ABD ile görüs ayriliklari devam ediyor
Istanbul’da Cumhur- baskani Tayyip Erdogan ve Basbakan Ahmet Davutoglu ile görüsen ABD Baskan yardimcisi Joe Biden gazetecilere açikça söyledi: ‘Temel konularda hemfikiriz; ancak ayrildigimiz konular da bellidir’…
Biden ‘belli’ dedigi konularin hangileri oldugunu açiklamadi, ama ortak basin toplantisinda söylenenler ve görüsmelerden sizan bilgiler, Türkiye ile ABD arasinda devam etmekte olan görüs ayriliklarinin hangi meseleler üzerinde odaklandigini yeterince aydinlatiyor.
Aslinda iki müttefik ülkenin hemfikir oldugu temel konularin ayrintilarina inildiginde, farkli pozisyonlar göze çarpiyor. Örnegin iki taraf da, ISID’i bir tehdit olarak görüyor ve onunla askeri alanda mücadele edilmesi gerektigini savunuyor. Yani bu konuda ‘stratejik hedefler’ ayni.
Ancak ABD’nin gözünde Suriye’de ISID bir numarali tehdit ve dolayisiyla ona öncelik veriyor. Türkiye için ise Suriye’de bir ara bir numarali hedef Besar Esad idi; simdi bu görüs korunmakla beraber öncelik ISID ile birlikte PYD/YPG tehdidine verilmis görünüyor.
Ayni sekilde ABD PKK’yi bir terör örgütü sayiyor, Türkiye’yi ona karsi açtigi savasta da hakli görüyor. Ancak Washington, Ankara’nin bir an önce baris sürecine dönmesi gerektigi fikrini sik sik tekrarliyor…
Esas uyusmazlik
Aslinda Biden’in atifta bulundugu ‘ayriliklar’ baska. Bunlarin basinda PYD ile ilgili uyusmazlik geliyor.
Türkiye Kuzey Suriye’deki bu örgütü, PKK’nin bir uzantisi veya parçasi, yani hasim bir Kürt terörist grubu olarak görüyor. ABD ise ISID’e karsi karada savasan PYD’nin askeri kolu YPG’yi dogal müttefiki sayiyor ve ona silah yardiminda bulunuyor. Oysa Ankara’nin elinde, bu silahlarin PKK’nin eline geçtigine dair bilgilerin bulundugu belirtiliyor.
Aylardir devam eden bu ihtilafin Biden’in ziyareti sirasinda da halledilemedigi görülüyor. Bu durumda Türkiye, Basbakan’in dedigi gibi, Kandil’e yönelik yaptigini PYD’ye karsi da yapar mi? Bu ABD ile iliskileri nasil etkiler?
Sirf fikir alisverisi
Biden’in ziyaretinde ortaya çikan diger bir görüs ayriligi da Türkiye’deki demokratik hak ve özgürlükler sorunu ile ilgili.
Washington son zamanlarda bu konuya özel bir ilgi gösterdi, Biden Istanbul’da bazi milletvekilleri, sivil toplum temsilcileri ve gazetecilerle görüstü. Iktidar bundan duydugu rahatsizligi da çesitli demeçlerle dile getirdi.
Bu konuda da iki taraf arasinda farkli sartlardan ve zihniyetten kaynaklanan ciddi görüs ayriliklari var.
Biden ile Türk liderleri aslinda yapilan ‘fikir alisverisi’ sirasinda, bu konudaki ayriligin da giderilemedigi açikça anlasiliyor…
—————————————
Milliyet-26 Ocak
Sami Kohen