|
|
 |
|
|
|
-
ROJA
WELAT
-
- Wek rojnameyeke panzdeh rojî, li
Enqerê hat weþandin. Him nav bi kurdî bû, him jî nîv-nîvê Kurdî
û Tirkî bû. Hejmara pêþî di Ýlona sala 1977 da derket. Xwedî Mistefa
Aydin, berpirsîyarê pêþî jî Sidiq Bozarslan bû.
-
- Roja Welat jî wek Rîya Azadî, bi
destê kadroyên Partîya Sosyalîst a Kurdistana Tirkîyê (PSKT) dihate
derxistin. Ew jî wek Rîya Azadî bi alîyê Kemal Burkay dihate îdarekirin.
-
- Dema ku Xwedî û berpirsîyar çûn
ba hukumetê, serî lêxistin (muracaat kirin), gotin, em dixwazin
rojnameyeke hanê derxînin, polêz gelek qehirî, ew avêtine nezaretê
û ji wan ra gotin:
-
- "Emê serê we jêkin! Hûn nikarin
rojnameyeke Kurdî darxînin. Bi kîjan zmanî dibe bila bibe, lê
bi Kurdî nabe!.."
- Piþtî ku xwedî berdan, ew çû ba
notêr û bi rîya notêr agahdarî þande valîyê Enqerê.. Walî dîsa
jî, nameyek ji xwedî ra þand, di namê da dihate gotin ku, "zmanê
resmî Tirkî ye û hûn nikarin bi Kurdî rojnamê derînin."
- Lê gor qanûnê, zmanê resmî Tirkî
be jî, herkesekî dikaribû bi kîjan zmanî bixwaze weþanekê derxe.
Ji ber ku ew ne karê resmî bû.
-
- Bi vî awayî Burkay û hevalên xwe
guh nedan polêz û walî û hazirîya derxistina rojnamê kirin. Lê
ku hejmara pêþî bo çapê hazir bû, xwedîyê çapxanê ku bo çapê soz
dabû, poþman bû.. Vêcar çapxaneyeke din hate dîtin û rojname derket.
Bi derketina rojnamê teþqeleke mezin çêbû. Gelek kesan, heya kesên
rojnamevan û parlamenter kirine qîrîn, gotin: "Çawa dibe li vî
welatî weþaneke Kurdî dertê; welat wê parçe be!"
-
- Polêz jî di ser rojnamê da girt.
Li kîderê gihîþtîyê dest danî ser. Berpisîyar û xwedî girtin.
Mehkeme çêbû. Di mehkemê da xwedî û berpirsîyarê rojnamê gotin:
"Bi Kurdî weþan derxistin heqê me ye û emê bikin!"
-
- Berê Xwedî hat berdan. Berpirsîyar
hat guhartin û demek þunda hejmara duwemîn derket. Hevalan baþ
berxwe dan. Bajar û bajar gerîn ku çapxane bibînin û çapkin. Bi
vî awayî þerê wan û polêz bû. Hevalên PSKT, da ku rojname nekeve
destê polêz, ji çapxanê bi lez û bez direvandin, dibirin, digihandin
Kurdistanê û bajarên dinê. Tu kitêbxane û dikan cesaret ne dikir
ku rojnamê dayne camekanê xwe. Belavkirin dîsa bi destê xortên
partîyê û hezkirên rojnamê bû. Wan rojname dibirin bi lez li qehwe
û malan belav dikirin, difirotin.
- Berxwedaneke mezin bû. Berpirsîyarê
rojnamê bi dû hev guherîn. Sidiq sal û nîvek ceza xwar. Piþtî
wî Fîkret Akay hat; ew çû, Mahmut Çeþme hat. Gelek kes ji ber
belavkirina, heya xwendina rojnamê hatin girtin, ceza xwarin.
-
- Çapemenîya Tirk himber vê zordestîyê
bêdeng bû, heya memnûn bû! Lê hin sosyalîst û demokratên Tirk
jî dijî vê zordestîyê derketin. Xasima komela miellîman TOB-DER,
ku miellîmên Kurd (hevalên PSKT) jî di komîta giþtî û rêvebir
da pardar bûn, bi xurtî piþtgirîya Roja Welat kir.
-
- Ji ber vê zordestîya giran, perîyodên
Roja Welat dirêj bûn, ew nekarî tim di waxta xwe da, ango di panzdeh
rojî da carê derkeve. Di nava du salan da 12 hejmar derket. Li
dawîyê ew jî, wek Rîya Azadî di destpêka sala 1979 da bi destê
hukma leþkerî hat girtin.
-
- Lê Roja Welat, bi van 12 hejmarên
xwe jî dengekî mezin derxist û roleke mezin lîst. Hejmara pêþîn
20 hezar bû. Hejmarên dinê 30 hezar derketin; heya yek-du hejmar
jî 40 hezar. Eva tîrajeke bilind bû heya ji bo rojnamên Tirkan.
Xasima di bin wê zordestîya giran da.
-
- Roja Welat bi resim bû. Tê da, tevî
nûçeyan, nivîsên sîyasî, beþa çandî jî hebû. Ji alîyê propagande
û ajîtasyonê gelek xurt bû. Zmanê xwe, him Tirkî, him jî Kurdî
sivik bû, zelal bû; herkesekî dikaribû jê fêm bike. Tevî hevalbendên
Partîya Sosyalîst, kesên welatparêz û serbixwe jî ji Roja Welat
ra xwedî derketin.
-
- Di van salan da him Rîya Azadî,
him jî Roja Welat di Kurdistana Bakûr da ji bo hiþyarkirina gel,
ji bo xurtkirina bîr û bawerîyên sosyalîstî û welatparêzî, ji
bo nasandin û pêþvebirina zman û çanda Kurdî roleke mezin lîstin.
Gelek kesan bi rîya wan bi dewlemendîya çanda gelê xwe hiþyar
bûn, nivîskarên berê û yên hemçax naskirin. Gelek kesan bi rîya
van herdu weþanan xwendin û nivîsandina Kurdî hînbûn. Hin xortan
Kurdî ji Rîya Azadî û Roja Welat hînbûn û her usa jî cara pêþîn
di rûpelên wan da nivîsandin..
-
- Ev herdu weþanên Partîya Sosyalîst,
her usa jî, di derheqa nakokîyên nav partî û rêxistinên Kurdan
da helwestekî baþ girtin, dijî þerê birakujî derketin û yekitîya
hêzên welatparêz xwestin.
|
|
|
