28 Subat

Mehmet Ali Birand’in ‘Son darbe: 28 Subat’ belgeseli CNN Türk’te yayinlanmaya baslandi.
Ilk bölümde 1993 Sivas katliamindan çarpici görüntüler vardi.
MIT Müstesari Hakan Fidan’in özel yetkili savci tarafindan ‘süpheli’ sifatiyla KCK’dan sorgulanmak istenmesi üzerine çikan ‘kriz’ TBMM’ye yansimis durumda. Iktidar, MIT yöneticilerinin sorusturulmasini Basbakan’in iznine baglamak istiyor. Muhalefet ise bu sürecin MIT’i gelecekteki operasyonlar konusunda ‘dokunulmaz’ kilacagi görüsünden hareketle düzenlemeye karsi çikiyorlar.
Bu tartisma keske güncel kavgalarin ötesinde Türkiye gibi askeri darbelerle örselenmis demokrasilerde istihbarat örgütlerinin islevlerinin hukuk içinde ne olmasi ve nasil yapilanmasi gerektigine isik tutabilse.
MIT, askeri darbeleri hükümetlere haber vermedigi için elestirilir.
Basbakan’a baglidir ama gücünü ‘askeri hiyerarsi’den alir.
12 Eylül 1980 darbesinden sonra bu yönü daha da güçlenmisken, 1990’lardan itibaren AB sürecindeki reformlarin da etkisiyle ‘sivil müstesarlar’ dönemine girilmistir. Büyükelçi Sönmez Köksal, Demirel’in basbakanligindaki DYP-SHP koalisyonunca MIT Müstesarligi’na getirilmistir.
Birand’in ’28 Subat belgesi’ne Madimak görüntüleriyle baslamasi, tam da bu ‘geçis’in sancilarinin yasandigi yillarda ‘Postmodern darbe’yle son bulacak olaylar dizisinin ‘önlenemez akisi’ üzerinde yeniden düsünmemizi sagliyor.
24 Ocak’ta Ugur Mumcu suikastiyla baslayan 1993 bir felaketler yiliydi.
PKK’nin Güneydogu’da baslattigi çatismalar Nevruz gösterileriyle kentlere yayilmis ve ‘iç savas’a dönüsmüstü. JITEM sahnedeydi. Faili meçhuller yayiliyordu. Jandarma Genel Komutani Esref Bitlis’in Ankara’da düsen uçagi ‘sabotaj’ kuskularina yol açmisti. Çünkü ilk kez bir askeri yetkili ‘sivil’ çözümlerden söz ediyordu. Dönemin Cumhurbaskani Özal da, PKK’yi ‘ateskes

‘ noktasina çekip demokratik çözümün önünü açmak istiyordu.
Nisanda Özal öldü.
Demirel Çankaya’ya çikti.
Tansu Çiller, DYP kongresinde genel baskan seçilerek basbakan oldu.
Sivas katliami 1993 yazinda yasandi.
28 Subat belgesinde, Pir Sultan Senligi için kente gelen Aziz Nesin’i, sanatçi ve aydinlari Madimak’a hapseden, oteli atese vererek yanarak ölmelerine, dumandan bogularak ölmelerine yol açan gözü dönmüs kalabaligin istenirse dagitilabilecegini görüyoruz. Jandarma olay yerine geliyor ancak öfkeli kalabaligi dagitmiyor. Linç ortamina ragmen, Aziz Nesin ve arkadaslarini otelden çikarmiyor.
Otelde korku dolu bekleyis sürüyor.
Ankara nedense müdahale etmiyor.
MIT’i, emniyeti, jandarmasi adeta uyuyor!
1 Mayis 1977’de, Çorum ve Kahramanmaras’ta oldugu gibi katliam seyrediliyor.
1993 yili faili meçhuller, Kürt sorunu ve siyasal Islam’in yükselisinde milattir.
28 Subat belgeselini seyretmenin tam zamani.
—————————————–

Milliyet-20 Subat

Derya Sazak