Cîgirê waliyê Mûsûlê
Xusro Goran:

Pirsa Musilê ya 80 sal berê îro ketiye ser riya çareserkirinê

 
Dîdemek ji semînera cîgirê walîyê Mûsilê
Xusro Goran
 
 

Cîgirê waliyê Mûsûlê Xusro Goran di roja 12ê îlonê de li Stokholmê semînerek da. Babeta semînerê dîroka Mûsûlê û rewþa ya siyasî ya îro .

Semîner ji aliyê Nûneriya Hikumeta Herêma Kurdistanê ya welatên bakûr hatibû lidarxistin. Di civînê de bi qasî dused rewþenbîr û siyasetmedarên kurd bi baldarî gudariya Xusro Goran kirin. Wek zanîn rêvebirê îdara Mûsûlê ê kurd Xusro Goran di pirsa Mûsûlê de kesekî pispor e. li ser Dîroka Kurdistanê û li ser bajarê Mûsûlê pirtûk nivîsandine. Ew li Stokholmê jiyaye û li zanîngeha Stokholmê beþê ekonomî û dîrokê xwendiye.

Xusro li ser pirsa Mûsûlê weha got: Di destpêka avakirina Iraqê de ku bi alikariya ingîlîzan çêbû- pirsa Mûsûlê peyda di navbera dewleta tirk û Iraqê de. Tirkan dixwastin Mûsûlê têxin nav sînorên xwe. Pirs kêþeyeke navnetewî. Ji bo çareserkirina Koma Neteweyan dest avêt pirsê. Koma Neteweyan di sala 1924a de komîsyonek þande Mûsûlê ji bo lêkolînê bikin û derheqê de raporekê amade bikin. Piþtî xebat û lêkolîna salekê wan rapora xwe pêþkêþ kirin. Di raporê da dema behsa Iraqê derbas dibe Mûsûl li dervayî Iraqê hesibandin. Di raporê de destnîþan kirin ku ji sedî þêst pênc (%65) xelkê wira  kurdin û lewma di de ye ku mirov ji wan re dewletekê ava bike. ji ber ku wilayeta Mûsûlê di hêla aborî de gelekî girêdayî Bexdayê ye gereke daxilî Iraqê be. Û wisa kirin. Lê îro pirs ketiye ser riya çareserkirinê. Gelek tiþt cî bi cî bûne, lê gelek tiþt jî hîna li benda çareserkirinê ne.

Goran derbarî dîroka bajarê Mûsûlê de, etnografya û giringiya ya di prosesa avakirina Iraqa de ravekir. got ku Mûsûl ji berê de bajarekî giring ê bazirganiyê ye, û Mûsûl bajarekî kozmopolîtîk e. Îro jimara ereban di nav bajêr de zêdetir e, her wextî weha nebûye. Beþekî giring xelkê Mûsûlê ku xwe ereb dihesibînin di eslê xwe da kurd in, asîmîle bûne. Ew bêtir ji eþîrên kurd omerî, kîkî û gergerî ne. Niha ku Kurdistan azad e ew êdî li kurdîtiya xwe xwedî derdikevin, ji ber ku tirs nemaye. Hemû kurdên koçber vegeriyan e. Gundên kurdan de ereb nemane, eþîra gergerî, êzdî û fille berê xwe ereb didan qeydkirin, nuha ev pirs nemaye. Têkiliyên kurdan û ereban baþ in. Lê sînorekî dirêj yê Mûsûlê bi Suriyê re heye, kontrola wê dijwar e, hêzên xêrnexwaz, terorîst bi hêsanî xwe berdidine hundur û karên teroristiyê saz dikin.

Xusro Goran, nediyarbûna sînorên federaliyê wek pirsa serek e ya mezin,  destnîþan kir û got ev yek dibe sedemên gelek tevlihevî û serêþiyan. , di axaftina xwe de bi tundî li ser pêwîstiya xurtkirina tevgera netewî li  Mûsûl û Kerkûkê sekinî. got gereke kurd bi hev bigrin û bi þêweyekî neteweyî tev bigerin. Xusro ji hevwelatiyên kurd yên li dervayî welat tika kir ku di serjimar û hilbijartinê de beþdar bibin.

Cigirê waliyê Mûsûlê di van salên derbasbûyî de wek parêzge çi xizmetên sereke kirine bi jimar û fakta pêþkêþ kir. Mesela li Mûsûlê 144 mekteb vekirine, perwerda bi zimanê kurdî gelekî pêþda çûye ûhwd.

 
© 2001-2004 Roja Nû