2024-03-28
Skip Navigation Links
Destpêk/Anasayfa
Pêwendî/İlişki
Lînk
Skip Navigation Links
Video
Album
Arşîv
 
HAK-PAR: Mahabad Kürdistan Cumhuriyeti Kürdistan tarininde bir dönüm noktasıdır
2016-01-23 16:08


Bu gün Mahabad Kurdistan Cumhuriyeti kuruluşunun 70. yıl dönümüdür. 22 Ocak 1946 yılında Doğu Kürdistan’ın Rizayiye vilayetine bağlı Mahabad kentinde ömrü ne yazık ki 11 (onbir) ay sürmüş olan bağımsız bir Kürt devleti kuruldu. Devlet başkanlığına da Qadi Muhammed getirildi. Mahabad kentinin Çarçıra meydanında o gün Kürtler için yeni bir gündü ve Kürd devletinin ilanı büyük bir çoşku ile karşılanmıştı.

Mahabad Kürdistan Cumhuriyeti, az bir süre ömür sürebildi; ama Kürdistan tarihîne çok şey kazandırdı. İlk kez Mela Mıstefa Berzani komutasında düzenli bir Kürt ordusu kuruldu. Kürt askerlerine “herkesten önce ölüme giden” anlamında PÊŞMERGE adı verildi. Pêşmerge, hala gerçek Kürt askerinin halk nezdindeki adıdır.

Yeşil-Sarı-Kırmızı diye bilinen ve Kürtlerce “ALA RENGİN” diye adlandırılan Kürt bayrağı ilk kez bu cumhuriyet zamanında, ölçüleri, renkleri ve dizaynı resmen açıklanarak bu günkü halini aldı. Kürdistan bayrağının biçimi Mahabad Kürdistan Devleti hükümetinin oy birliği ile belirlediği bir biçim aldı. Bu nedenle Kürdistan Bayrağı meşru bir bayraktır, uluslararası toplum tarafından kabul edilmiştir.

Mahabad Kürt devleti döneminde değişik üç parçadan örgütler bir araya gelmiş ve değişik Kürdistan parçalarına mensup (KOMELA-XOYBUN-HÊVÎ) Kürt örgütlerinin karşılıklı ilişkilerinin nasıl olması gerektiğine dair bir bildirge yayınlamıştır. Tarihte “ÜÇ SINIR ANTLAŞMASI”da denilen bu antlaşma değişik Kürdistani örgütlerin zorunlu dayanışmasının çerçevesini de belirlemiştir. Bu gün dahi uyulması yararlı olan bu çerçeve Kürdistan’ın geleceğine de ışık tutması bakımından, önemlidir.

JÊKAF (Komelî Jîyanneweyî Kurd) Kürtleri Yaşatma Derneği, 1940 yıllardan beri sosyal ve kültürel etkinlikler yapan yurtsever örgüt olarak, Mahabad ve çevresinde çeşitli etkinliklerle varlığını sürdürür dernekti. O yıllarda bölgede Sovyet Kızıl Ordusunun Mahabad Kürdistan Cumhuriyeti ve Azarbeycan Halk Cumhuriyetinin kurulmasına destek sunması; yörede komşu iki bağımsız devletin kurulmasına yardımcı oldu. Kızıl Ordunun bölgede etkin bir rol oynamaya başlaması, bölgedeki bir takım dengeleri de değiştirdi. Bu süreçte JÊKAF derneği, kendisini partiye dönüştürerek İran Kurdistan Demokratik Partisi (İKDP) ile yeniden örgütlendi. İKDP’e bir bakıma Mahabad Kürdistan Cumhuriyetinin de ikiz kardeşidir. Partinin kuruluşundan sonra, Kadı Muhammed partinin başına geçerek, hem devletin, hem de partinin başkanı olarak “PÊŞEWA” (ÖNCÜ) sıfatı ile yaşamının son demine dek Kürdistan halkına hizmet vermiştir.

Sovyet ordusunun Kürdistan devletinden desteğini çekerek Kürt devletini yalnız bırakması sonucu, Mahabad Kürdistan Cumhuriyeti ancak 11 ay ayakta kalabildi. Qadi Muhammed ve arkadaşları, ırkçı İran rejimine teslim olmayarak bir süre direndiler. Ancak takvimler 31 Aralık 1946’yı gösterdiğinde artık direniş kırılmıştı Qadi Muhammed ve arkadaşlarını darağacı bekliyordu. İKDP Qadi Muhammed ve arkadaşlarının ölüm anı alması nedeni ile 31 Aralık gününün “ Kürdistan Şehitlerini Anma Günü “ olarak ilan etmiştir.

Mahabad Kürdistan Cumhuriyeti Kürdistan tarihinde bir dönüm noktasıdır. Bu süre içinde Kürtlere ve Kürdistan’a kazandırılmış olan birçok değer, bu gün tartışmasız olarak “Ulusal Değerler” arasına girmiştir. Bu devlet Kürdistan halkının meşru ve uluslararası toplumca kabul görmüş ilk bağımsız devlet olması hesabı ile önemlidir.

Hak ve Özgürlükler Partisi /HAKPAR olarak Mahabad Kürdistan Cumhuriyetinin kuruluş yıldönümü nedeni ile Qadi Muhammed ve arkadaşlarını saygı ile anıyoruz.

Sömürgeci-Irkçı İran rejiminin o günlerden kalan kini nedeniyle, faşist baskıları bu gün de devam ediyor. Irkçı İran rejiminin Kürt halkına karşı işlediği tüm cinayetleri kınıyoruz.

Kürdistan halkı 70. yılında Mahabad Kürdistan Cumhuriyetini saygı ve gururla anmaktadır.

Mahabad Kürt Devleti Kürdistan halkının yüz akıdır. Kürt halkı Qadi Muhammed ve Arkadaşlarını asla unutmayacaktır. Ruhları şad olsun..

23Ocak2016

HAKPAR BASIN BÜROSU
Print