TV’ya Kurdî û ji xiraban xirabtir!

Berpirsîyar û berdevikên dewleta Tirk qiyaskirina xwe bi dewletên Rojhilata Navîn yên dinê gelek hez dikin û dibêjin Tirkîye welatekî laîq û demokrat e.

Hûn vê yekê carê jî ji me Kurdan û ji gelön dinê, ji mensûbên dîn û mezhebên dinê bipirsin!

Welatê me Kurdistan di nav çar dewletan da (Tirkîye, İran Îraq û Surîye) parva bûye. Li hemû welatan jî Kurd ji halê xwe ne razî ne, ji ber ku ne azad in, ev herçar dewlet jî heqê çarenûsî ji Kurdan ra nasnakin. Lê di nav van dewletan da rewşa herî xirab ya Kurdên Tirkîyê ye.

Li Îraqê navê Kurdan jî ya Kurdistanê jî qedexe ne bûye. Ta ji 30-40 salî vir da li Bexdayê radyoya Kurdî heye. Di têlevîzyona Bexdayê da jî beşa Kurdî heye. Li Kurdistana Îraqê mektebên Kurdî ji zû va serbest in. Di zanîngeha Bexdayê da beşa zman û çanda Kurdî heye. Kurdan û hukumeta Bexdayê bi salan şerê hev kirin, lê di dema şer da jî ew radyo, têlevîzyon, mektep û enstîtû ne hatine girtin. Di qanûna esasî ya Îraqê da hatîye nivîsandin ku “Îraq ji du milletan, ji Ereb û Kurdan pêk tê.“ Di sala 1970 da jî hukumeta Bexdayê otonomîya Kurdistanê nas kir.

Di İranê da jî navê Kurd û Kurdistanê tucar qedexe ne bûye. Kurdistan tim jî wek eyaletekî resmî ye û di xerîteyên İranê da jî cî digre. Radyo bi Kurdî ji 30 salî vir da li Kîrmanşahê weşanê dike. Hin kovarên Kurdî bi alîkarîya dewletê derdikevin. Şerê Kurdan û hukumeta Tehranê jî bi salan e berdewam e, lê dîsa jî ev radyo û kovar tucar ne hatine sekinandin, zmanê Kurdî, cilên Kurdî qedexe ne bûn.

Vê dawîyê jî li İranê nûnerên Kurdan bi nasnama xwe ketine Parlamenê, heya di parlamenê da carina bi zmanê xwe qise dikin. Têlevîzyona İranê jî dest bi weşana Kurdî kir. Hazirî heye ku li Kîrmanşahê têlevîzyoneke Kurdî ava be. Ji bo xwendina Kurdî jî dewlet êdî li hin cîyan destûrê dide.

Li Sûrîyê jî, herçiqas mektebên Kurdî, radyo û têlevîzyona Kurdî tunin jî, navê Kurdan ne hatîye qedexekirin. Kurd bi zmanê xwe kovaran derdixin û kitêban çap dikin. Wek İran û Îraqê, li Sûrîyê jî Kurd cejna xwe Newrozê bi serbestî pîroz dikin.

Lê li Tirkîyê, ku nîvê Kurdan (20 mîlyon) lê dijî, rewş çawa ye?

Li Tirkîyê, bila wek Îraqê otonomîya resmî li wir bimîne, navê Kurd û Kurdistan qedexe ye, wek curmekî mezin e ku bê gotin!

Li Tirkîyê radyo û têlevîzyona Kurdî qedexe ye, wek curmeke mezin e ku bê xwastin!

Li Tirkîye mektebên Kurdî tunin û wek curmeke mezin e ku bê daxwazkirin!

Li Tirkîyê kovar, rojname û kitêbên Kurdî heya çend sal berê qedexe bûn. Kê bixwasta kovareke Kurdî derxe, polêzê Tirk digot: "Emê serê we jêkin!…"

İro li İstembolê kitêbên Kurdî, kovar û rojnamên hefteyî dertên, lê dîsa jî ew azadîyeke derewîn e. Ji ber ku kitêb û tu bêje hemû hejmarên kovar û rojnameyan bi biryarên mehkeman û bi destê polêzan têne komkirin, cezayên hepsî û pereyî li wan dibarînin, nahêlin ku bigihîjin destê xwendevanan. Ji xwe ew weşan li Kurdistanê qedexe ne. Ango dewlet wan difetisîne. Çawa ku firinek bikaribe nan derxe, lê destûr tunebe ku bifroşe…

Heya du-sê sal berê cejna Newrozê li Tirkîyê qedexe bû, dewletê cejn di nav xwînê da dihişt. Nuha dibêjin serbest e, lê ew jî ne rast e. Newrozê wek cejneke Tirk nîşan didin, dixwazin bi reng û naverok vala bikin. Bi xwe, bi wezîr, walî û polêzên xwe pîroz dikin û ji Kurdan ra dîsa qedexe ye!..

Gelo ev çawa demokrasî ye? Eva demokrasî nîne, demostrasî ye…

Xuya ye ku li himber Kurdan Îraq, İran deh qatî ji Tirkîyê baştir in. Yan jî Tirkîye deh qatî ji wan xirabtir e. Ango Tirkîye xirabtirê xiraban e.

Ger Sûrîye jî rê bide radyo û têlevîzyona Kurdî û mektebên Kurdî veke, Tirkîye wek sosret di ortê da dimîne.

Helwesta Tirkîyê li himber gel, dîn û mezhebên dinê jî ne cuda ye. Tirkîye xwe Laîq nîşan dide. Laîqî heqnasî ye, tolerans e di warê dîn û mezheban da.

Lê li vî welatî Ermenî, Rûm, Suryanî û Yezdî hatine qirkirin û hatine revandin…

Li vî welatî Elewîyan zulm dîtine, ji tirsan bawerîya xwe veşartine û gelek caran jî hatine qirkirin…

Li vî welatî heya Sunnîyên Misilman gelek caran teda dîtine. Dewletê ku kemalîzm kirîye wek dînekî teze, bi navê "laîqîyê" bîr û bawerîyên resmî li ser gel ferz kirîye, heya têkilî orf-adet û qiyafetê xelkê bûye, xelk bîlesewe êşandîye.

Li tu welatê Rojhilata Navîn, ne li Îraq û İranê, ne li Sûrîyê, ne li Libnanê û welatên dinê, dijî ol û mezhebên cuda zulm û neheqîyeke vê derecê ne hatîye dîtin. Ermenî, Suryanî, Yezdî li Îraqê, İranê, Sûrîyê û Libnanê gelek azad in. Yêzdî li welatên xaçparêz, wek Ermenîstan û Gurcistanê gelek azad in.

Rastî ev e. Û ev yek nîşan dide ku demokrasîya Tirkîyê jî, laîqîya wê jî vir û derew e. Dewleta Tirk dewleta herî despot e, ya herî zalim e li Rojhilata Navîn.