Seydayê Tîrêj (1923-2002) di sala 1923an da li Kurdistana Sûryê, li gundekê Kurdan da, bi navê Nicîmê Hayîf kurê Heso hatîye dunyayê, bûye biçûkê sê bira û du xwişk.

Tîrêj di heft salîya xwe da, li ber destê mirovekî zana û welatparêz Mele Îbrehîmê Golî dest bi xwendinê dike, Quran û hinek pirtûkên şerîetê dixwîne. Mele Îbrehîm jêra şîret dike û usa dibêje: "Xuya dike, ku tu xortekî miletperwer î, here li dibistanê bixwîne."

Seydayê Tîrêj li ser vê şîretê û bi alîkarîya bav û birayên xwe berê xwe dide dibistanê li bajarê Amûdê û li wir pênç salan dixwîne. Di 16-17 salîya xwe da dest bi helbest nivîsînê dike û dikeve nava tevgera Kurdî. Di wê demê da dibe endamê "Xoybûn"ê û di nav refên wê da xebat dike. Her wê demê hevaltîya Seydayê Cîgerxwîn dike. Herweha bi alîkarîya Qedrîcan, Dr Nureddîn Zaza, Hesen Hişyar û serokê Xoybûnê Elî Şiwêş, li Amûdê, di dibistana ne eşkere da,  di warê fêrbûna zimanê Kurdî gav avêtîye.

Helbestên wî di kovara Roja Nû da, ku Dr. Kamuran Bedîrxan derdixist, hatin belav kirin. Her weha wî li Amûdê, di "Koma Keşefan" da kar kirîye.

Di sala 1952an da tê girtin. Gava dewlet ser mala wî da digıre, dest datîne ser dîwanek wî, ew dîwan unda bûye.

Berhemên Seydayê Tîrêj yên çapkirî 3 dîwan û pirtûkek in: Xelat, Zozan û Cûdî (dîwan in) û Serpêhatîyên Kurdan.

Her weha berhemên wî yên ne çapkîrî jî hene.