Corbyn dolayimiyla

Bir süre önce, Britanya’da Labour Party, yani Isçi Partisi kendine yeni baskan seçmisti. Labour Party’nin seçimde performansi beklenenin bir hayli altinda kalinca Ed Miliband istifa etmis, yerine Corbyn seçilmisti. Corbyn benim tanidigim biri degil, hakkinda hiçbir sey bilmiyordum. O sira çikan çesitli haberlerden bazi ipuçlari aliniyordu: örnegin, ‘Blair tipi’ bir Sosyal-demokrat olmadigi gibi. Olmamasi daha iyi gelmisti bana.

O zamandan bu zamana daha çok sey ögrendim ‘okuyarak, konusarak. Ilginç bir durum!

Corbyn hakkinda benim hiçbir sey bilmemem normal, çünkü zaten kimse de fazla bir sey bilmiyormus. Çünkü zaten ortalikta fazla görünmeyen, oldukça kendine özgü bir kisiymis.

Kararli bir savas karsiti oldugu o zaman hemen söylenmisti. Zaten taninmasina en çok yok açan alan bu. Savasa karsi oldugu gibi Britanya’nin NATO içinde bulunmasina da karsi. Sanirim, Labour’a baskan seçilmesinden sonra Cameron’in güvenlik güçlerini yardima çagirma pozuna girmesi Corbyn’in bu gibi özelliklerinden ileri geliyor. Britanya’nin NATO içinde olmasina karsi olmasi Cameron’a adamin Britanya’ya karsi oldugu izlenimi veriyordu. Ama ögrendigime göre Corbyn Britanya’nin yalniz NATO degil, Avrupa Birligi içinde olmasina da karsi. Yani, klasik Britanya (bu noktada ‘Ingiliz’ de denebilir) izolasyonizmi! ‘Benim kurmadigim bir birlikte benim ne isim var!’ Tabii bu, Cameron’u tedirgin etmiyor. Zaten AB üyeligine karsi çikmakla Corbyn Tory’lere yardimci oluyor. Çünkü böyle bir birlik içinde olmaktan öncelikle rahatsiz olanlar, onlar.

Anladigim kadariyla Corbyn ‘eski ‘ bir adam. Belki 1930’larda dondurulmus, simdi yeniden dünyaya gönderilmis biri ‘böyle bir izlenim veriyor. 1930’larin dünyasini su simdiki dünyaya tercih ettigi kesin gibi.

Ingiltere’den bir dostum, elinde imkân olsa kömür madenlerini yeniden isletmeye açacagini tahmin ettigini söyledi.

Bir özelligi de düsüncelerini paylasmakta bayagi cimri davranmasi. Mülâkat yapmiyor, konusmuyor, içedönük bir adam.

Bunlari toparlayip bakinca Corbyn hakkinda ne düsünmek gerekiyor?

Bazilarimiz, bugün herhangi bir sosyaliste baktiginda, karsisinda ‘eski’ bir adam görüyor. ‘Iyi/ kötü’ yargilarina gelmeden önceki kategori bu. Ama herhalde bir politikaci için çok ‘iyi’ bir baslangiç noktasi sayilmaz.

Ironi, iyi bir baslangiç sayilmayacak bu özelligin iyi bir özellik olmaya baslamasi zaten. Ister sagda, ister solda, ‘eski’ sayilmayanlar, tersine, ‘gicir gicir yeni’ olanlar, kendi hayal kirikliklarini yaratmaya basladilar. Anlatmaya çalistigim durum için, Blair, soldan bulunacak iyi bir örnekti. Blair zeki mi zekiydi, yeni mi yeniydi. Thatcher’a hayran olmasi da herhalde bunlarin, ama özellikle ‘yeni’ olmasinin isaretiydi. Bush’un yanibasinda kosar adim savasa girmesi, bilmem, ‘yeni adam’liginin bir kanitimiydi, ama, anlasilan Britanya halkini uzun boylu mutlu etmedi.

Arada Ed Miliband gibi bir pirilti yaratamamis, bir rüzgâr estirememis bir önderden sonra Corbyn’in seçilmesini karisik duygularla karsiliyorum. Corbyn’in gelecegin sosyalizminin tohumlarini tasiyan biri oldugunu düsünmüyorum. Son derece dürüst bir kisi oldugundan hiç süphem yok, ama dürüstlük bütün önemine ragmen her sey degil. Yillardir sosyalizmi yuvarlandigi yerden çekip çikarmak da bunun ötesinde yetenekler gerektiriyor. Bunlarin basinda bir ‘gelecek okumasi’ geliyor ki Corbyn’de böyle bir sey oldugunu sanmiyorum.

Simdi paradoksal bir söz söyleyecegim: Corbyn’in su dönemde sosyalizmin ihtiyaç duydugu ‘dogru’ önder oldugu kanisinda degilim. Ama Labour Party’nin su dönemde onu seçerek ‘yanlis’ bir sey yaptigi kanisinda da degilim.

Avrupa’da Sosyal-demokrasi (ve daha radikal uzantilari) çok uzun zamandir, ‘kapitalizmi kapitalistlerden daha iyi yönetmek’ iddiasindalar. ‘Oysa aslolan derhal devrimi yapmaktir’ falan demeyecegim ama, ‘kapitalizmin iyi polisi’ olma rolünden bir an önce çikmak gerekiyor bence.

Sanirim insanlar Corbyn’de bu ‘hayir’ deme potansiyelini, hattâ ‘potansiyel’ degil, inadini gördüler, bunu sevdiler. Bunu da bir saglik isareti olarak degerlendiriyorum (isterseniz ‘saglik’ yerine ‘solluk’ deyin).

—————————————–

Taraf- 5 Aralik

Murat Belge