Kurd vê rûreşîyê qebûl nakin! (*)

Ferhad CAN

Parlamena Tirk di 2'yê Tebaxê da bi navê "Pakêta hemahengî jî bo Yekitîya Ewrûpa" di qanûnên heyî da hin guhartin çêkirin. Piştî wê sîyasetmedar û çapemenîya Tirk gele şemate derxistin ku wan êdî, YE ji wan çi xwastîye kirine, Şertên Kopenhagê bi cî anîne, êdî ji bo endametîyê tu kêmasîyên Tirkîyê ne maye û divê YE ji bo endametîyê pê ra rûne, jê ra waxt veqetîne û hwd…

Lê tu eleqeyê van gotinan bi rastîyê tune. Berpirsîyarên dewleta Tirk û çapemenîya Tirk careke din bi vê şematê dixwaze raya giştî ya hundur û der welat bixapîne.

Tirkîyê bi van guhartinên dawî jî daxwazên YE û Şertên Kopenhagê bi cî ne anîne. Tiştê ku bû li ber çavan e:

Yek ev e ku, wan ceza dardakirinê "ji dervayî şer û şerê nêzîk" rakirin. Lê Tirkîye welatekî bê aramî ye, tim yan di şer da ye, yan jî nêzî şer.. Ango kîngê bixwaze ji bo dardakirina xelkê mane dibîne..

Her usa jî, ji xwe Tirkîyê, ji sala 1984 heya nuha tu cezayê dardakirinê bi cî ne anîye. Lê xelk bi awayekî din kuştîye. Di van bîst salên dawî da bi hezaran kes bi destê "faîlî meçhûlan" (curmkarên ne xuyayî) hatin kuştin û curmkar veşartî man. Ji ber ku ew meriv û çeteyên dewletê bûn û bi dil û daxwaza dewletê mirovên demokrat, aştîxwaz û welatparêz dikuştin. Dîsa bi hezaran kesê bê gune li bajar û gundan, li qişle û qereqolan, li ser rêyan, li zindanan, heya di malên xwe da bi destê polêz û cendirmeyên dewletê û bi destê qoricîyan hatin kuştin û hesabê van kuştinan ne hate pirsîn.

Ango ev guhartin bê qîmet e. Ya mihîm ev e ku ew kuştinên "faîlî meçhul" û ewên bi destê polêz, cendirme û çeteyan wê êdî bisekine yan na? Qasî ku em vê dewletê nas dikin, texmîn nakin ku bisekine.

Di Şertên Kopehnagê da hatîye gotin ku heqên çandî û sîyasî yên xelk û milletên dinê (yên ne Tirk) divê bê naskirin. Ango heqê xwendinê û ya weşana televîzyon û radyoyê bi zmanê dayîk û heq û azadîyên rêxistinî.. Di guhartinên dawî da di vî warî da çi hene?

Guhartinek ji bo xwendinê bû. Lê dîsa mektebê Kurdan venabin, ango wek berê qedexe ne. Tenê bi zmanê Kurdî qurs dikarin bêne vekirin, ew jî dîsa bi îzna dewletê.. (Ew jî hîn bi cî ne hatîye û xwedê zane bi cî bê yan na..)

Ew çawa heqê xwendinê ye ku bi zmanê Kurdî ji dibistana pêşîn bigir heya zanîngehê tu mekteb venabin û dewleta Tirk ji bo 20 mîlyon Kurd tenê qursên taybetî minasiw dibîne?.

Eva ji xapandinê bêtir ne tiştek e.

Lê heqê weşanê bi rîya radyo û têlevîzyonê? Dibêjin bi guhartina dawî, astengê li pêş weşana radyo û têlevîzyonê bi zmanê Kurdî hatîye rakirin, ango Kurdî di vî warî da êdî serbest bûye. Ew jî ne rast e. Serbestî dîsa bi îzin û destûra dewleta Tirk e û bi sînor e. Nîyeta wan ew e ku rojê 15-20 deqqe îzna weşanê bidin bi zmanên dinê û naverokê jî ew bi xwe tayîn bikin. Kurdî yek ji wan e.

Ango ji bo 20 mîlyon Kurd dîsa kanalekî radyo û têlevîzyonê venakin ku seranserî rojê weşanê bike û vekirina yên taybetî jî dîsa qedexe ye.

Avakirina komel û partîyên Kurdî wek berê dîsa qedexe ne. Zmanê resmî dîsa Tirkî ye. Kurdî di warê fermî da dîsa qedexe ye. Di vî warî da di Qanûna Esasî da tu guhartin çênebûye.

Gelo, bi vî awayî çawa meriv dikare bêje ku Şertên Kopenhagê bi cî hatine, heqên çandî û sîyasî ji Kurdan ra hatine naskirin? Ma ji bo milletekî wek Kurd ew tiştên hanê, "qursên zman" û weşana nîv saet bi têlevîzyonê ne şerm û rûreşî ye?

Xuya ye ku di sazûmana Tirkîyê da tu guhartineke esasî tune. Vêcar jî dewleta Tirk wek hercarî dike, dîsa dixwaze bi van guhartinên derewîn him Kurdan, him jî Yekitîya Ewrûpê bixapîne.

Gelo li kîderê dinyayê hatîye dîtin ku milletekî 20 mîlyon (ew jî tenê di beşekî welatê xwe da Kurdistana Bakûr da) ji ewqasî ra razî bibe û bona van tiştan ji neyarê xwe ra bêje "bijî!.."

Lê tiştê xerîb, di nav me Kurdan da jî hin kes û rêxistinên ku heya duh doza Kurdistaneke serbixwe dikirin û ji wê hindiktir tu statû qebûl ne dikirin, nuha bi vê lîstikê razî dibin, meth û senaya dewleta Tirk dikin û dibêjin "Bijî Tirkîye!"

Duh tenê Kurdistana mezin û serxwebûn.. Nuha jî ne federasyon, ne otonomî, heya ne mekteb.. Çend qursên zman û weşaneke bi nîv saet Kurdî (ew jî hîn ne malûm e bibe yan nebe) têra van kesan dike û ji bo van tiştan ji dewleta Tirk ra çepikan lêdixin…

Meriv halê wan fêm dike. Derdê wan Ocalan bû. Ocalan roja hat girtin, got "ez di xizmeta dewleta Tirk da me, bes min nekujin, çi dixwazin ezê bikim. Tenê ez dikarim PKK bêdeng bikim.." Usa jî kir. Wî û Tirkan li hev kirin û PKK jî bi dû Apo û Genelkurmayê çû..

Ev tiştên ku îro dibin plana Genelkurmayê ne. Li dawîya dawî Genelkurmay ji qursên Kurdî û nîv saet weşana Kurdî ra razî bû. Apo jî serê xwe xilaskir û ji bo PKK mesele nema!

Lê ji bo milletê Kurd?

Şikê me tune û em sedî sed bawer in ku, milletê me vê rûreşîyê tucar qebûl nake. Ev milletê ku bi sedan sal li himber neyarê xwe serê xwe danenîye, tim ji bo azadî û serbestîyê berxwe daye, eza û cefayeke mezin kişandîye. Ev millet ji vê saetê şunda jî serê xwe danayne.

Dibe ku ji nav me Kurdan bêbext derkevin û derdikevin. Dibe ku hin kes, bi zaneyî yan bi nezanî bidin dû rê û kesên şaş.. Dibe ku hin kes ji bêzarî û sistî vekişin mala xwe, bêdeng bin. Lê hêzên berxwedanê di nav milletekî mezin û têkoşer wek milletê Kurd da xilas nabe.

Tirkîye bi van lîstik û derewan nikare dinyayê bixapîne û bibe endamê Yekitîya Ewrûpa. Ev yek her usa jî girêdayî me Kurdan e. Divê em guh nedine bêbextan û bêdeng nemînin. Li welat û li der welat dest bidin hev, hêza xwe yek bikin û daxwazên xwe bilind bikin.

Kurd bê alternatîf nînin. Li welat, hêzên welatparêz, gor rewşa welat tên ba hev. HAK-PAR adrêsa teze ye. Yên ku ji vê rûreşî û neheqîyê ra dibêjin na, yên ku qîmetê didine azadî û serbestîyê û li himber neyar serê xwe danaynin, keremkin, berê xwe bidine HAK-PAR'ê tê da cî bigrin.

Li der welat jî Platforma Kurdên Ewrûpa çêbû. Partî û komeleyên welatparêz, demokrat, rewşenbîr tê da ne. Mirovên welatparêz divê berê xwe bidin vê yekitîyê û kar bikin.

Em çalakîyan li hundur û der geş bikin. Heyetan ava bikin û dengê Kurdan bigihînin berpirsîyarên hemû welatan û YE.

Aha meydan, aha kar… Bêhêvî nebin!

* Dema Nû, hêjmar 36