Gotin û Kar

Ferhad CAN

Gotin carina neynika mirovan e.

Mirov pirî caran bi rabûn û rûniştina xwe û bi çend gotinan xwe didin dest: Mirovên gihîştî, xwedî tecrube li wan dinêrin û digihîjin qeneetekê. Dibêjin, ev kesekî kamil e, yan yekî xam e, xwenezan e...

Dibêjin, ew mirovekî zana ye, yan jî nezan e...

Ew ji xwe razî ye, qure ye, yan nefspiçûk e...

Lê gelek caran jî gotin têrê nake. Carina xwedîyê gotinê di demeke kurt da xwe nade dest. Carina gotin nerm e, makûl e, xweş e; lê dikare eslê xwedîyê xwe veşêre..

Bi xulase, gotin çiqas xweş be jî dikare mirovan bixapîne, pîvana esasî ji bo mirovan kar û kirinên wan e.

Bê sebep nabêjin ku hevalê xwe di dema rêvingîtîyê da, di zindanê da, di nav kar da nasbike.. Ew rewşên han xûy û xesletên mirovan derdixin meydanê, rûyê veşartî eşkere dikin.

Carina kiryareke şaş tesîra hezar gotinên xweş dişo û dibe..

Di karê komelayetî da, di sîyasetê da jî usa ye.

Hin kes di warê gotinê da jêhatî ne, ji gelekan xweştir qise dikin. Zmanê wan dirêj e. Bi karê kesekî qayîl nabin. Gotinên mezin dikin. Lê dema dor tê kar tu wan li meydanê nabînî. Ji bo kar waxtê wan tune. Destê xwe navêjin tiştekî, heya barekî piçûk jî nadin ser milê xwe..

Ev kar çawa têne kirin, ew aş çawa digere nayê bîra wan. Xelkê ku wan tiştan bike tim heye, ne hewce ye ew xwe biêşînin, xwe biwestînin..

Dema bûne endamê rêxistinê yan jî partîyê soz dane, heya sond xwarine ku bi fidakarî û berpirsîyarî kar û xebat bikin, mafê partîyê li pêş yê xwe daynin.. Lê ne soz tê bîra wan ne sond! Ew tişt hemû li ser kaxizan, di dosyayên kufikî da man..

Ew li rehetîya xwe ne. Ji bo ken û kêfê, dîlanê, dawetê, ger û geyştê waxta wan heye. Dikarin bi mehan tatîlê bikin. Ji bo sêyra têlevîzyonê, ji bo laqirdî û galegala vala her roj bi saetan waxta wan heye. Lê ji bo meş û civîneke sîyasî ku di çend mehan da carê, yan salê carê çêbe waxta wan tune..

Ji bo malkirînê, otoyeke lukus, ji bo xalîçe, şemdan û kursîyên giranbuha perê wan heye; lê ji bo rojname yan kovareke Kurdî, ji bo kitêban, ji bo çend quriş alîkarî ji komele û partîyan ra perê wan tune..

Hin kes hemû emrê xwe, heya canê xwe didin di vê rê da; lê gelek kes rojeke xwe û pênc qurişê xwe jî nadin..

Gelo bi vî awayî welat çawa rizgar be, gel çawa azad be?.

Hin kes jî tiştekî piçûk dikin û pê dilê xwe rehet dikin. Dikarin deh qatî wê jî bikin, lê xwe nawestînin, naêşînin..

Hinekan di komelekê da, di partîyekê da salekî-du salan bi dil û can kar kirin, çûn hatin, bi heyecan, pirî caran bi lez bûn, dixwastin hertişt di mehkî da, di salekî da xilas be, xebat bi serkeve.. Ku waxt dirêj bû ew jî bêzar bûn, hezar mane dîtin û dest ji kar berdan, vekişîn mala xwe.

Mirovên han çiqas pirin!.

Hin jî bi salan bi dû mirovên şaş, di rêyeke şaş da, lê bi nîyeteke pak meşîn. Ji canê xwe, ji malê xwe dan. Roj hat rê li ber wan hat girtin, şaşî derket meydanê, pê hesîyan. Lê vêcar jî dilşikestî bûn, hêvîya xwe winda kirin, vekişîn mala xwe..

Hinek jî qet pê nehîsîn! Rê hat girtin, rêber revî, yan jî li himber neyarê xwe serçokî bû; lê ew dîsa jî wek tiştek ne bûye bi dû mirovê şaş in, kilama berê dibêjin. Wekî gêj û xewgerok in.. Tu dema bidî rûyê wan, diqehirin..

Mirovên han çiqas pir in!.

Gelo bi vî şiklî welat çawa rizgar be, gel çawa azad be?

Ji bo mirovê nezan û bêhiş tiştekî nabêjim. Yê ku dilê wî ji ber bindestîya gel û welat naêşe, ji van tiştan bêhay e, serê xwe li ber kolidaran xar dike û ji halê xwe ra şikir dike... Ma ferqê mirovên han û pez û dewarên çolê çi ye?

Mirovên bêhiş û bêhay jî wek pez û dewarên çolê bê gune ne..

Lê gotina min ji kesên gufire ra ye. Ewên ku bi rewşa welat û gel hişyar in, qîmeta azadî û serbestîyê dizanin, demekî ketine nav kar û xebatê, lê yan sist pê digrin, yan xwe naêşînin, yan jî vekişîne mala xwe û li şerê yar û neyaran sêyr dikin..

Gelekê wan xwe rewşenbîr dihesibînin, gelekê wan sîyasetmedarên kevn in.. Hinan waxtekî doza rêbertîyê dikirin..

Hevalên delal, ma heqê we heye ku hûn di mala xwe da rûnin, li şerê yar û neyaran sêyr bikin?.

Heqê we heye ku sist pê bigrin?. Hevalê we di bin barê giran da xar û xûz bûne. Lê hûn bê bar, bê kar fîtikê lê dixin û dimeş in, çiqas rehet in!..

Mirov çima dikeve şerekî? Mirov di şer da dikare gor kêfa xwe rûne, dirêj be, qelûnê bikşîne, kêfê bike, dema welatê wan dagirtî be, milletê wan bindest be, di bin cizmên dijmin da nalenal be û hevalê wan dijî neyarê bê dîn û îman di şerekî bê eman da bin?.

İro halê me Kurdan ne usa ye?

Herçî kesên ku behsa azadîyê dikin, dibêjin “Kurd çima bindest in?” û gilî gazinên xwe ji partî û sîyasetmedarên Kurd dikin, lê bi xwe ji bo azadîyê, tiştê ku dikeve para wan bi cî tînin?

Divê mirov azadîyê heq bike.

Xwendevanên delal, ev tiştên ku ez dibêjim wek gilî û gazin in ji Kurdên gufire û sist, ku di nav wan da gelek hevalê min bi xwe jî hene.. “Heval” hene ku li vê Ewrûpayê xwe ra nabînin heya tomareke belavok hilgirin bibin cîyê ku diçin..

Her usa jî, ne cara pêşîn e ku gilî û gazinên xwe ji Kurdên usa gufire û sist dikim û li ser vê babetê dinivîsim. Lê çi feyde?!.

Pirî caran gotinên me nagihîjin guhê kesên han. Dema bigihîje jî, kesên han yan jê aciz dibin yan jî dikenin û davêjin pişt guhê xwe..

Wek ku di çarînê da dihate gotin:

Zanîn bo nezanan ne tiştek e, hozan hîç e
Gotina ji serhişkan ra gotî avê da diçe
Hêfa bilbilê ku bixwîne ji dar û beran ra
Wek rêça zivistanê, bi berfê tê, baran diçe