Dogu cephesinde Rusya’nin karsi taarruzu
Çeviren: Nizamettin Karbenk
Amerika Birlesik Devletlerinin (ABD) Ukrayna’daki ahaliye yardim etmesini engellemek amaciyla Rusya’yi ekonomik olarak tecrit etme girisimi, ABD’nin tasarladigi gibi degil, tam tersi bir etki yaratti: Tecrit edilme girisimi Moskova’nin Pekin’in ile yakinlasmasina neden oldu. Su siralarda güç kazanma evresinde olan Dogu Avrupa-Asya blok’u uzun vadede Batili ülkelerinin gücünü geride birakabilir.
Kuzey Atlantik Antlasma Örgütü (NATO) Rusya’ya karsi askeri gücünü tahkim etmek, Kiev’de faaliyet gösteren askeri ve para-militer güçlerin (Ukrayna Komünist Partisi Sekreterine suikast girisiminde bulunan silahli gruplar da dâhil) manevra kabiliyetini gelistirmek ve Avrupa Birliginin (AB) Rusya’ya karsi yeni yaptirimlari uygulamasi amaciyla 28 üye ülkesinin Savunma Bakanlarini 21 Mayis’ta, Brüksel’de toplanti yapmaya çagirirken, karsi cevap yalnizca Moskova’dan degil, ayni zamanda daha uzaklarda bulunan Pekin’den de geldi.
Rusya Devlet Baskani Viladimir Putin bugün (20 Mayis), ‘Rusya’nin dis dünya ile ekonomik ve politik baglarini keserek, izole etmeyi’ hedefleyen Washington planini bosa çikarmak ilk icraati olacak otuz kadar ikili anlasmanin imzalanacagi bir isbirligi için resmi ziyarette bulunmak üzere Çin’e gidiyor.
Imzalanacak anlasmalarin kapsami stratejik öneme sahiptir. Rusya’da bir kamu kurumu olan Ros-Neft ile Çin Milli Petrol Sirketi (China’s National Petroleum Company) arasinda, Rusya’nin gelecek 25 yilda 700 milyar tondan fazla petrolü Çin’e ihraç etmesini öngören 270 milyar dolarlik bir anlasma yapilacak. Gazprom Sirketinin, 2018 yilina kadar, yilda 38 milyar metre-küp dogalgazi Çin’e vermeyi planlandigi baska bir anlasma daha imzalanacak. Bu oran, Rusya’nin Avrupa’ya ihraç ettigi gazin yaklasik olarak dörtte birine karsilik geliyor. Moskova, Çin’in alt yapida yogun olmak üzere yapacagi 20 milyar dolarlik yatirimla, Çin’e ihraç edilecek dogalgazin akacagi 4000 kilometrelik (2500 mil) Dogu Sibirya ile Pasifik arasinda bir boru hattinin tahkim edilmesini de planliyor. Pekin ayni zamanda, likit dogalgaz üretim ve ihracatina, tarimsal faaliyet ve tahil üretim terminalinin modernizasyonuna yönelik olarak Kirim’da da yatirim yapmayi düsünüyor.
Moskova ve Pekin, gelecekte, Asya’da ticari islemlerde geçerli ödeme araci olarak ABD dolarini kullanmama planini yapiyorlar. Rusya, kredi kartinin 140 ülkede kullanilabilecegi (Visa’dan sonra ikinci) Birlik Ödeme aracinin Çin Modeline uygun olmasini planliyor. Ancak, Rusya ile Çin arasindaki isbirliginin ekonomik alanla sinirli kalacagini düsünmek, bu aktörleri hafife almak olur. Diplomatik kaynaklara göre Rusya Devlet Baskani Putin ve Çin Devlet Baskani Xi Jinping mevcut uluslararasi durumla ilgili kamuoyuna ‘önemli bir açiklama’ yapacaklar.
Rusya ve Çin’in dünya siyasetinde stratejik konular üzerindeki isbirligi, ABD’nin Filipinlerde yapacagi genis kapsamli Hava ve Denizcilik tatbikatindan hemen sonra, her iki ülke donanmasinin ortaklasa Güney Çin Denizinde yapmayi planladigi stratejik bir tatbikatin gerçeklesmesiyle örneklenebilir. Moskova’nin Pekin’e çok fonksiyonlu Sukhoi Su-34 savas uçagi, Lada sinifi denizalti araçlari ve en gelismis sistemle üretilen S-400 füze savunma sistemlerini vermesini öngördügü askeri bir anlasma da imzalanacak.
Baskan Putin, Moskova ve Pekin arasindaki isbirligi yakinlasmasini vurgulamak üzere, Irak Basbakani Nuri-El Maliki, Afganistan Devlet Baskani Hamid Karzai, Iran Cumhurbaskani Hasan Ruhani’nin de katilacagi, Xi Jinping’in baskanlik edecegi, 21- 22 Mayis’ta Shanghay’da yapilacak Karsilikli Etkilesim ve Asya’da Güven Artirici Önlemeler Konferansinda (CICA) bir konusma yapacak. Bu konusma, Irak ve Afganistan savaslarinda alti (6) trilyon dolar harcayan, bundan sonrasindaki dünya siyaseti ile ilgili konularda, ekonomik gücünde gelisme kaydeden ve bölge ülkelerinde nüfuz sahibi Pekin’i hesaba katacak olan Amerika’nin yüzüne bir samar olacak.
Çin, ithal ettigi petrolünün yaklasik olarak yarisini Irak’tan aliyor ve petrol endüstrisine büyük yatirim yapiyor. Pentagon görevlisi jeologlarin zengin lityum, kobalt, altin ve diger degerli madenlerin bulundugu zengin yataklari kesfetmesinden sonra, Pekin’in Afganistan’da yatirim yaptigi alanlar arasinda madencilik sektörü en basta yer aliyor. Moskova ve Pekin, ayni zamanda Iran’in bu alandaki ihtiyacina yönelik Dogu’da üretim noktasi isletmek marifetiyle ABD ve AB’nin Iran’a uyguladiklari ambargoyu islevsiz hale getirdiler.
Sözün kisasi, Washington’un Dogu Cephesinde isleri bu siralarda yolunda gitmiyor. Obama yönetiminin gelecek onyillik sürede, ABD üretimi likit gazi Avrupa pazarina sunarak, Rusya’nin Avrupa’ya ihraç ettigi dogalgazi % 25’e indirme hamlesi bir blöf olarak kalma yolunda. Berlin tarafindan uygulanacak bazi yaptirimlarin ilan edilmesine ragmen, Alman sirketleri Rusya enerji sektörüne yatirim yapmaya devam ediyorlar. Dogalgaz boru hatti ve petrol ürünlerinde kullanilan supaplarin imalatçi firmasi RMA Pipeline Equipment en büyük tesisini Volga bölgesinde kurma çalismalarini yürütüyor. Rusya devlet kurulusu Gazprom Sirketi, Ukrayna’yi bypas ederek, Rus dogalgazini Karadeniz Baltik cografyasindan Bulgaristan’a ve oradan da Avrupa Birligi ülkelerine tasiyacak Güney Akim dogalgaz boru hattinin tamamlanmasi için Italyan firmasi Saipem (Eni) ile yapilan 2,75 milyar dolarlik anlasma da dâhil, gerekli her türlü anlasmalari daha önceden yapmisti.
ABD, ‘Güney Akim’ dogalgaz projesini bloke etme gücünü gösterirse, Rusya da ihraç edecegi dogalgazi Çin’e yönlendirir. Bundan böyle ‘Dogu Akim’ boru hatti artik isler halde olur.
Kaynak: http://www.voltairenet.org/article183894.html
Manlio Dinnuci
