El-Bab civarinda neler oluyor – bir ögrenebilsek…

Cumhurbaskani Tayyip Erdogan ve Türkiye’yi yönetenler, bu topraklari vatan haline getirebilmek için daha çok sehide ihtiyaç oldugunu söylüyorlar. Bugüne kadarkiler yetmemis anlasilan. “El-Bab’tan gireriz, Musul’dan çikariz!” haykirislariyla baslatilan Firat Kalkani Harekâti El-Bab’da “Islâm Devleti” örgütünün (DAIS) savunma duvarina dayandi kaldi. El-Bab sonunda muhtemelen alinacak, fakat halen sayilari elli ikiyi bulmus ve korkarim artacak olan sehitlerin ne ugruna can verdigi huzursuz edici bir soru olarak varligini sürdürecek. Öyle görünüyor. Kimileri bu huzursuzlugun zerresini hissetmeyecek. Bu da görünüyor.

El-Bab’ta ne oluyor bitiyor, dogru dürüst haber alamiyoruz. Resmî açiklamalarin güvenilirlik derecesi elbette sinirli. Üstelik hakikat yine hamaset barajina takiliyor. Olan biteni genel olarak merak eden ve en son birkaç gelismeden haberdar olmak isteyenler için, ögrenebildiklerimi, düsünebildiklerimi kisaca toparladim. Harita da fikir verici olacaktir umarim.

HESAP NEYDI, VAR MIYDI? • Harekâtin hiç de bastan hesaplandigi -veya hesaplanmadigi- gibi gitmedigi ortada. “Iki günde aliriz” diye baslatilan kusatma neredeyse ikinci ayinda, Menbic’in YPG agirlikli Suriye Demokratik Güçleri (SDG) tarafindan alinis sürecini izleyen herkes, El-Bab’in ele geçirilmesinin hiç öyle söylendigi gibi kolay olmayacagini görebiliyordu. Bu defa güçlü bir düzenli ordunun harekâtta yeralmasinin süphesiz sonucu etkileyebilecegi, ama eger DAIS direnecek olursa harekâtin çok cana mal olacagi kestirilebiliyordu. Bizi yönetenler ve iktidar propaganda aygitinin söylemleri, savasa katilacak askerlere moral verme gayretiyle açiklanamaz. Ortada gerçeklerin gizlenmesi ve çarpitilmasina yönelik agir çalisma var. Menbic’te, haftalarca süren kusatma ve sehir savasinda, sonunda muzaffer olan SDG’nin yüzlerce savasçisi öldü. TSK simdilik elli iki sehit verdi, ancak ÖSO’culardan kaçinin öldügü resmî açiklamalarda yeralmiyor bile.

TSK ARTIK SADECE “DESTEKÇI” DEGIL • Ankara, birkaç yüz askeri ÖSO’culara destek olarak göndermenin “oradan gireriz buradan çikariz” tehditlerini gerçeklestirmek için yeterli olacagini sahiden düsünmüs müydü, bilemiyoruz. Ancak su anda oradaki asker sayisi, uzmanlarin söyledigine göre bes binden az degil, yedi bin diyenler var. Daha yeni, Izmir Bornova’dan takviye komando birligi gittigine iliskin haberler dolasti. Ve artik Firat Kalkani Harekâti’nin gövdesi “TSK destekli ÖSO” degil. El-Bab civarinda DAIS’le savasan, bu gidisle baska pek çok yerde SDG kuvvetleriyle karsi karsiya gelecek olan birlikler, esas olarak Türk komandolarindan olusuyor. ÖSO’cular garnitür kaldi. Kaldiysa.

DAIS’IN SAVUNMA SAVASI SEMASI • DAIS’in elindeki yerleri almak için girisilen harekâtlarda çatismalarin belirli bir semaya göre gelistigini artik rahatlikla söyleyebiliriz. Bir köye TSK+ÖSO kuvvetleri giriyor, tamami alinacak saniliyor, her tarafi mayinlamis ve tuzaklamis olan DAIS intihar saldirilariyla ataga geçiyor, birtakim yerleri yeniden aliyor, sonra her sey bastan basliyor. El-Bab’taki meshur hastane savasinda, Seyh Akil Tepesi’nin Firat Kalkani kuvvetlerince önce alinip sonra kaybedilisinde, daha önce Menbic ve baska pek çok yerde görülmüs olan ayni taktikler sergilendi. DAIS bazen bazi sokaklardan çekiliyor, binalari bosaltiyor, düsmaninin içerilere girmesini âdetâ tesvik ediyor. Ve önceden hazirladigi planlara göre, savasçilarini kazdigi tünellerden düsmaninin cephe gerisine gönderiyor veya birden intihar eylemcileri bombali araçlarla beliriveriyorlar.

SAVAS ALANINDAN HABER VEREN KIMSE YOK • AA’ya göre TSK bugün El-Bab ve civarinda 165 ‘DAIS hedefi’ vurdu. Bu hedeflerin ne oldugunu, verilen zayiati ancak resmî açiklamadan ögreniyoruz. Ordu, “örgüt mensuplarinca kullanilan barinma yerleri, savunma mevzileri, komuta kontrol tesisleri” diyor. TSK açiklamasina göre 11 DAIS’li öldürülmüs, bir obüsle üç de bombali araç tahrip edilmis. TSK hava saldirilari veya bombardimanlarindan sonra DAIS genellikle vurulan sivillere dair açiklamalar yapiyor. Bunlarin dogrulugunu da kimse sinayamiyor. Yerlesim yerlerinin bombalandigina süphe yok, ama buralarda ne oranda sivillerin bulundugunu bilmiyoruz. DAIS’in bütün tedbirlerine ve iki ates arasinda kalma riskine ragmen El-Bab yakinindaki bazi köylerden kaçabilenlerin anlattiklari, sivil halkin çok zor durumda oldugunu ve devamli kayiplar verdigini gösteriyor. Zira DAIS’çiler köy evlerine yerlesip buralari bir süreligine mevzi olarak kullaniyor, sonra yer degistiriyorlar, ancak mevzi olarak tesbit edilen bu evler bilahare bombalandiginda orada yalniz siviller kalmis olabiliyor. Bu yüzden, DAIS’çilerin kullandigi evlerdeki insanlar can pahasina kaçmaya çalisiyorlar, ama bu defa da DAIS’çilerce fark edilip yakalaniyor ve öldürülüyorlar. Pek azi kaçabiliyor. Eger kaçabilenler güvenli yerlere kapagi atip verdikleri bilgileri dünyaya duyuracak birilerine denk gelirlerse, biz de ufak tefek ayrintilari ögrenebiliyoruz.

ÇARPITMA ÖRNEGI • 22 Ocak’ta daha çok DAIS yanlisi sosyal medya hesaplarindan yayilan ‘El-Bab’da TC tanki ele geçirildi’ haberi eski. Tank ele geçirdiler. Ama daha önce. Bunu tekrar piyasaya süren hesaplar daha çok propagandacilar ve yaygaracilar. DAIS’in iki Türk Leopard 2A4 tankini ele geçirdigine dair haberler, örgütün intihar saldirilariyla bir günde on bes askeri sehit ettigi, 2015 Aralik sonlarina aitti. Kimi haberlere göre DAIS iki tanki ele geçirmis, kimilerine göre çatismada geri çekilirken sahada birakilan, iki de degil üç tanki TSK jetleri daha sonra vurup kullanilmaz hale getirmisti. Bir versiyon da, iki tankin kullanilmaz hale getirildigi, birine DAIS’in elkoyabildigi yolundaydi. Simdi dolastirilan fotografin, 16 Aralik’ta DAIS tarafindan vurulan Sabra M60 tankina ait oldugu söyleniyor. (Tanktan anlamam, çok yerde tekrarlananlari aktariyorum.)

SÜFLANIYE MUAMMASI • Baslibasina muamma haline gelen El-Bab kusatmasinin yanisira, kasabanin kuzeydogusundaki Kabasin ve Süflaniye köylerinin vaziyeti de müstakil muammalar oldular. Kabasin ve Süflaniye simdiye kadar sayisiz defalar el degistirdi. Ayni gün, ayni saat içinde, Firat Kalkani destekçisi hesaplar buralarin alindigini duyuruyor, DAIS hesaplari geri alindigini ileri sürüyor. Üç gün önce bes askerin intihar saldirisi sonucu hayatini kaybettigi Süflaniye’deki durumu bilen yok, anlasildigi kadariyla. Veya o da bize söylenmiyor. Firat Kalkani destekçisi hesaplar, Süflaniye’ye hakim olundugunu, burada bir DAIS emirinin ele geçirildigini ileri sürüyorlar. Ancak baskalari da köyün DAIS tarafindan geri alindigi iddiasinda. Anlayabildigimiz kadariyla, Firat Kalkani kuvvetleri simdiye kadar Süflaniye’yi almak üzere sekiz-dokuz defa hücuma geçti, bunlardan bazilarinda, sonra yeniden kaybetmek üzere, köyü ele geçirdi; ancak hâlâ sonuç belli degil. Bir iddia, köyden çekilinmedigi takdirde DAIS’in atis menzilinde kalinacagi, bu yüzden DAIS’çileri temizledikten sonra Firat Kalkani askerlerinin geceleri köyü bosalttigi. Bu, DAIS’çiler geri geliyor mu demek? Askerî uzman degilim, çözemem.

KABASIN MUAMMASI • Kabasin için de ayni sey geçerli. Kabasin’in de yalniz 2016 Kasim’inin ortalarindan sonuna kadar alti defa el degistirmis olmasi gerekiyor; bize ulasabilen haberlere, iddialara göre. Simdi, “Kabasin alindi” duyurulariyla, “Firat Kalkani birlikleri Kabasin’i almak için hazirlik yapiyor” paylasimlari birarada geziyor.

TEL RIFAT’TA ÇATISMA • Efrin Kantonu’ndaki YPG ve SDG kuvvetleri ile Firat Kalkani bünyesindeki Türk askerleri ve ÖSO’cularin çatistigi bildiriliyor. Çatisma Tel Rifat yakininda. Türkiye’nin buraya hava akini yaptigi iddialari da ortalikta uçusurken, iddiasini ‘Firat Kalkani kuvvetleri Tel Rifat’taki SDG mevzilerine agir makineli atesi açti’ ile sinirli tutanlar da var. Tezahüratçi hesaplardan ‘les aldik!’ çigliklari da yükseldi. Bunlar her firsatta ayni çigliklari attiklarindan, söylediklerine güvenemiyoruz haliyle.

SURIYE ORDUSU ILE TSK ARASINDA 5 KM KALDI • Gelismeleri daha da tehlikeli kilabilecek olan bir etken, Suriye ordusunun Halep’in kuzeydogusunda, El-Bab’a dogru giristigi harekât. Suriye ordusu köyleri ele geçirerek El-Bab’a yaklasiyor. Su anda Suriye ordusuyla TSK arasinda bes kilometre kaldi ya da kalmadi.

—————————————————–

Marmara Yerel Haber-25 Ocak

Ümit Kivanç