B A T A K
Kemal Burkay
Büyük Fransiz romancisi Viktor Hügo’nun bir hikayesi deniz kiyisinda yürüyen bir adamin acikli sonunu anlatir. Öykü aklima geldigi kadariyla özetle söyledir:
Normandiya kiyilarinda, kumsalda yürümekte olan bir yolcu ya da balikçi, bir süre sonra ayaginin altinda kumlarin kendisini çektigini, sahilin bir bataga dönüstügünü fark eder.
Önce önemsemeden yoluna devam eder, ama ayaklari giderek daha çok batar. Kumlar ayak bileklerini asar, dizlerine dogru yükselir.
Bu kez telaslanir ve kiyiya yönelip bataktan kurtulmaya çalisir. Ama çabasi bosunadir, geç kalmistir; batak çektikçe çeker.
Derken kumlar dizlerini asar, önce beline, sonra boynuna ulasir, yüzünü ve saçlarini örter. Son olarak kumdan yükselen kolu da bir süre çaresizce çirpinir ve sonra o da kaybolur
Sevgili okurlar, siyasette de bu öykünün benzerleri vardir. Bazen bazi kisilerin siyasette düstügü duruma bakar, bu öyküyü hatirlarim.
Siyasette kaygan zeminler vardir ve tehlikelidir. Bazen kisi yanlis yapar, ya yanlisini fark etmez, ya da fark ettigi zaman geç kalmistir; kaygan zemin onu asagi dogru çeker.
Bazen de yaptigi yanlisi kabul etmeyi kendine yediremez, yanlista israr eder; hatta ilk yanlisini örtmek için yeni yanlislar yapar. Bu ise onu bir batak gibi içine çeker.
Hügo’nun öyküsünün kahramani dikkatsizlik ve tedbirsizliginin cezasini hayatiyla ödedi. Bu yüzden eger bir ailesi, esi ve çocuklari var idiyse, acisini onlar çekti.
Ama siyaset ve devlet adamlarinin yapacagi bu tür yanlislar, yalnizca onlarin hayatina veya kariyerine mal olmakla kalmaz, çogu zaman basinda bulunduklari örgüt ya da halka çok pahaliya mal olur.
Tarih bunun örnekleriyle doludur. Hitler’i mi örnek versem Mussolini’yi mi? Saddam’i mi örnek versem, Esat’i mi?.. Pol-Pot’u mu örnek versem, yoksa bizim esi menendi bulunmaz ‘Serok’u mu?..
Siyaset ve devlet adamlarinin kendilerini ve temsil ettikleri örgütleri, devletleri ve halki bu tür büyük belalardan korumalari dürüst ve öngörülü olmalarina baglidir.
Öncelikle bile bile batak zeminde yürümemeli, hesabini veremeyecekleri yanlislardan, kötülüklerden uzak durmalilar. Ama eger zaaf gösterip ciddi bir yanlis yapmislarsa, onu örtmek için yeni yanlislara düsmemeliler.
Baska türlüsü kaygan zemin ya da batak onlari çeker, bitirir. Ceremesini ise ayni zamanda onlarin temsil ettigi örgüt ve halk çeker.
11 Subat 2017
Kemal Burkay