BALIK HAFIZASI
Görüp yasadiklarini tez unutan insanlara ‘balik hafizali’ denir.
Böyleleri iyi ya da kötü nitelikteki isleri de çabuk unuturlar. Bu nedenle hem iyi ile kötü arasinda kiyas yapamazlar, hem geçmisten ders almazlar.
Peki, baliklarin hafizasi böyle bir sey midir? Diger bir deyisle bu denli zayif mi? Hiç sanmam. Belki de baliklara haksizlik ediyoruz.
Aptallara ‘esek’ , bönlere ‘öküz’ diyerek esek ve öküzlere haksizlik ettigimiz gibi Aptal ve düsük zekâli kisilere ‘kus beyinli’ dedigimiz gibi
Oysa esekler ve öküzler dogaya uygun yasarlar ve hiç de sandigimiz kadar aptal veya bön degiller. Kurban bayramlarinda bogalarin biçak altina yatmamak için nasil direndiklerini, kaçtiklarini, ortaligi birbirine kattiklarini hatirlayin. Kuslar ise, uçmak dahil, doga tarafindan harikulade yeteneklerle donatilmislardir. Bu yeteneklerle emin yerde iyi bir yuva yapmasini bilir, kendilerini türlü tehlikelerden dikkatle korurlar; her an tetiktedirler.
Peki baliklar, onlar bu zayif hafizali nitelemesini hak ediyorlar mi? Bunun kanitlari ne? Oltaya takilmak mi?
Bir balik oltaya takilinca bunu hayatiyla öder. Ama bu genellikle baligin hayatinda bir kez olur. O, bir oltaya takili yemi yutar ve bu ilk hatayi yapinca da bir daha kurtulma sansi yoktur. Diger bir deyisle baligin deneyim kazanma, hatayi tekrarlamama sansi yoktur. Eger bu sansi olsaydi ve oltaya tekrar tekrar takilsaydi, onu zayif hafizali diye niteleyebilirdik.
Esek için bile ‘çamura bir kez daha girmez’ derler Ben kendi hayatimda, çocukluk yillarimda bunu yasadim. Bindigim, ya da ipini tuttugum esegin veya katirin batak bir yere gelince, oradan geçmemek için nasil inatla direndigini gördüm.
Hani ‘esek inadi’ sözü de bosuna söylenmemistir, o tam da böyle durumlar içindir
Peki ya insanlar öyle mi? Onlar, hayret uyandiracak biçimde çamura tekrar tekrar girer, oltayi tekrar tekrar yutarlar. Sözde aklin ve deneyimin çogu insan için bir ise yaramadigina, onlarin geçmisten ders çikarmadiklarina, kurnaz ve düzenbaz kisiler tarafindan tekrar tekrar aldatildiklarina çok tanik olmusuzdur.
Böyleleri iyiyi kötüden, dogruyu yanlistan, hakliyi haksizdan ayiramaz, çogu kez her kesi ayni kefeye koyar ve aldanirlar.
Böylelerine ‘balik hafizali’ deriz. Ve böyle demekle aslinda baliklara haksizlik etmis oluruz.
Görüldügü üzere bu tür unutkanlik, bu zaaf insanlarin kendi kusurudur, ne baliklarin, ne kuslarin
Ve insanlardaki bu unutkanlik, bu kiyas zaafiyeti onlarin sosyal yasamda, hele hele siyasette dogru yolu bulmalarini engeller. Hele hele bir de beyinleri yikanmissa dogru yolu seçmek daha da zordur.
Beyni yikanmis kisi robot gibidir, seçim hakki elinden alinmistir.
Hayvanlar hiç degilse beyin yikamasini bilmezler ve onlarin beynini yikamak insanlarinki kadar kolay degildir. Her ne kadar evcil hayvanlari, özellikle de köpekleri kosullandirmak mümkünse de
Ben su uzun siyaset hayatimda, baliklardaki degil, ama insanlardaki ‘balik hafizasinin’ onlari dogru yola yöneltmekte ne büyük bir engel oldugunu çokça görüp yasadim
Ne yazik ki gerçek böyle!
Son zamanlarda birileri sik sik yurtsever güçlerin birliginden söz edince ve birileri de, uzak geçmis bir yana, ama en azindan su son 30-40 yil içinde olan biteni, kimin birlik için cani gönülden çalistigini, kimin israrla ve inatla birlikten kaçtigini hatirlamayip yasanan durumdan herkesi sorumlu tuttukça, diger bir deyisle suyu getireni de testiyi kirani da ayni kefeye koydukça, hatta kimin hem birlikten söz edip hem de olan örgütleri de bölüp dagitmakla istigal ettigini görmedikçe iste bu ‘balik hafiza’ meselesi aklima gelir.
Evet, kimi insanlar balik hafizali olmasa isimiz çok daha kolay olurdu. Ve böylelerinin sayisi ne yazik ki az degil.
13 Ekim 2018
Kemal Burkay