Çend roj berê me zanyarekî mezin, rohilatnas, kurdnas û dostekî gelê kurd ê hêja Mîxaîl Semenovîç Lazarev winda kir. Bi wefata wî em xemgîn in û bi rêz wî bi bîr tînin.

Lazarev navekî gelekî naskirî û bi rûmet e ji bo me kurdan, ji ber ku wî li ser dîroka kurdan û Kurdistanê, gelek pirtûk û miqaleyên zanistî nivîsîne. Îro di destê me de gelek lêkolînên wî yên hêja û berfireh ku dîroka me ronî dikin hene. Herwisa wî gelek salan serokatiya Beşa Kurdolojiyê li Zanîngeha Moskovayê jî kiriye. Li ba wî gelek ciwanên kurd li ser dîroka gel û welatê xwe xwendine û bûne şarezayê dîrokê.

Ji berhemên Lazarev 2 pirtûk, bi zimanê kurdî di nav Weşanên Roja Nû da hatine çapkirin û belavkirin. Ev pirtûkên wî  “Pirsa Kurdan (1891-1917) û “împeryalîzm û Pirsa Kurdan (1917-1923) cara pêşin ji alîyê Têmûrê Xelîl ve ji zimanê rûsî hatine wergerandin.

Prof. Lazarev zanyarekî dilsoz û dostekî gelê me ê jidil bû. Ji bo piştgiriya tevgera azadîxwaz ya kurdan gelek caran hewl daye, pêşniyar û daxwazên xwe ji merciyên siyasî yên netewî û navneteweyî re kirine. Xasima di salên 90-î de ji bo piştgiriya Kurdistana Başûr aktîf xebitî. Ji bo nêzîk kirina PDK û YNK, digel Prof. Şekroyê Xudo gelek hewldanên giring nîşanda.

Di sala 1998a, 6 ê Çiriya paşin de, li Moskovayê, di Sempozyoma 100-saliya Rojnamegeriya Kurdî de wek gotarvan li ser navê Roja Nû ez jî beşdar bûm. Li vir min kurdzanê navdar Lazarev ji nêzîk ve naskir. Civîna ku  ji aliyê Navenda Lêkolînên Kurdî û Înstîtuta Rohilatzaniyê ya Akademiya Zanistî ya Rûsyayê  hatibû amadekirin, bi taybetî nûnerên PDK û YNK vexwendibûn daku sempoziyoma 100-saliya Rojnamegeriya Kurdî ji bo nêzikkirina wan rolekê bileyze.

Lazerev di gotara xwe de bi giranî bal dikişande ser pêwîstiya yekîtî û hişiyariya kurdan daku ji rewşa nû ya dîrokî ku Rojhilata Navîn û Cîhanê derketiye pêş kurdan îstifade bikin. Di dawiya civînê de biryar hat standin ku bilî bangeke giştî, nameyeke taybetî ji sekreterên herdu partiyan birêz Mesûd Barzanî û birêz Celal Telebanî re bê şandin. Di nameyan de daxwaza pêkanîna mîsyona dîrokî ya herdu serokan hat kirin. Ez wisa bawer dikim ku pir yan hindik tesîreke erênî ya wê bang û nameyê li ser kadro û serokatiya herdu hêzan çêbû. Xwesima li ser kadroyên ku li Rûsyayê xwendibûn... Gelek ji wan xwendekarên kurd yên ku di zanîngehên Sovyet-Rûsyayê de xwendina xwe xilaskirine, di nav dezgehên dewleta kurdî ya federe de cî girtine, xwedîyê erk û berpirsiyariyên giring in...

Bi hêviya ku li Kurdistana azad bi navê Lazarev înstîtuyek, yan jî akademiyeke dîrokê bête vekirin...

Em ji malbata Lazarev re û ji  dost û hevalên wî re sersaxiyê dixwazin.

Berpirsiyarê Weşanên Roja Nû
Haluk Öztürk