Demokratiklesme paketi için 700 ‘elçi’!
Tam demokratiklesme paketinin son rötuslarinin atildigi sirada, Ege’deki Ayvalik kasabasindan bütün dünyaya çok ilginç bir fotograf yansiyordu. 700 Ortodoks Yunanli din adami, Ayvalik’ta bir otelin salonuna tikismislar, ibadet etmeye çalisiyorlar. Bu fotografin hikâyesi, acikli, düsündürücü, trajikomik…
Istanbul’daki Ekümenik Patrikhane, Yunan adalarindaki kendisine bagli kiliselerde görev yapan din adamlarini Ayvalik’a davet ediyor. Burada toplu ibadette bulunacaklar. Milyonlarca lira harcanarak restore edilen Taksiyarhis Kilisesi’nin kendilerine açilmayacagi akillarinin ucundan bile geçmemis olmali.
Taraf gazetesinden Sümeyra Tansel’in haberine göre patrikhane bu kilisede 29 Eylül günü ibadet edebilmek için ta nisan ayinda dilekçeyle basvuruda bulunuyor. Basvuruda bulunduklari Balikesir Valiligi, dilekçeyi Kültür ve Turizm Bakanligi’na havale ediyor. Bu dilekçeler kurumlar arasinda aylarca dolastiktan sonra, tam ayine birkaç gün kala ‘ret’ cevabi ulasiyor patrikhaneye. Gerekçe ‘2000 yilinda hazirlanan ayin yapilacak kiliseler katalogunda Taksiyarhis’in görünmedigi’.
Haberi okuyunca, bu kiliseyi restore ettiren eski Kültür Bakanimiz Ertugrul Günay’i aradim, ‘Biz burayi hem bir müzik akademisi olarak kullanilsin hem de yilin belli günleri ibadete açilsin diye restore etmistik’ dedi. Bu 700 kisilik gruba ibadet izni verilmemesine iliskin yorumunu sordugumda, ‘Ben bakanken Bartholomeos beni telefonla arayinca bu tür meseleleri hallediyorduk’ diye sözlerini sürdürdü.
Tarihi olarak bu kilise patrikhaneye bagli. 2010 yilinda ‘tarihi’ bazi kiliselerin, kendi cemaatlerine yilda bir gün ibadet için açilmasina izin verildi. O günler bu cemaatler için bir bayram gibi geçiyor. Trabzon’da Sümela Manastiri, Van’da Ahtamar Kilisesi ziyaretçi akinina ugruyor. Rum ve Ermeniler kendilerine ait kiliseleri yilda bir gün olsun kullanmalarina izin verildigi için minnettar oluyorlar devletimize.
Belli ki Kültür Bakanligimiz bu defa, böylesi küçük bir jesti bile çok görmüs. ‘Inanç turizmine’ izin veremeyecek kadar özgüvenden yoksun bizim ülkemiz. Yunan adalarindan din adamlarinin gelip patrikhanenin ruhani liderligi altinda ayin düzenlemesinden bile korkuluyor hâlâ.
Zaten iste tam da bu korkular nedeniyle Heybeliada Ruhban Okulu’nun açilmasi demokratiklesme paketinden çikariliverdi. Bu tür anti-demokratik açiklamalari neden Türkiye’yi AB’ye sokmak için ugrasmasi gereken bir bakan yapar bilmiyorum ama Egemen Bagis yine ‘karsiliklilik’ meselesini hatirlatmis. Yunanistan’da cami açilirsa Heybeliada Ruhban Okulu da açilacakmis. ‘Karsiliklilik’ dediginiz sey, insan haklarini ilgilendiren konularda ileri sürülemez. Hele hele vatandaslarinizin haklari söz konusu ise böyle bir kavram aklinizin ucundan bile geçirilemez. Ancak Türkiye’de bir avuç kalmis Rumlari hâlâ Yunan vatandasi olarak gören bu anlayis bir türlü bizi terk etmiyor.
Kaldi ki eger illa da bir karsiliklik olacaksa, Ruhban Okulu’nun açilmasi, Yunanistan’da cami açilmasinin karsiligi degildir. Yunanistan’daki caminin Türkiye’deki karsiligi ‘kilise’dir. Ayvalik’ta Taksiyarhis Kilisesi’nde ibadet edecegiz diye Türkiye’ye gelen Yunanli din adamlarinin sokakta kaldiginin ertesi günü, Bagis’in, Türkiye’nin bu bayat ‘karsiliklilik’ teorisini yeniden gündeme getirmesi tarihsel bir ironi olsa gerek.
Demokratiklesme paketi özenle Ingilizce ve diger dillere çevrilirken simdi onun gayrimüslim haklari bakimindan ne getirdigini anlatacak 700 din adami-elçimiz oldu. Hayirli olsun…
—————————————————–
Radikal-4 Ekim
Orhan Kemal Cengiz
