Diyarbakir 5 Nolu Cezaevi Müze Olsun!
Bir çok parti temsilcisi ve STK’larin yanisira, HAK-PAR Genel Baskan Yardimcisi Davut Bilinmis, Baskanlik kurulu üyesi Mahsum Çelebi, Diyarbakir il Baskani Vasif Kahraman, eski Genel Baskan Yardimcilarindan Abdullah Çelebi, Pasa Akdogan, Turan il ve Diyarbakir zindani magduru bir çok partili arkadasin da katilimiyla; 5 nolu Diyarbakir cezaevinin müzeye çevrilmesi amaciyla, 5 Nolu Cezaevi Hafiza Müzesi Girisim Grubu tarafindan cezaevi önünde 03.01.2023 tarihinde komuoyuna ve basina ortak bir bildiri sunuldu.
5 Nolu Cezaevi Hafiza Müzesi Girisim Grubu’nun bildirisi söyle:
KAMUOYUNA
Türkiye darbeler ülkesi.
Türkiye’de askerler darbeci gelenegini sürdürüp “sivil yönetime’ el koyarak 12 Eylül 1980’de askeri bir darbe yapti.
Bu askeri darbe sonucunda, Türkiye sinirlarinin tümü açik bir cezaevine dönüstü. Yüz binlerce insan sorusturmaya tabi tutuldu, gözaltina alindi, binlercesi tutuklandi.
Iskencehanelerde ve cezaevlerinde yüzlerce insan iskence ve kötü muameleden ötürü öldü – öldürüldü, binlercesi sakat kaldi. Binlerce insan idam cezasindan yargilandi, 50 kisi idam edildi.
Türkiye cezaevleri özel uygulama alanlarina dönüstü, birer iskence merkezi oldu.
Ancak bir yer vardi ki, sadece basit bir iskence merkezi olmadi; ayni zamanda siyasal-sosyal bir deney merkezi, insanlarin kimliklerinin yok edilip, teslim alinmak üzere kurulmus asimilasyon okulu, siddetle beslenen özel bir kisiliksizlestirme laboratuvariydi… Orasi Diyarbakir 5 Nolu Cezaeviydi…
Diyarbakir 5 Nolu Cezaevini burada tekrar anlatmaya gerek yok; herkesin malumu: Yapilan bir arastirmada, “Dünyanin gelmis geçmis en kötü 10 cezaevinden’ birisi; özel uygulamalariyla ve iskenceleriyle en ünlüsü…
Iste bu, binlerce insanin yasaminda derin izler ve acilar birakan 5 Nolu Cezaevi, mevcut hükümetin aldigi karar dogrultusunda 20 Ekim 2022 tarihinde bosaltilarak Adalet Bakanligindan alinip Kültür ve Turizm Bakanligina devredildi. Bir duyuruyla da “cezaevinin müze yapilacagi” söylendi.
Bizler, 5 Nolu’da 1980-84 yillarinda yasanan bu vahset döneminin taniklari olarak, cezaevinin müze yapilmasi ile ilgili alinan kararlarda muhatap olmak ve bu süreçte müdahil olmak istiyoruz.
Bu amaçla, dünyada, Macaristan Terörevi, Süleymaniye Emna Sor ve Türkiye’de Sinop-Ulucanlar emsallerinde oldugu gibi, cezaevinin aslina uygun bir sekilde yenide dizayn edilmesini, o cezaevinde yatanlarin ve o günleri yasayanlarin görüs ve önerileri mutlaka dikkate alinmasi gerektigini söylüyoruz.
Müdahil ve muhatap olarak taleplerimiz:
1- Cezaevi binasi, fiziki degisiklik yapilmadan, 80-84 yillarindaki durumuna uygun hale getirilsin.
2- Cezaevinde duvar yazilari, resimler o günkü atmosfere uygun olsun, görsel ve isitsel efektlerle desteklensin.
3- Cezaevinde iskence sonucu öldürülen ve hayatlarini kaybedenlerin isimleri öldükleri tarih ve yerlere yazilarak tespit edilsin.
4- Müze materyallerinin toplanmasinda, Adalet Bakanligi ve Kültür Turizm Bakanligi bizlerle ortak çalisma yürütsün.
Bu vesileyle bir kez daha kamuoyuna, hak ve hukuk savunucularina, baris ve insan haklari taraftarlarina, 5 Nolu’nun Hafiza Merkezi olmasi için duyarli olmaya, bu konudaki hakli taleplerimizi sahiplenmeye ve destek olmaya çagiriyor, bizim bu taleplerimizin yaninda olan herkese, tüm kisi, kurum ve kuruluslara tesekkür ediyoruz.
5 Nolu Cezaevi Hafiza Müzesi Girisim Grubu
Dengê Kurdistan
