Netîceyî Referandumî 25î êlulê, kilitî serxwebunî Kurdîstanî yo
Her di sêranî cîhanî ra pey sitatûyê cografyaya sîyasî ê cîhan ameyî bedilnayis. Kolonyalîzm zaf cayanî cîhan de binkewt, împaratorî hikumdar ê a dinyaya kehen yew bi yew ricîyayî. Nê împaratorîyan ra zaf dewletî new peyda bî ke zafê înan bê ser û koxe bîyî waharî hikûm û qederî xo bi destî xo ya tayîn kerd. Ê dewletî ke împaratorîyanî qedîm ra vecîyayî nika endamî sazîyê NY (Neteweyanî Yewbîyaye) yî. Înan ra taye bîyî endamî Yewbîyaye Ewropa. Înan ra her yew, yew cûya xoser û serfîraz ramneno.
Taye miletî zî no qonax de her o qeyde bi biryarî hêzanî emperyal, bîyî waharî dewlet ke nifûsî înan hendê yew bajarî Kurdistanî yo, la ewro bîyî waharî hikum û problemê qederî zaf miletanî sereke, qedîm û gird tayîn kenî. Bêgûman serxwebûn û azadî heqî her milet o.
No qonax de tena Kurdîstan serxwebûn ra mehrum mend. Pero bîn ra Kurdîstan mîyanî çar dewletanî rojhelato mîyanîn de ame parçe kerden. Dewletê Îran serrê 1639′ de yew perçeyî Kurdistan vistibi binî destî xo. O wext Iraq û Surîye hema dewlet nêbibî. Hêzanî emperyal ey kerdî dewlet û sey xelat her dewlet rê yew parçeyî Kurdistan peskes kerd. Komara Tûrkîyê zî, newe ameyibî awan kerden û parçeyo tor gird ê Kurdîstan kewt binî hikumî Komara Tûrkîyê. Çar dewletî ke Kurdîstan mîyanî înan de ameya bar kerden, înan ra qet yewî zî bi quwetî xo Kurdîstan nêkerdo bindest. La hêzanî emperyal parçeyanî Kurdistanê sero ê kerdî waharî hukum. Ê dewletî ke nika yew parçeyî Kurdistan bini desti înan de yo; bi heme hêz û kerdeyî xo, xover danî ke Kurdîstan azad nêbo.
O nîzamo verba kurd ê cîhan, no serdemo newe de bedilîya. La bînî kontrolî hêzanî emperyal de, na rey zî rojhelato mîyanîn de yew nîzamo verba kurd ame awan kerden. Serekîyê no nîzamî Îran û Turkîye kenî. Kurd yew mileteka qedîm, ronistoxî no herêmî yî û henzaran serriyo ke yew welat ciwîyenî û nameyî no welatî Kurdîstan o. Welatî kurdan bê rizayî kurdan ameyo parçe kerden. Nifûsî Kurdîstan hendê pancas û di dewletanî xoser ê cîhanî yo, la Kurdîistan hema zî bindest o.
Heyf û gune ke miletê kurd se serra ha babikî yew statûyo sîyasî.
Helbet heqî miletê kurd zî esto ke qederî xo çarçeveyî yew statuyo siyasî de kivs biko û welatî xo sey yew welata azad idare biko.
Serre 2017 de, sedemo ke dewletê Iraq verba Basûrî Kurdîstan wezîfeyî xo ê yasayî caniardî, parlemetoyî qerar girewt ke bi yew referandumo peroyî sarî Kurdistan ra bêro pers kerden, ka gelo sar na rewsa nika wazeno, yan zî yew dewleteka xoser wazeno. 25’î êlule serrê 2017 de no referandum virazîya. Sarî Kurdîstan se ra 93 beyan kerd ke ê ‘yew dewleta xoser’ wazenî. Her o qeyde ê mintiqayî Kurdîstan ke girêdayîyê hikumeto merkezî ê Iraq mendî, zafê înan zî wast ke bi Hikumetî Heremî Kurdistan a bêrî girêdayen.
No netîce, tarîxî Kurdistan de sey yew rojo pîroz ame qebûl kerdis.
No referandûm bi yew usulo demokratîk ame virastis. La dusmenanî kurdan, bi yewveng netîceyî referandum qebûl nêkerd, netîceyî referandûm rê hurmet nêkerd. Dusmenî kurdan no qerar ra zaf tersayî û nêrihet bî. Seba ke netîceyî referandûm ca nêro, yanî rayîrî Serxwebûnî Kurdistan bêro girewten, çi dest ra ame kerd. Înan eskira hikumdarîye Kurdîstan û Serek Barzanî tehdît kerd û heqaret kerd. Cuwa pey zî semedê tersnayisî kurdana wareyî leskerî de tedbîrî musterek girewtî. Her per ra dormareyî Basûri Kurdistanê girewt û rayir û berî girewtî, seferî teyarayan qedexe kerd, bi kilmkî bi qeydeyî dusminatî sarî Kurdistan est mîyanî zehmetîyanî girdan. La feyde nêkerd, miletê kurd va: “sima bê minet î’ û xo ver da, resayî nê rojan. Miletê Kurd yew rey qerar dayo, Kurdîstaneko Xoser bêro awan kerden. Ewro bo, yan zî, siba bo, hinî dinya alem zana ke yew dewletê Kurdistan a serbixwe awan bo.
Lazimo no serdemo newe de, miletê Kurd her çahar parçeyanî Kurdîstan de vengî xo berz bikero, pesirî cemaato mîyannetewî û her o qeyde pêsîrî hêzanî emperyal bîgero, semedê amaye xo, dozê yew statûyo sîyasî biko. Miletê kurd no serdem de, na rewsê bindestî û parçebîyayisî Kurdîstan qet qebûl nêkena û semedê bedilnayisî no qedero sîya xo ver bido, no rewso bêedalet rê îtîraz biko.
Ez zaf keyfwesa ke bi rayîrnîsandayisî, serekî miletê kurd birêz Mesûd Berzanî, teberî welat de “Merkezî Kurdanî Dîaspora’ yeno awan kerden. Bêguman na yew gama zah muhîm a. Semedê çarenustisi kurd û Kurdistana yew xebateka zaf erjîyaye ya. Ma sey HAK-PAR’ê, bi heme hêz û îmkananî xo past bidi no merkezî û semedê awan kerdisî “Merkezî Kurdanî Dîaspora’ çî wezife bikewo milî ma sero, ma hazirî no wezîfe cabiyarimi.
Netîceyî Referandumî 25î êlulê, kilitî serxwebunî Kurdîstanî yo
Ma sey Partîyê Maf û Azadîyan / HAK-PAR vanî ke 25 ‘î êlule dîrokî Kurdistan de nameyî yew rosano new ê netewî yo. Bêguman nameyî no rosanî bibo ‘Roje Qerarî Serxwebûnî Kurdistan’
Na roja qedirbilind û pîroz se henzar rey pîroz bo.
Wa îrade û utopyayê sarî ma ê Basûrî Kurdistan zaf biciwîyo.
Kurdistana serbixwe û demokratîk rê silamî.
HAK-PAR yar û hetkarî “Merkezî Kurdanî Dîaspora.”
HAK-PAR çimrayîr û zerrwasteyê Kurdistanek serbixwe ya.
Latif EPÖZDEMIR
Serekî Pêroyî yê
Partîyê Maf û Azadîyan / HAKPAR
Dengê Kurdistan
