê - RSDK, Partiya Rizgarîya Kurdistan
- PRK-Rizgarî
ÎKE - ÎNSÎYATÎF:
İnsîyatîfa Kurdên Almaniya-, İnsîyatîfa
Kurdên Avusturya, İnsîyatîfa Kurdên Danimarka,
İnsîyatîfa Kurdên Fransa, İnsîyatîfa Kurdên
Hollanda, İnsîyatîfa Kurdên Ingiltere, İnsîyatîfa
Kurdên li Swêdê, İnsîyatîfa Kurdên Swisre.
DEM – KURD:
Civata Kurd (Giessen) , Civata Kurd li Elmanya
(Koln), Dengê Kurdan li Duisburgê , Hevkar-Elmanya,
IVK (Mainz) Komela Navnetewi ya ji bo Mafên Mirov
li Kurdistan (Elmanya), Yekitîya Komelên Kurdistan-KOMKAR(Elmanya)
FKKS Federasyona Komeleyên Kurdistanê li Swêdê,
Kitêbxaneya Kurdî li Stockholmê, Komela Kurdistan
li Belçîka, Komela Çanda Karkerên Kurdistan-KOÇ-KAK,
Komela Karkeren Kurdistan -Avusturya, Komela Karkeren
Kurdistan- Danîmarqa, Komela Karkeren Kurdistan
Swîsra, Mala Kurd li Frensa, Kurdish Advice Centre
(Brîtanya Mezin), XOYBÛN-Berlin, XOYBÛN-Danîmerqa,
Yêkitiya Karkerên Kurdistan li Holland, )
Ji bo têkilîyê:
FKKS, Federasyona Komeleyen Kurdista ne li Swêdê
Box 5013
131 05 Nacka
Tel: 0046-8-644 66 22
Fax: 0046-8-650 21 20
info@kurdiskarf.org
|
