Yasayan Kürt dili ve Süregelen Engeller
Kemal Burkay
Su günlerde sosyal medyaya ilginç bir haber yansidi. Bunlardan biri Wikipedia’nin yasayan dillerle ilgili verdigi bilgidir. Buna göre kelime hazinesi bakimindan Kürtçe dünyadaki en zengin 9. Dil.
Ilk 11’e giren diller sirayla sunlar:
Ingilizce, Malagasy, Fansizca, Rusça, Sripça-Kroasyaca, Ispanyolca, Çince, Almanca, Kürtçe, Felemenkçe (Hollandaca), Isveççe.
Türkçe ancak 20 sirada kendine yer bulmus
Buna kimse samasin. Kürtçe, dünyamizin kadim halklarindan Kürtlerin dili. Özellikle son yüzyilda üzerindeki akil almaz yasaklara ve baskilara ragmen, varligini ve zenginligini koruyabilmis. Ünlü sairimiz Cigerxwin’in deyisi ile kilica ve mizraga dayanmis.
Gel gör ki bu ülkede dünyanin bu kadim ve zengin dilini yok etmek için hâlâ her sey yapiliyor.
Diger ilginç bir haber de iste buna dair: Mardin-Artuklu Üniversitesi Yasayan Diller Enstitüsü’nü kapama karari almis. Burada okutulan diller arasinda Kürtçe ve Süryanice var.
Birkaç yil önce, Artuklu’da ve Mus Alparslan Üniversitesi’nde, Bingöl’de, Dersim-Munzur’da Kürt dili bölümlerinin (Kurmanci-Zazaki) açilmasini, olumlu bir adim saymis, alkislamistik. Ama bu bölümlerden mezun olanlara -2 saatlik Kürtçe anadil dersi hakkina ragmen (ki bu da anadilde egitim hakki bakimindan komik bir imkândi)- ögretmenlik yapma olanagi taninmadi. Öyle olunca da bu bölümler cazibesini yitirdi.
Simdi ise tümüyle kapatilma yoluna gidildi!
Bu ülkede Kürt sorunu bakimindan durum iste bu. Zaman zaman bir adim ileriyse, ardindan iki adim geri…
Öyle olunca da sorunun çözümü, baris ve demokrasi bakimindan yillar akip gitse de arpa boyu yol alinamiyor.
15 Agustos 2019
——————————————
NOT: Yazimin yayinlanisinin ardindan Artuklu Üniversitesi Rektörlügü, Yasayan Diller Enstitüsü’nün kapatildigina dair kamuoyuna yansiyan haberin dogru olmadigini, sadece Enstitü’nün adinin degistigini ve merkezi bir yapiya baglandigini belirten bir açiklama yapti. Isin asli nedir, bu degisiklik niye yapildi, belki daha sonra anlasilir. Enstitü’nün kapanmamis olmasi, yine eskisi gibi ögrenime devam edecegi bilgisi elbet olumlu. Ancak bu, ülkemizin salt bu parçasinda 20-25 milyon insanin kullandigi Kürt dili üzerindeki baski ve engelleriortadan kaldirmaz. Kürtçe resmi dil ve ilkokuldan üniversiteye kadar egitim dili olmadikça da bu devasa esitsizlik devam eder.
Dengê Kurdistan
