Beriya Mancole kralliginda, krali ak güvercin seçermis
Gelecege umutla bakan toplumlarda, seçim arifelerinde insan ile siyaset arasinda dogal bir yakinlik kurulur. Biliniyorki siyaseti biçimlendiren insan fitrati, toplumun yapisini olusturacak iskeletin sagligi için ya besin degerindedir veya iskeletin dogal yapisini tahrip edip canliligini yitirmesine neden olucu bakteri üreticidir.
Siyaseti fitrati düzgün insanlarin birikim ve becerileriyle sekillenmis toplumlar, öncelikle kendi resmi tarihini sorgulayip temel bilim dali haline getirmeyi basarmislar. Böylece gelecegi aydinlatici tarihinden esinlenen siyaset denilince, akla fitrati düzgün insanlarin, toplumla yaptiklari tarihi sözlesme gelecek. Bu sözlesmeyi yapanlarin da asli görevlerinin, yüklendikleri sorumluluk kadar bu sorumlulugu yerine getirmenin kisilik ve siyasi ahlak geregi oldugunun bilincindeler.
Buna karsin diktatörlere, zorbalara ve efendilere abartili söylemlerle dizilen yaniltici methiyelerin tarih sayildigi toplumlarda cenkçi anlatimlar ise, bilinci sartlandirici akil olarak kullanilir. Böylece diktatörlere, efendilere duyulan korkunun ilahi bir hayranliga dönüsmesi için zorbadan, güçsüzlerin çaresizligini kabullenmede kullanilacak biat edilir fetisist lider yaratmak kolaylasiyor. Örnegin, Kürtler gibi yasamsal degerleri silahli kabile çeteciligince kusatilip alt edilmis toplumlarda, seçim ve benzeri dönemlerde piyasaya sürülen fetis profili, kitleye ayar verici önemli bir sermayesidir. Çünkü hukukun dahi aglatildigi cografyasinda faili meçhullere binlerce kurban vermis, talani, yikimlari yasamis Kürtler, sirtina vurulmus yükün tonajindan ve çaresizlikten, seçim arifelerinde riza ve korkuyu ayrimsama bilinci denilince, belki de çanlarin tekrar kendisi için çalacagi anlamini düsündürmektedir.
Günümüzde demokrasi sözcügü dillerden düsmezken hoyratça savurganligin, yolsuzluk ile yoklugun içiçe yasandigi, acilarin zorbaca süpürülüp zorbaca unutturulmaya çalisilmasi karsisinda çaresizlige ragmen, heryer güllük gülistanlikmis gibi karsilikli efelenmelerle güzellesmelerin pazarlandigi bu seçim arifesinde yazimizi bu kez, siyasi söylemden uzak tutmaya özen gösterecegim. Sadece asirlardir nesilden nesile adeta rivayet edilen masal anlatimli bir öyküyü, kisaltarak degerli okurlarimizin begenisine sunacagim.
Rivayetlere göre , yukari Mezopotamya’nin ilk site kralliklarindan biri de Beriya Mancole (Korkular Ovasi) kralligiymis. Günlerden, ölen kralin yerine yeni kral seçiminin yapilacagi günmüs. Mahseri bir kalabalik, kral sarayinin önünde toplanmis. Aralarinda saray orkestrasindan davulcusu Hemo ile zurnaci Yehya da varmis. Yehya, Hemo’nun kulagina egilip fisildamis. ‘Eger kral seçilirsem, su halka öyle zulüm yapacagim ki ölülerine bile kazik çaktirir, öylece gömdürürüm, ‘demis. Derken, sarayin insan seline bakan balkonundan, omuzunda ak bir güvercin bulunan basvezir ile saray nazirlari belirmis. Basvezir dalgalanan kalabaliga dönmüs.
‘Ey ahalii. Bugün, ölen kralimizin yerine, töremize uygun olarak yeni kralimizi seçecegiiz. Simdi ak güvercinimizi uçuracagim. Güvercin kimin basina konarsa o, kralimiz olacaakk. ‘diye gürlemis, güvercini omuzundan almis, basini oksamis ve havaya savurmus.
Ak güvercin insan selinin üstünde dönmeye baslamis. Binlerce çift göz onun üstünde, dudaklar kipir kipir çalisiyormus. Ak güvercin asagiya dogru süzülmüs süzülmüs, gelmis zurnaci Yehya’nin basina konmus. Halk, bir an sasirmis. Basvezir de sitmaliymis gibi karni öne firlamis zurnaciyi sevmemis. Onu zindana kapatmis. Zindan karanlik mi karanlik. Sadece üstündeki delikten içine bir tutam isik süzülüyormus. Basvezir gönül rahatligiyla ikinci kez güvercini havaya salmis. Kuscagiz havaya salinir salinmaz, gagasini zindana vererek uçmus, tepesindeki delikten içeriye süzülüp gözden yitmis. Basvezir ile nazirlar gitmis bakmislar ki ak güvercin Yehya’nin basina adeta tünemis. Bunu mutlu bir gelecege yorumlayan kalabaliktan alkis tufani kopmus.
‘Öldü kral, yasasin yeni kral, ‘bagirisi yükselmis.
Kral seçilen Yehya, antenleri çabuk çalistirmis. Daglarin, ovalarin yol keseni, haramilerin efendisi ünlü eskiya Müho ile çetesine haber salip saraya davet etmis. Onlari ‘Sarayin Koruculari’ adi altinda maasa baglamis. Gün gelmis, yagmalar, köy baskinlari, cinayetler, tecavüzler yasamin dogal parcasi haline gelmis. Hersey faili meçhulmus. Müho ve çetesini suçlamak da kraliyet makamina ihanet suçu sayiliyormus. Çünkü onun sayesinde Kral ve kendisine biat eden nazirlar önce Mancole ovasinin bereketli topraklarini aralarinda bölüsmüsler. Halk inim inim inlerken onlarin hazineleri altin doluyormus. Yasananlara dayanamayan basvezir kahrindan ölmüs. Kral, basveziri kaziklatmis öylece gömdürmüs. Ardindan öleceklerin kaziklatilarak gömülecegini bir fermanla kullarina duyurmus. Yasamin dayanilmazligina meftumlara çakilan kazik da eklenince birkaç kisi davulcu Hemo’yu aramaya çikmislar. Onu bir mabedin kapisinda dilenirken bulmuslar. Biraz dertlesmisler, derken kendisini elçi olarak krala göndermeye ikna etmisler. Hemo toparlanip sarayin yolunu tutmus. Tanindigi için saraya alinmasi zor olmamis.
Kral, büyük bir salonda som altindan tahtina kurulmus, önünde uzanan koca mermer masanin çevresinde nazirlar, dalkavuklar, yalakalar servisi altin kaplarla yapilan her çesit taamdan yiyorlar, altin kupalarla iskit sarabi, vikink viskisi, frenk sampanyasi yudumluyorlar, bir grup dansöz ‘yaleyli’lerle onlari eglendiriyormus. Kapinin önünde bekleyen Hemo’nun karni da açliktan gurulduyormus. Eglencenin sonunda kral el çirpmis, herkes salondan çekilmis ve Hemo’ya dönmüs. ‘Ne istiyorsun?’diye sormus. Hemo, ‘Sadece elçiyim. Kullarinizin bir ricasini iletmek için geldim, ‘demis. Kral ‘Ben demokratik, laik, sosyal bir kralim. Çekinme söyle’demis. Hemo, ‘Kullariniz sizden çok memnun. Yalniz o kazik var ya, kazigi lagvederseniz, size bagliliklari daha da artar, ‘demis. Kral, alayli alayli siritmis’Kral seçimi yapildigi gün söylediklerimi hatirliyor musun Hemo. Ak güvercin basima konmak için kör zindanda bile beni buldu. Demek ki kendi iradeleri yerine, saraylarin kafes kuslarini irade sayip yöneticilerini bu kuslara seçtiren halka benim gibi bir kral gerekiyormus. Anlamadin mi Hemoo. Sana gelince. Birlikte çaldigimiz davul-zurnanin hatiri olmasaydi, seni, saraya sizmis ajan ilan eder derhal öldürtürdüm, ‘demis. Sonra yani basindaki gonga tokmagi vurmus:yaninda biten basvezire:
‘Fermanimdir, kullarima duyurula. Bundan böyle mevtalara iki kazik çakila. Su mel’una da yüz kirbaç vurula, ‘diye emir buyurmus.
Masalimiz burada sona ermis.
ALI KIZILAY
Emekli Ögretmen-YAZAR
Ali Kizilay
