Referandûma Iraqê û doza dijî Saddam

Kemal Burkay

Di 15´ê Çirîya Pêşîn da li Iraqê ji bo destûra teze referandûm çêbû. Herçiqas hîn bi şiklekî fermî ne hatibe îlankirin jî, gor haydarîyên nefermî piranîya dengan erê ne. Li bajarên Şîayan û li Kurdistanê nîsbeta dengên erê gelek bilind bû. Bi taybetî li Kurdistanê hema bêje temamîya Kurdan çûn ser sindoqan û destûrê ra gotin erê. Tenê li du eyaletên Erebên Sunnî dengên na piranî ne. Bi vî awayî destûra teze bi raya gel hate qebûlkirin.

Eva ji bo gelên Iraqê, çi Ereb çi Kurd, bûyereke gelek mezin e. Iraqê di rîya federalî û demokratîyê da gaveke teze û mezin avêt. Hêzên kevneperest û xwînxwar careke din şikîyan û hêvîya wan di dilê wan da ma.

Bi rîya vê refarandûmê statûya federalî ya Kurdistanê bi alîyê hemû xelkê Iraqê hat qebûlkirin. Ewê êdî di warê navnetewî da jî bi şiklekî fermî bê qebûlkirin. Eva qezenceke gelek mezin e, tarîxî ye, him ji bo Kurdistana Başûr, him jî bo hemû milletê Kurd.

Helbet neyarên demokratî û federalîyê, neyarên milletê Kurd, çi di nav Iraqê da çi li derva, hîn dev ji hêvîyên xwe bernedane û nuha şunda jî wê li firsendan bigerin û eger ji dest wan bê cardin vegerin rewşa berê. Ew ji nuha va mirazê dilê xwe eşkere dikin û nerazîbûna xwe dijî vê destûrê nîşan didin. Yek ji wan dewleta Tirk e. Berpirsîyarên dewleta Tirk, serokwezîr û wezîrê derva dibêjin ev destûr ne baş e, divê bê guhartin. Ew bona vê yekê nah şunda jî fîtê wê bidine Ereban, bi taybetî Erebên Sunnî.

Lê êdî ev firsend zor bi dest wan dikeve. Bes Kurd divê sist nebin, yekitîya xwe biparêzin, du hukumetên heyî bikin yek û rê û firsendê nedin dijminan.

Piştî referandûmê doza dijî Saddam jî dest pê kir. Serokê dadgehê Kurd e. Xuya ye dadgerên Ereb cesaret ne kirin û ev kar jî Kurdekî ra ma. Bila be! Ji herkesî zêdetir heqê kurdan e ku vî zalimî mehkeme bikin.

Lê sazîya teze ya Iraqê Saddamê Xwînxwar bi usûlê zaliman mehkeme nake, bi usûlekî demokrat dike. Her tişt eşkere ye, zelal e. Radyo û têlewîzyonên dinyayê dîdemên mehkemê, pirs û bersîvan li çaralî dinyayê belav dikin. Saddamê zalim jî, vê yekê bi kar tîne û wekî mêranîyê nîşan dide.. Mehkemê û hukma teze nas nake, dibêje „ez serokê Iraqê me!“

Lê mêranî ne gor vî zalîmî ye. Ew baş dizane ku curmên wî mezin in û nikare ji dest gelê Iraqê cardin xilas be. Ew bi van şov û lîstikan mesajê dide hevalbendên xwe li nav welat û der welat, ku deng û terora xwe bilind bikin. Ev lîstika dawî ye. Dema cinewirek jî can dide dûvikê li çep û rastê dixe...

Lê ji bilî şirîkên wî yên curmkar û terorîstên hundur  û der Iraqê, kesên ehmeq jî ne kêm in li heremê û dinyayê. Hin kesên bom dîsa çîrokên berê dibêjin, behsa dagirtina Iraqê dikin, dibêjin her tişt gor dil û daxwaza Amêrîkîyan dibe, mehkeme ne azad e, filan fişmekan... Hewl didin Saddam nîşandin wek yekî masûm, mexdûr û qehreman!..

Nayê bîra wan ku Saddam çawa bi dehan sal şerê Kurdan kir, welatê wan ser û bin kir, ji bo ku azadî dixwastin...

Enfal û Helepçe nayê bîra wan...

Birin, kuştin û çalkirina 8000 Kurdên Barzan nayê bîra wan...

Zulm û qetlîama ku Saddam li Şîayan kir nayê bîra wan...

Derxistina şerê Îranê, bûna sedemê kuştina mîlyonek însan û ser û bin bûna du welatan, nayê bîra wan...

Dagirtina Kuweytê û bûna sedemê kuştina sedhezaran nayê bîra wan...

Kiryarên vî zalimî ne yek û dudo ne, ne deh û bîst in. Ew mirovekî lanetî ye û hezar carî kuştin heq kirîye. Ma li vê dinyayê ew kî ye ku vê yekê nizane?

Bona vê yekê, piştgirîya Saddam ne ji ehmeqî ye, lê ji bê vîcdanî ye.

Lê Saddam û hevalbendên wî çi bikin jî dîrok di rîya xwe da dimeşe. Vî zordestî winda kir, ne hukma wî ma ne hukumdarîya wî. Îro ew kesên ku piştgirîya wî dikin û dixwazin çerxê dîrokê bi şunda vegerînîn, ewê jî bibê nebê winda bikin.

Iraqeke demokrat û federal gav bi gav ava dibe, Kurdistana Başûr dî rîya azadîyê da ber bi pêş dimeşe.

Ev zalim û xwînxwar û şirîkên wî jî ceza xwe wê bibînin.

Êdî kes nikare vê pêvajoyê şunda vegerîne.