Eşsiz doğa güzellikleri ve bitki örtüsüyle Munzur Vadisi tehlikede. Türk devleti buraya sekiz baraj kurup vadiyi tümden yok etmeye hazırlanıyor.

Munzur Vadisi Kuzey Kürdistan'da, vahşi doğası ile ünlü Dersim yöresindedir. Burası yalçın dağlar, derin vadilerle örülü, bir beldedir. Munzur Irmağı Dersim'in Ovacık yöresinde, Munzur Dağları’nın eteklerinden kaynar. Önce Ovacık düzlüğünden, sonra kendi adını taşıyan derin ve dolambaçlı bir vadiden geçerek Keban Baraj Gölü'ne ulaşır. (Eskiden Murat Irmağı’yla birleşirdi).

Yol boyu Munzur’a başka çaylar, dereler karışır. Suyu pırıl pırıl, durudur, iyi cins alabalık vardır. Çevresi sık ve gür ormanlarla, 1500 türe ulaşan zengin bir bitki örtüsüyle kaplıdır. Bu ormanlarda çok sayıda yaban domuzu, ayı, kurt, tilki, tavşan, sansar gibi yabani hayvanlar ve yalçın kayalıklarda yaban keçisi vardır. Munzur vadisi yaklaşık 80 kilometre uzunluğunda bir doğa harikasıdır.

Sözkonusu doğal güzellikler nedeniyle bu vadi yıllar önce "ulusal park" ve sit alanı olarak ilan edilmiş, sözde korumaya alınmıştı. Oysa şimdi bizzat devlet eliyle onun yok dilmesi sözkonusudur.

Munzur Vadisi’nde pekçok Kürt köyü, ayrıca, uzak geçmişten kalan Hıristiyan manastırları gibi değerli tarihi eserler vardır.

Türk devleti şimdi, Munzur üzerinde inşa etmeyi planladığı sekiz barajla, sözde elektrik enerjisi elde etma adına, bu güzelim vadiyi tümden ortadan kaldırmaya hazırlanıyor. Bu, doğaya, tarihe ve insana karşı yeni ve büyük bir cinayettir.

GAP projesi çerçevesinde, Dicle ve Fırat üzerine yapılan pekçok barajla yüzlerce Kürt köyü ve birçok tarihi kent sular altında aldı. Samsat, Halfeti ve Romalılardan kalma ünlü tarihi kent Zeugma (Belkıs Harabeleri) bunlar arasındadır.

Dicle üzerine kurulması planlanan Ilısu Barajı ise tarihi Hasankeyf`le birlikte yüzlerce Kürt köyünü daha su altında bırakacaktır ve başından beri tartışma konusudur.

Daha bu tartışmalar sürerken gündeme Munzur Vadisi barajları girdi. Üstelik eşi az bulunur bir doğa harikasını ortadan kaldıracak, çevreye, tarihe ve insana zarar verecek bu barajların üreteceği elektrik enerjisi önemsizdir ve Türkiye'nin toplam elektrik üretiminin ancak binde biri kadardır.

Ülkenin enerji üretimine yapacağı katkının çok önemsiz olmasına karşılık, devletin bu barajları inşa etmesinin asıl nedeni politiktir.

Türk devleti bölgedeki Kürt halkından rahatsızdır. O, geçmişten beri Alevi Kürtlerin yaşadığı Dersim'i bir ”çıban başı”, Kürt ulusal mücadelesinin önemli alanlarından biri olarak görüyor. Son 20 yıllık kirli savaşta milyonlarca Kürt Kürdistan'dan sürüldü. Dersim'in merkezi alanını oluşturan Tunceli ilinin nüfusu da 200.000'den 80.000'e indi. Şimdi rejim, bu barajlarla hem çok sayıda köyü daha boşaltıp halkını yöreden uzaklaştırmaya, hem de bir bütün olarak Dersim bölgesinin doğal iletişimini, ekonomik hayatını daha da bozmaya, bölgeyi tümden yaşanamaz hale getirmeye, insansızlaştırmaya, böylece aynı zamanda özgün ve farklı bir kültürü (Alevi Kürt) yok etmeye çalışıyor.

Rejim, Kürt halkının haklarını tanıyıp bölgeye barış getireceğine, bölgenin ekonomik ve kültürel gelişimi ve bölge insanının refahı için çaba göstereceğine, Kürt halkını sindirmek, dağıtmak için en çirkin yol ve yöntemlere başvuruyor, doğayı bile acımasızca ve onarılamıyacak biçimde tahrip ediyor.

Ülkesini ve doğayı seven, barışsever, demokrat tüm iyi niyetli insanların dikkatini bu noktaya çekiyoruz. Munzur vadisini kurtarmak için herkesi göreve çağırıyoruz. Bu zorbaca ve ilkel tutuma karşı çıkalım. İç ve dış kamuoyunu uyarmak, harekete geçirmek için çaba gösterelim.

Bunun için herkes elinden geleni, üstüne düşeni yapmalı.

Munzur Vadisi barajlarını finanse edecek yabancı şirketlere, ayrıca UNESCO’ya ve ilgili tüm uluslararası kuruluşlara da çağrıda bulunuyoruz. Munzur vadisi yalnız Dersim’in ve Kürdistan'ın eşsiz bir yöresi değil, aynı zamanda dünyamızın bir parçası, eşi az bulunur bir güzelliğidir. Bu doğa harikasının ve özgün kültürün katlini engellemek için uluslararası kurumlar da üstlerine düşeni yapmalı.

Munzur Vadisi’ni kurtarmak için seferber olalım.

Kemal Burkay
Kürdistan Sosyalist Partisi
Genel Sekreter

31 Ağustos 2001