Bersîv ji bo
pirsên Ulla Jelpke (*)
1-Hukumeta
DYA , xuya ye biryara xwe daye û ewê dijî hukumeta Saddam
şer derxe. Li himber van planên DYA helwesta PSK
çi ye, hûn çawa difikirin?
DYA (Amêrîka),
wek şerê Afganîstanê, şerê dijî sazûmana Saddam
jî gor mafê xwe dike. Ev gotinên “şerê
dijî terorê” hemû mane ye. DYA, bi taybetî şîrketên
wan ên mezin ku ticareta niftê û çekan dikin, îro dixwazin
dinyayê ji nu va rêz bikin.
Li ser vî şerê
ku DYA dixwaze dijî sazûmana Saddam bi rêva bibe, raya
me di esas da wek ya Partî Demokratî Kurdistan (yê İraq)
e. Yên ku ji zor û zulma Saddam pir kişandin, Kurd
in. Sazûmana İraqê bi salan şerê Kurdan kir,
Kurdistan ser û bin kir, heya dijî Kurdan çekên kîmyewî
bi kar anî. Lê mixabin hingê dinya bêdeng ma.
DYA di sala
1975 da bi destê Wezîrê derva Kîssînger soz da ku piştgirîya
Kurdan bike, lê li ser gotina xwe ne ma. Kurd bi gotina
wan bawer kirin, şerê Saddam kirin li lê piştra
tenê man û şikestin, zirarek mezin dîtin.
Piştî
wê jî, di dema
Şerê Xalîcê, salên 1990-91 da, dîsa serokê Amêrîka
George Bush ji Xelkê İraqê xwest ku dijî Saddam rabin,
Kurdan û Şîayan gor vê bangê kirin, serî hildan,
lê dîsa tenê man. Amêrîkayê alîkarîya wan ne kir û li
himber êrîşên Saddam tenê man, şikestin. Divê
Kurd van bûyeran ji bîr nekin, ji bo xatirê Amêrîka nekevin
şer.
Li alî din,
ji bo Kurdan, heya ji bo temamîya gelê İraqê, tenê
çûna Saddam têrê nake, mesele ne tenê ev e. Ger bi çûna
wî guhartineke baş çênebe, ango cîyê dîktatorekî
yekî din bigre, hingê şer ji bo çi ye?. Lê ger piştî
Saddam sazûmaneke demokrat û federal avabe, ji bo Kurdan
jî bo hemû İraqîyan jî feyde heye. Kurd dikarin piştgirîya
guhartineke han bikin, bes divê jê bawer bin.
2-Talabanî,
ji Almanya dixwaze ku hêzên xwe yên ABC bişîne Kurdistanê,
da ku dijî êrîşên Saddam herema Kurd biparêze. Raya
PSK li ser vê pêşnîyarê çi ye?
Dema Kurd di
şer da piştgirîya DYA û hevalbendên wê bikin,
hingê dikevin xetereke mezin. Top û fuzeyên Saddam nagihîjin
Amêrîka, lê dikarin bi hêsanî bighên gund û bajarên Kurdan
ku li tenişt wî ne. Ger di dest saddam da çekên kîmyewî
û bîyolojîk hebin –ku bi raya me heye- dikare wek kesekî
li ber mirinê, wan çek û sîlahan dijî Kurdan bi kar bîne.
Ji bona vê yekê, DYA û hevalbendên xwe divê ji bo parastina
gelê heremê tevdîrên baş bistînin.
3-Şerê
Kurdan li tenişt DYA û dijî İraqê, gelo li dawî
zirarê nade Kurdan?
Helbet dikare
bide. Li jorê min behsa vê yekê kir. Lê di hin rewşan
da şer dikare netîceyên baş jî bide. Piştî
Şerê Xalîcê usa bû! Ji bo Kurdan gelek destkevtîyên
baş çêbûn. Di bin parastina Rêxistina Milletên Yekbûyî
(UNO) da, li bakûrê Paralela 36 Kurd azad bûn. Ji xwe
ra parlamen û hukumeteke netewî avakirin. Nuha jî bi perê
niftê ku bi para wan dikeve, welatê xwe ava dikin, aborîya
gel baştir dibe û çanda Kurd pêşva diçe.
Kurd naxwazin
van destkevtîyên xwe di şerekî teze da winda bikin.
Ji bo ku rîsk bigrin, divê pê bawer bin ku cardin nayên
xapandin.
Ger piştî
şer İraqeke demokrat û federal ava bibe û Kurd
bibin beşekî vê federasyonê, û dinya vê statûya teze
nas bike, hingê ji bo Kurdan baştir dibe.
4-Tirk di şerekî
dijî Saddam da bêdeng namînin. Dema leşkerê Tirk
bikeve İraqê helwesta Kurdan vê çi be?
Heqekî Tirkîyê
tune ku bikeve İraqê û Kurdistanê. Em dijî vê yekê
ne. Li İraqê sazîyeke çawa ava dibe, ew karê gelê
İraqê, ya Ereb û Kurdan e. Kurd wê dijî êrîş
û dagirkerîya Tirkîyê derkevin.
5-Xortên Kurd
li Tirkîyê di rewşeke han da divê çi bikin? Gelo
di derheqa vê yekê da, ji bo ku xort nebin esker û neçine
şer, bangeke PSK û yê partîyên Kurd yên dinê heye,
yan na?
Em, wek PSK
dijî êrîş û dagirkerîyên Tirkîyê ne çi li himber
Kurdistana Başûr be, çi li himber gel û welatên dinê.
Em bi beyan û bangên xwe tim jî raya giştî hişyar
dikin û ji xortên Kurd û Tirk dixwazin ku nebin aletê
van êrîşan û vê sîyaseta şovîn û mîlîtarîst.
6-Gelo PSK
tevî rêxistinên Kurd yên dinê dişêwire, kar û xebat
dike ku tevî wan sîyaseteke miştêrek dayne di derheqa
şerê DYA dijî Saddam da û dema Tirkîye bikeve Kurdistana İraqê
Kurd çi bikin?
Me hin pêşnîyar
birin partîyên sereke yên parçên dinê ku bi hevra rûnin
û li ser vê babetê bişêwirin. Lê herdu Partîyên Başûr
(PDK û YNK) gotin nuha ne hewce ye..
7--Gor raya
we divê Tevgera aşitîyê ya Ewrûpa û Kurdên koçber
li Ewrûpa , li himber êrîşa DYA dijî Saddam helwesteke
çawa bigrin?
Em Kurd di
şerê DYA û Saddam da ne teref in. Lê ger piştî
vî şerî Sazûmana Saddam biruxe û li cîyê wê sazîyeke
demokrat û federal ava be, em kêfxweş dibin. Saddam
zalimekî bê merhemet e. Em berxwedana wî yê dijî DYA wek
tevgereke dijî împeryalîyê nabînin. Ger gelên İraqê,
çi Kurd çi Ereb, îro di rewşeke usa xirab da ne,
sedemê mezin Saddam û sazûmana wî ya Baasî û sîyasetên
wan ên şaş û maceraperest e. Vê sazûmanê ger
heqê Kurdan nas bikira û rîya aşitîyê bida pêş
xwe dikaribû welatê xwe gelek pêşva bibe, avadan
bike. Lê bi Kurdan ra bi salan şer kir, serê İraqê
kir belayên mezin (Berê şerê Îranê ku heyşt
sal ajot û piştî wê jî dagirkirina Kuveytê..)
Tevgera aşitîyê
li Ewrûpa helbet divê dijî şer derkeve; lê divê van
tiştan jî hemû bide ber çavan.
Bi silavên
dostayetî..
E.
Havîn
Berpirsîyarê
Buroya Derva
Partîya Sosyalîst
a Kurdistan
19 Tîrmeh,
2002
-------------------------------------------
(*)
Ulla Jelpke, jî Partîya PDS (Partîya Sosyalîzma Demokrat)
e, endam e li Parlamena Federal û berpirsîyarê Komîsyona
Karên hundur û ya Huqûqê ye.
