Ya bagimsiz Kürt devleti ilan edilirse?
Barzani, Baskan Obama tarafindan devlet baskan gibi agirlandi
Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Baskani Mesut Barzani’nin Washington’da Baskan Obama tarafindan Beyaz Saray’da kabul edilmesi yalniz Irak Kürtleri degil, bütün Kürtler için de önemli bir gelisme.
Söyle denebilir:
Amerika, Barzani’yi devlet baskani gibi agirlayarak Kürtlere yönelik ‘özel ilgisi’nin altini çizmis oluyor.
Bu ilgi yeni degil.
Özellikle Soguk Savas sonrasinda gitgide belirginlesen bir yakinlik. Israil’in Arap dünyasinin içinde Kürtlere dönük ilgisi, yakinligi neyse, Amerika’ninki de, hatta Avrupa’ninki de farkli degildir.
Irak Kürt yönetiminden, pesmerge olarak da daglarda dolasmis bir Kürt aydini bana bir zamanlar söyle demisti:
‘Soguk Savas döneminde kendi aramizda hep tartisirdik. Ortadogu’da önce Kürtler mi, yoksa Filistinliler mi bagimsiz bir devlete sahip olacaklar diye…’
Kürtlerin bölgede dört ülkeye, Türkiye, Iran, Irak ve Suriye’ye dagilmis olarak yasamalari, ‘Kürtlerin stratejik sanssizligi’ diye tarif edilirdi.
Bu parçalardan birinde yasanacak ciddi bir bagimsiz Kürt devleti hareketinin, son tahlilde, dört bölge ülkesi tarafindan birlikte bogulacagina dair senaryolar yazilirdi.
Bu dönemin Soguk Savas’la birlikte sona erdigi söylenebilir.
Saddam diktasini yikan Körfez (1991) ve Irak (2003) savaslari sonrasinda Irak Kürtlerinin fiilen devletlesmeleri ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin Amerika ve Avrupa’nin da himayesinde sahneye çikisiyla artik yeni senaryolara geçildi.
Bir zamanlar Türkiye’nin kirmizi çizgileri arasinda yer alirdi, Irak’ta federasyon konusu. Veya Barzani’yle Talabani’yi yok saymak da Ankara’nin yillarin ötesinden gelen bir politikasiydi.
Bunlar artik tarihe karisti.
Türkiye de, zaman içinde hayatin da itelemesiyle dogru olani yapti ve ‘Irak’taki Kürt gerçegi’ni kabullendi.
Ama Irak Kürtleriyle ilgili olarak bir soru isareti Ankara’da varligini sürdürüyor:
Ya Kürtler bagimsiz devlet ilan ederlerse, ya fiili olani resmiyete bindirirlerse, Türkiye ne yapar?..
Bagdat’taki El Sarkiye kanalina konusan Mesut Barzani söyle demis:
‘Kürtlerin zulme ugradigi gerçegi göz ardi edilemez. Biz de bir ulusuz, digerleri gibi. Fars, Arap, Türk ulusundan bir eksigimiz yoktur. Arap ulusu kaç ülkeye bölünmüs? Kürdistan kaç ülke arasinda bölünmüs ve hiçbir zaman Kürt devleti olmasina izin verilmedi.’
Hiçbir bölünme ya da birlesmenin zorla olamayacagina, bunun örneklerinin Çekoslovakya ve Almanya’da görüldügüne dikkat çeken Barzani, sözlerine söyle devam etmis:
‘Zorla bölünenler 40 yil aradan sonra yine birlestiler. Gün gelecek Kürt ulusu da birlesecek ve kendi kaderini tayin edecek. Ben siddeti benimsemiyorum. Siddet ve silah ile çözülecek bir mesele olarak da görmüyorum. Herkes de bunu bilmeli.’ (*)
1990’li yillarin basindan 2000’li yillara kadar Mesut Barzani ve Celal Talabani’yle ne zaman konussam, her seferinde ayni noktayi vurgulamislardi:
Bagimsiz Kürt devleti.
Bu amacin bir ideal olarak yüreklerinde her zaman yasadigini, yasayacagini -yazilmasi kaydiyla- her seferinde belirtmislerdi.
Simdi bu nedenledir ki, Türkiye’de yasayanlar dahil dünyadaki bütün Kürtler için Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi ‘özel’dir, yakindan izlenen, üstünde titrenen bir ‘devlet olusumu’dur.
Dünyadaki tüm Yahudilerin Israil hakkinda sahip olduklari duygu ve düsünce dünyasina benzer bir zihniyet dünyasi, Irak Kürt yönetimi konusunda Kürtler için de geçerlidir.
Biz hâlâ Türkiye’de Kürtçe seçimlik ders olsun olmasin tartismasi yapabilirken, Güneydogu’dan Kürt çocuklari Irak Kürdistani’na gönderiliyor Kürtçe egitim veren okullarda, üniversitelerde okumak için…
Farkinda miyiz?..
Bakin, bölgemiz yine kayniyor. Suriye’siyle, Iran’iyla, Irak’iyla fokur fokur.
Böyle bir ortamda Ankara, Ak Parti iktidari eger Kürt sorununu bir an önce barisçi çözüm rayina oturtacak adimlari atmaya baslarsa, Türkiye rahatlar, manevra alani ve bölgesel nüfuzu genisler.
Yoksa isimiz zor!
* 31 Mart 2012 tarihli Zaman’da Sahin Alpay’in köse yazisindan.
——————————————-
Milliyet-11 Nisan
Hasan Cemal
