Kurd li ser pîyan in

Ferhad CAN

Bi rojan e Kurd li Kurdistanê û li der welat li ser pîyan in. Beyanan didin, dicivin, dimeşin, nameyan dişînin.

Sebep gefên Tirkîyê ne. Bi rojan û mehan e berpirsîyarên dewleta Tirk, sîyasîyên wan, çapemenîya wan dijî Kurdan, bi taybetî dijî Kurdistana Bakûr kampanyayekê bi rê va dibin. Xwe hazir dikin û li maneyan digerin ku Kurdistana Başûr dagir bikin. Destkevtîyên Kurdan ji dest wan bigrin, parlamenê, hukumetê, heya mektebên Kurdî bigrin.. Başûr jî wek Bakûr kawil bikin..

Heya van nîyet û daxwazên xwe yên qirêj venaşêrin, eşkere û bêperwa dibêjin. Bi salan e acizîya xwe ji parlamen û hukumeta heremî, ji dibistan û têlewîzyonên Kurdî eşkere dibêjin. Çend roj berê generalekî wan di bernameyeke têlewîzyonê da heqeretên dinê li Kurdan dibarand û digot “Kurd ne meriv in, bê şexsîyet in, guruh in!..” Generalekî dinê jî digot: “Li başûr wek dewlet çêkirine: Hukumet, parlamen, esker, ûnîversîte... Divê em herin van tiştan ji ortê rakin!..”

Wezîrê wan ê derva, Yaşar Yakiş digot: “Emê eskerê xwe bişînine başûr, ji bo ku çavê Kurdan bitirsînin!”

Va ye mehek du meh e, Tirk li ser vê yekê bi Amêrîkê ra bazarîyeke qirêj dikin. Ji bo ku cî û rê bidine eskerê Amêrîkê ji bo cepha bakûr, jê dixwazin ku ew jî destê eskerê Tirk li Kurdistanê serbest bihêle. Leşkerê Tirk bikeve Kurdistanê dagir bike. Nehêle Kerkûk û Mûsil bikeve destê Kurdan, heya destûr nedin ku Kurdên koçber vegerin ser axa xwe. Sîlehên Kurdan ji wan bêne stendin. Piştî Saddam sazûmaneke federalî çênebe. İraq jî wek Tirkîyê bibe dewleteke ûnîter.. Ango ev hukumet û parlamena heremî jî nemîne. Heya Tirkan xwe hazir kirine ku li cîyê mektebên Kurdî yên Tirkî vekin.

Gelo li ser vê bazarîya qirêj bi kîsî Kurdan Tirk û Amêrîkîyan çiqas li hev kirine? Gor Tirkan li hev kirine. Amêrîka jî bo ku jê ra rê vebe, dualî dilîze, him dilê Kurdan xweş dike, him jî Tirkan ra dibêje erê. Amêrîkî dikarin vî tiştî bikin. Ne cara pêşîn e ku wan Kurd xapandine. Di dewletan da vîcdan tune; di yên mezin da qet tune!

Eva xetereke gelek mezin e ji bo Kurdan. Him ji bo Kurdên başûr, him jî bo temamîya Kurdan. Bona vê yekê Kurd li himber laf û gefên Tirkîyê û li himber vê bazarîya qirêj rabûn ser pîyan.

Parlamena Kurd li Hewlêrê biryar girt û êlan kir ku naxwaze leşkerê Tirk bikeve Başûrê Kurdistanê. Partîyên sîyasî yên Başûr bi hevra beyan derxistin û gotin em leşkerê Tirk naxwazin. Xortên Kurdan li zanîngehan meşîyan.

Mixalefeta İraqê li Hewlêrê civîya û bi yek dengî dijî êrîşgerîya dewleta Tirk derket.

Li Hewlêrê nîv mîlyon Kurd, ango xelk meşîya. Bi kal û ciwan, bi jin û mêr, bi zaro...

Piştî Hewlêrê li bajarê Akrê, li Berdereş bi dehhezaran Kurd meşîn.

Rewşenbîrên Kurd beyan derxistin. Dayikên Kurd rojî girtin.

Li der welat jî Kurd li ser pîyan in. Meşa pêşîn li Stokholmê dest pê kir, li meydana Sergelstorg du hezar Kurd civîyan û Tirkîye protesto kirin. Piştî wê li Hollandê, bajarê Denhaagê, li Kopenhagê, li Kolnê, Berlînê û Wîyanayê Kurdan mîtîng û meş çêkirin. Li Londonê Kurdan name li hukumetê û parlamenteran barandin û di 7´ê Adarê da jî meş û mîtîngek çêkirin.

8´ê Adarê li Brukselê li pêşîya sazîyên Yekitîya Ewrûpa nêzî deh hezar Kurd civîyan, meydan bi alên xwe yên kesk û sor û zer xemilandin û bi dengê xwe hejandin. Eynî rojê li Stokholmê bi hezaran Kurd meşîn, çûn pêş sefarata Tirkîyê. Dîsa di eynî rojê da li Oslo (Norwec)  û Bernê (Swîsre), roja dinê jî dîsa li Swêdê, bajarê Goteborgê meş û civînek sazkirin.

Bi kurtî Kurd li hemû welat û bajarên Ewrûpa li ser pîyan in, dengê xwe bilind dikin.

Kurd dixwazin dîktatorîya Saddam hilweşe û li cîyê wê sazîyeke demokrat û federal avabe û İraq ji çekên komkuj bê paqijkirin.

Kurd dixwazin tu dewletê heremê têkilî karê İraqê nebe, leşkerê Tirkîyê nekeve Kurdistanê. Kurd hazir in welatê xwe û azadîya vî parçeyî bi dil û can biparêzin.

Kurd azadî dixwazin, demokrasî û aşitî dixwazin.

Ev berxwedaneke gelêrî ye û hêz û yekitîya milletê me nîşan dide. Kurdên çar parçeyî bi hevra ne, ji partîyên cure cure, ji komelên cure cure ne û di bin ala rengîn da dimeşin.

Ev yek nîşan dide ku Kurd ne di xewê da na, Kurd gihîştine û hazir in, heq û destkevtîyên xwe biparêzin. Meydan ji bo xiraban ne vala ye.

Êrîşgerên dewleta Tirk û çapemenîya wan ê şovîn herhal ne li benda tiştekî han bûn. Ew li himber çalakî û coşa Kurdan aciz bûn, hewes û kêfa wan revî, zmanê xwe guhartin, laf û gefên xwe ji bîra kirin û cardin Kurd gunekar kirin. Gotin: “Gelo Kurd çima dijî Tirkîyê derdikevin. Em ji bo alîkarîyê diçin, nîyeteke me yê xirab tune, me got biçin û bên, bêyî ku tu guleyekî bavêjin! Me ewqas rindî bi wan ra kiri bû, Kurd çima wan ji bîra dikin?.. ” Û hezar derewên din...

De kerem kin, zordest usa nin. Xelkê alemê dikine cîyê ehmeqan. Gur dît ku derî li ser tê girtin, îcar şalê dapîra me li xwe dike ku em jê ra derî vekin..

Ev rabûna Kurdan li der welat, li ser raya giştî ya dinyayê jî tesîreke baş nîşan da. Heya bû babetê medyaya Amêrîka. Gelek kesan nivîsandin û gotin ku divê Amêrîka cardin li Kurdan bêbextîyê neke, wan nexapîne. Heya Serok Bush di beyana xwe ya çend roj berê da got ku ew piştgirîya sazîyeke federal dike piştî Saddam û dixwaze ku heq û azadîyên Kurdan jî bêne parastin.

Ev pêlekî delal bû ku xelkê me bi hêza xwe hesîya, derket meydanê û daxwazên xwe bi rê olaxên aşitîxwaz bi xurtî nîşan da. 

Dîsa ev yek jî nîşan dide ku dema Kurd hişyar bin, bi hevra bin û dengê xwe bilind bikin dost jî dijmin jî wê guh bidine me û hisêbê me bikin.

Helbet mesele xilas ne bû. Hazirîya şerê kendavê berdewam e. Tirk jî hazirîya xwe dikin. Divê Kurd li welat û li der welat kar û xebata xwe sar nekin, yekitîya xwe xurt bikin, bi her awayî hazir bin ku heqên xwe û welatê xwe biparêzin, sînorên van heq û azadîyan fireh bikin û rê nedin xiraban ku destdirêjahîya Başûr bikin.