Derheqê şer da

Ferhad CAN

Pirsa İraqê germ e. Berekî va karmendên RMY (UNO) gor biryara heyî li silahên kîmyevî, bîyolojîk û nukleerî digerin, berekî va Amêrîka û İngîliz hazirîya şer dikin.

Gelo dawî çi be? Şer derkeve yan na?

Hukumeta İraqê dibêje tu silahê kîmyevî, bîyolojîk û nukleerî li ba tune. Karmendên Uno jî heya nuha tiştek ne dîtin ku hukumeta Bexdayê gunekar bikin. Lê Amerîka û Îngiliz bi gotinên berpirsîyarên İraqê ne bawer in. Dibêjin di dest Saddam da ev sîlah hene, ew dikare van sîlahan bide terorîstan û bi kar bîne..

Bi gotina Saddam û hevalên wî helbet bawerî nabe. Ma yê ku dijî Kurdan çekên kîmyevî bi kar anî, tenê li Helepçê di rojekî da  pênc hezar kes kuşt kî bû? Ew çekên heyî çi bûn?

Hin kes jî dibêjin, sîlah mane ne, derdê Amêrîkê nifte. Saddam wek strîyek e li ber pozê Amêrîkê, dixwaze vî strîyî ji ortê hilîne û niftê qontrol bike.

Dibe ku sebep sîlahên tevkuştinê bin, dibe nift be, dibe herdu jî bin.. Lê tiştek eşkere ye, Amêrîka dixwaze sazûmana Saddam biruxîne, yeke dinê bîne cîyê wê ku jê ra ne dijmin be, lê dost be.

Li gelek cîyê dinyayê gelek devlet û kes, dijî şer derdikevin. Hinek karê wan di şer da tune, wek Ûris, Elman, Fransa û Çîn.. Evana naxwazin qontrola niftê bi tevayî bikeve destê Amêrîkê. Hinek ji guharîna statûkoyê ditirsin. (Piranî cîranên İraqê, sazûmanên zordest û kevneperest, wek Tirkîye, Îran, Suudî û yên dinê…) Vana dibêjin, ger li heremê kevir bilivin, sazûman biruxun dor bê me jî..

Helwesta van dewletan normal e, her yek li himber bûyerên dinyayê gor mafê xwe difikire û dike.

Hinek bi navê dijî împeryalîyê, wek usûl û adet dijî Amêrîka û Îngiliz derdikevin. Evana piranî rêxistin û kesên çep in. Hinek jî dîsa wek usûl û adet, bi navê parastina aşitîyê dijî şer derdikevin. Helwestê vana şematîk e, li himber bûyeran yekalî difikirin. Dibêjin di şer da mirov wê bimirin, xelkê sîvîl zirar bibîne. Zarokê İraqê bê derman in. Nift divê nekeve destê împeryalîstan û hwd…

Lê divê meriv bipirse: Gelo yê ku 40 sal e li mintiqê şer dike, dibe sedemê kuştina mirovan, zarokan, dibe sedemê ewqas êş û ziraran kî ye? Ne hukumeta Bexdayê, rejîma Baas bi xwe ye? Ji 1961’an vir da yê ku li Kurdistanê şer dike, gund û bajarên Kurdan ser û bin dike, Kurdan qir dike û bi sedhezaran nefî dike, dijî wan çekên kîmyevî bi kar tîne kî ye?

Dema ev tişt dibûn, hûn çepên delal, yên dijî împeryalîyê li ku bûn? Ma meriv împeryalîst nebe heqê xwe heye van tiştan bike; ango milletekî bindest bike, lê zulim bike û heya dijî wî milletî jenosîdê bi kar bîne? Wek saddam û Tirkîye û Îranê?..

Dema ev tişt dibûn, aşitîxwazên dinyayê li ku bûn? Çima dengê wan dernediket, ne dimeşîyan, ne dibûn mertalê jîyanî li himber bombeyên Saddam û Tirkan û meleyên Îranê?.

Ma zarokên Kurdan jî ne zarok in? Jin û kal û pîrên Kurdan jî ne mirov in?..

Yê ku êrîşî Îranê kir, şer derxist û bû sebebê kuştina mîlyonek mirov kî bû? Ne ev hukumeta Bexdayê bû? Lê yê ku Kuveyt dagir kir û bû sedemê Şerê Kendavê?.

Aşitîxwazên delal, hêfa we bi mirovan tê, zarokan tê, hûn dijî şer derdikevin, gelek baş e! Lê hûn ji bîra dikin ku har û hovên wek Saddam sedemê şer û kuştinan in ji herkesî zêdetir. Heya ew hovên han hebin, heya sazûmanên han li ser hukim bin, ev xelk û welatên reben rûyê aşitîyê nabînin.

Gelek kes dibêjin ku, eger êrişek bibe dijî İraqê, divê bi biryara RMY be. Baş e, Ma ev “Rêxistina Milletên Yekbûyî” dema Kurd qir dibûn li ku bû?

Ev rêxistin xwezî bi hêz be, heqê mirovan û milletan biparêze, dijî neheq û zaliman derkeve. Lê tiştê ku em dibînin wek totik e. Dema dewletê mezin bixwazin ji cîyê xwe dilive, wekî din kor e, lal û ker e… Kî guh dide rêxistineke usa?..

Dibêjin Amêrîka dixwaze dest dayne ser nifta İraqê û ya Rojhilata Navîn bi temamî. Gelo nifta Rojhilata Navîn nuha di dest kê da ye? Ne bi destê şîrketên Amêrîkanî û İngîliz û Frensîyan tê derxistin û belavkirin. Heya yê İraqê jî ne usa ye? Ango eva gotineke vala ye û nift ji xwe di dest wan da ye, tiştek naguhure.

Ya din jî, ferz bike ku nift di dest hukumeta Bexdayê da ye. Ji me ra çi? Nift nifta Kurdan e, li Kerkûk û Mûsilê derdikeve, lê tu feydê me jê tune. Serda jî ev hukumet bi perê vê niftê silahên dinyayê dikire û pê şerê me dike, me dikuje..

Nifta Kurdistanê ku di dest İraq û İran û Tirkîyê da be, di dest dejminên me da be, bila di destê gurê serê çîyê da be çêtir e! Belkî em dikarin bi gurê serê çîyê ra li hev bên, parekî jê bistînin, lê ji van har û hovan tu tiştî nikarin bistînin.

Bi kurtahî, eger hûn raya me dipirsin, em jî zanin ku Amêrîka û İngiliz bi dû mafên xwe ne, doza wan ne belavkirina adalet û azadîyê ye li dinyayê. Lê Amêrîka yan jî yekî din, ger derbekî li neyarên me xe kêfa me tê. Bi taybetî ger ew derb bibe sedemê guhartina statûkoyê li heremê, kêfa me zêdetir tê. 

Ji ber ku em milletekî bindest in. Yê ku li pişta me suwar bûne ger bikevine erdê xêra xwêdê ye. Ger ew dewlet û hukumetên zordest yên heremê îro ewqas ketine tirs û xofê, ne ji aşitîxwazî û dilpakîyê ye; lê ji tirsa guhartinê ye. Tirsa wan hilweşîna statûkoyê ye.

Baş e em çima bitirsin? Em çiyê xwe winda dikin?..

Helbet, şer çêbe yan na, sedî sed ne xuyayî ye. Lê ger bibe jî ji bo me ne xem e! Ji xwe jîyana me her roj şer e. Em dixwazin kevir ji cîyê xwe bilivin û statûko hilweşe.

Dema yek li daristanê nêçîra gur bike, hin heywanên belengaz şa dibin.. Nêçîrvan yekî baş e yan xirab e, mesele ne ev e!

Dibe ku gurê we Amêrîka be; lê yê me Saddam e, dewleta Tirk e û yên dinê ne ku Kurdistan di nav xwe da parçe kirine..

Dawîya şer çi be, li heremê çi guhartinên mihîm bi cî bên, ew jî pirseke dinê ye û babetê nivîseke dinê ye.