Gri Alan, Beyaz Alan, HAK-PAR, Kürd Seçmen

I-

1-ADANA, 2-ADANA KARATAS, 3-ADANA YÜREGIR, 4-ADANA SEYHAN, 5-ADANA ÇUKUROVA, 6-ADANA SARIÇAM, 7-ADIYAMAN, 8-ADIYAMAN MERKEZ, 9-ADIYAMAN BESNI, 10-ADIYAMAN GÖLBASI, 11-AGRI, 12-AGRI MERKEZ, 13-AGRI HAMUR, 14-AGRI TUTAK, 15-ANKARA, 16-ANKARA ALTINDAG, 17-ANKARA ÇANKAYA, 18-ANKARA KEÇIÖREN, 19-ANKARA MAMAK, 20-ANKARA YENIMAHALLE, 21-ANKARA POLATLI, 22-ANKARA PURSAKLAR, 23-ARDAHAN, 24-ARDAHAN MERKEZ, 25-ARDAHAN HANAK, 26-BATMAN, 27-BATMAN MERKEZ, 28-BAYBURT, 29-BAYBURT MERKEZ, 30- BILECIK, 31-BILECIK BOZÜYÜK, 32-BILECIK PAZARYERI, 33-BINGÖL, 34-BINGÖL MERKEZ, 35-BINGÖL GENÇ, 36-BINGÖL SOLHAN, 37-BITLIS, 38-BITLIS MERKEZ, 39-BITLIS TATVAN, 40-BITLIS GÜROYMAK, 41-BURSA, 42-BURSA OSMANGAZI, 43-BURSA YILDIRIM, 44-DIYARBAKIR, 45-DIYARBAKIR ERGANI, 46-DIYARBAKIR KULP, 47-DIYARBAKIR BAGLAR, 48-DIYARBAKIR KAYAPINAR, 49-DIYARBAKIR SUR, 50-DIYARBAKIR YENISEHIR, 51-ELAZIG, 52-ELAZIG MERKEZ, 53-ELAZIG KARAKOÇAN, 54-ELAZIG SIVRICE, 55-ELAZIG KOVANCILAR, 56-ERZURUM, 57-GAZIANTEP, 58-GAZIANTEP ARABAN, 59-GAZIANTEP SAHINBEY, 60-GAZIANTEP SEHITKAMIL, 61-IGDIR, 62-IGDIR MERKEZ, 63-IGDIR TUZLUCA, 64-ISTANBUL, 65-ISTANBUL BAKIRKÖY, 66-ISTANBUL KADIKÖY, 67-ISTANBUL KARTAL, 68-ISTANBUL PENDIK, 69-ISTANBUL BEYLIKDÜZÜ, 70-ISTANBUL SULTANGAZI, 71-IZMIR, 72-IZMIR KONAK, 73-IZMIR BORNOVA, 74-IZMIR KARSIYAKA, 75-IZMIR BUCA, 76-IZMIR ÇIGLI, 77-IZMIR BALÇOVA, 78-IZMIR NARLIDERE, 79-IZMIR GÜZELBAHÇE, 80-IZMIR BAYRAKLI, 81-IZMIR KARABAGLAR, 82-KARS, 83-KARS MERKEZ, 84-KARS DIGOR, 85-KARS KAGIZMAN, 86,KONYA, 87-KONYA CIHANBEYLI, 88-KONYA KULU, 89- MALATYA, 90-MANISA, 91-MARDIN, 92-MARDIN DERIK, 93-MARDIN KIZILTEPE, 94-MARDIN NUSAYBIN, 95-MARDIN ARTUKLU, 96-MERSIN, 97-MERSIN SILIFKE, 98-MERSIN AKDENIZ, 99-MERSIN MEZITLI, 100-MERSIN TOROSLAR, 101-MERSIN YENISEHIR, 102-MUS, 103-MUS MERKEZ, 104-MUS VARTO, 105-SIIRT, 106-SIIRT MERKEZ, 107-SANLIURFA, 108-SANLIURFA SIVEREK, 109-TUNCELI, 110-TUNCELI MERKEZ, 111-TUNCELI HOZAT, 112-TUNCELI MAZGIRT, 113-TUNCELI PERTEK, 114-VAN, 115-VAN EDREMIT, 116-VAN TUSBA, 117-VAN IPEKYOLU, 118-YALOVA, 119-YALOVA MERKEZ, 120-YALOVA ÇINARCIK.

II-

Iktidarin ve ‘Ülkenin içinde oldugu çözümsüzlük girdabinin anahtari Imrali’dadir. Asil bizim, bu ülkenin Sayin Öcalan’a ihtiyaci var.’ (13 Aralik 2021) demeye devam eden HDP’nin de dahil oldugu muhalefetin ortak temel politikasi; Kürdlerin siyasal güç ve özne konumunun (örnegin ‘Kürdce anadilinde zorunlu egitim’ gibi ortak tek bir talepte bloklasacak Kürd oylarinin) Kürdlere kazandirabilecegini Kürdlere fark ettirmeme üzerine kurulu olabilir mi? Nasil mi? Iki örnekle.. ilki; muhalefet, iktidarin hemen her politikasini, uygulamasini eksik ya da hatali bulurken nedense 2012’de baslatilan Kürdce açilimindan beri yeni bir ilerleme olmadigini ve dahasi, ‘Kürdce Anadilinde Zorunlu Egitim’e neden geçilemedigi konusunda iktidara tek bir kez sitem bile etmemistir. Ikincisi; IBB 2019 ara seçiminin ardindan birakin bölgedeki Kürdleri, Istanbul’daki Kürd nüfusu ne kazandi? Hiçbir sey kazanamadi! Erdogan gitsin ya da kalsin diyenler Erdogan gitse de, kalsa da ‘Kürdce anadilinde zorunlu egitim’ anayasal güvencemize neden kavusamadigimizi sorgulamali, bunu Kürdlerin ortak talebi haline getirmeli degil midir? Biz bölgesinde yasayan bir toplumuz ve Kürd ismi ile Kürdce anadilinde zorunlu egitimi anayasal güvence altina almayi hangi blok yazili ilan ederse oylarimizi ona vermeliyiz. Kürdlerin derdi kimin iktidarda kalip kimin gidecegi olmamalidir. Bu derdin sahipleri iktidar ve muhalefet partileridir.

Gri Alan ve Beyaz Alan

Ankara ve Diyarbakir birer merkezdir ve her birinin farkli renklerde sanal iki ayri bölgesi, yörünge alani vardir. Biri; Ankara’nin yörüngesidir, yani gri bölgesidir. Digeri ise, Diyarbakir’in yörüngesindeki beyaz bölgedir. Ankara’nin Kürdleri de içeren tarihsel gri alani çok çesitlidir ve farkli yogunluktadir ancak Diyarbakir’in beyaz alani hemen hemen görünmezdir ve issizdir.

Gri ve Beyaz bölgeleri açiklamaya çalisayim: Eger siz Türkçe yazan ya da ürettigi sanat eserini Türkçe ile tanitan Kürd bir sanatçi, yönetmen, düsün insani iseniz; eserlerinizin Türklük ve/veya Müslümanlik sözlesmelerinin etkisinde olmasi muhtemel olan yayinevleri, yazarlar ve okurlarca kabul görmesi gerekir. Böylece bu kabülün baslamasi ve sürmesi için sadece ürettiginizin içerigine degil, gündelik dilinize ve yaklasiminiza da dikkat etmeniz, kontrollü olmaniz gerekir. Ya da, bir Kürd olarak AKP, HDP, HÜDA-PAR, MHP ya da CHP’den vekil olmak istiyorsaniz dogrudan gri alanin kendisine kiskivrak dahil olursunuz. Ancak, kendinizi beyaz alanda ya da asil alanda görüp de HDP’den vekil olmak isteyen bir Kürdseniz eger, bu durumda HDP’nin tonu biraz daha hafif (beyazimsi) gri alanina dahil olursunuz. Ya da, meslek örgütleri ve sivil toplum kuruluslari da gri alanda yer almaktadir. Eger bunlardan birine üye olursaniz ya da yer alirsaniz, o yapilarin içinde üretkenlik sergilerseniz gri alanin kurallarina ve hassasiyetlerine uymak zorundasinizdir. Ya da, sözlesmeler disindaki durusunuzu koruyarak (yani kendi iç toplumsal sözlesmenizin pesinde olarak) en basindan beri Türkçe yazan bir Kürdseniz eger, siz asla o gri bölgeye kabul edilmezsiniz, giremezsiniz ve bu durumda siz elestirel, ödünsüz, evrensel, kendiliginden, komplekssiz bir bünyeye sahip olarak zaten beyaz alandasinizdir. Iste o beyaz alan gri alan tarafindan ‘beyaz alan’ olarak kabul edilmek zorunda kaldiginda beyaz alan belirginlesmeye ve güçlenmeye baslar. Ya da, en basindan beri Kürdce yazan ve sözlesmelerin disinda Kürd bir yazarsaniz eger, siz gri ya da beyaz alanda degil, bölge renklerinin alanindasinizdir. Kisacasi, bölgenin gri alana karsi net tanimlanmis ve çerçevelenmis, griden farkli renge sahip bir yörüngesi olmalidir ve bu sanal alanin rengi Beyaz’dir. Somutlasan beyaz alan güçlendikçe gri alanda yitmekte olan, yitecek olan üretken bireylerimizin sayisi da azalabilir ancak bir azalma olmasa da beyaz alana dahil olanlarin sayisi artacaktir ve ürettikleri beyaz alanda hürmet, ragbet ve tesvik görecektir.

Beyaz alan ile kastedilen gri alanin beyazlasmasi, beyazlastirilmasi degildir; ciliz da olsa var olan Beyaz Alan’in kalabaliklastirilmasi, çesitlilige olanak vermesi, güçlendirilmesi ve genisletilmesidir. Beyaz alanin belirgin ve aktif olmamasi yüzünden kimi bireylerimiz gri bölgede yer almak zorunda kalmaktadir. Aksine, beyaz alan belirginlesse de gri alani terk etmeyecek bireylerimiz de mevcuttur. Beyaz alanin varliginda gri alan ancak sembolik olarak takip edilebilir. Kürdler gri alandaki zihinsel, mesleksel, kültürel ve sanatsal üretimi takip etmekten, tartismaktan elbette vazgeçmeyecektir ancak, beyaz alan olmadigi sürece gri alana olan mesafeyi korumak mümkün görünmemektedir. Gri alana saygiyla yaklasan, benimseyen, üretkenligini ve destegini sunan, bu alanda görünür olan; kiymetini, takdiri bu alanda arayan, bu alanda görünür olmaktan çekinmeyen grilesmis Kürdler, beyaz alanin varliginda kendi gri renklerinin de farkina varacak ve bir ihtimal bunu kabullenecektir.

Diyarbakir’in beyaz alani bölge içindir, bölgenin ikincil alanidir çünkü aslolan bölgenin kendisidir, iddiasidir. Bu sanal ancak insaci beyaz alan psikolojik ve kültürel tutunma alanidir. Yörüngenin nüfuz alani ise milliyetine, diline, dinine, kültürüne yani bireysel ve toplumsal farkliligina bakilmaksizin bölgemiz orijinlilerdir.

Diyarbakir’in beyaz alani bölgemize olan aidiyetin ve statü talebinin zayiflayan, görmezden gelinen bagini güçlendirebilir, bölgemiz için toplumlarin sözlesmesini belirginlestirebilir. Bölgemizde yasasin yasamasin her bir Kürd ve Kürd dostu beyaz alana dahil olmali, saygi duymali, açiktan savunmali, emegi geçmeli, korumali ve belirginlestirmelidir. Diyarbakir’in beyaz alani tüm bölgenin ek ve önemli ikincil gücüdür. Bu beyaz alan bölgemizin her bir degerini sembolik/folklorik bir öge haline gelmekten kurtarabilir; ve, bölgemizin dogasini yasamasi, huzurunun, dinamizminin ve refahinin artmasi, cografi benligini yitirmemesi için uygun, etkili ve yikilmaz bir bariyer saglayabilir, beyaz alan içindekilere diger yörüngelerden korunma alani olabilir. Güçlenen ve genisleyen beyaz alan, gri alanla kesisen kismini daraltabilir, kendinden alinani geri alabilir. Böylece beyaz alan asil alanla bütünlesmeye baslar; bu nedenle, asil alan dahi beyaz alani korumali ve savunmalidir.

‘HDP Türkiye’de herkesi temsil ediyor. Kürtleri dislamayan tek partidir’ demeye devam eden HDP, gri alanin paradigmasal bir bileseni, sembolü, sigortasi, mekanigidir. HDP, gri bölge için önemli bir hafiza, deneyim, paradoks, pratik, deger ve önlemdir, operasyonel bir araçtir (ayrica, geçmisine dayanan hakli gururuyla ‘Biz Türkiye’yiz, biz HÜDA PAR’iz’ diyen HÜDA PAR’i da unutmamak lazim). HDP, gri alanin Diyarbakir’i da asip diger parçalara nüfuz etmeyi deneyen halüsinatif gücüdür. Kendini Diyarbakir’in beyaz veya asil alani gibi gören ve gösteren kimi birey ve partilerin böylesi bir gri alanda yer almasi, ittifak kurmasi, isbirligi yapmasi, aktif/pasif ya da sesli/sessiz desteklemesi, o alana emek vermesi, o alana hizmet etmek için firsat verilmesini beklemesi de elbette kendi kararlaridir ve o gri alanda ömür tüketmek de göreceli saygideger bir tutumdur.

Kimimiz gri alanda özgür iradesiyle dogrudan yer almayi (AKP, CHP ya da HDP’ye katilarak ya da oy vererek) tercih ediyor ya da kimimiz dolayli olarak HDP’nin gri alanina (gri alanin daha açik grisi) dahil oluyor olabilir. Her kim, grup ya da parti varligini ve üretkenligini bu iki gri alan içinde tanimliyor ve planliyorsa bizlerin onlara mesafesi HDP’ye olan mesafemizle aynidir. Tonlari hafif farkli bu iki gri alandan birini tercih edenler ayni anda beyaz alanda yer bulamaz, kalamaz, bu alani istismar ve dejenere edemez; buna dilimiz döndügünce itiraz ederiz.

Diyarbakir’in beyaz alani ise büyük enerji barindirmasina ragmen örülmemistir, bombostur, sahipsizdir, tanimsizdir. Bu alanin anlamini ararken canlilasmaya yani verilecek zihinsel ve duygusal emek ölçüsünde somutlasmaya ihtiyaci vardir. Diyarbakir’da simdinin insasinin bu alanda da baslatilmasinin dönemsel aciliyetinin farkinda olanlar harekete geçmeli; bölge içi alanlarla ve dünyayla iliskisini kurabilmelidir.

Siradaki sans

Diyarbakir’in beyaz alanini güçlendirerek Diyarbakir’in asil renk alanini uluslararasi konjonktürde görünür kilmak, var etmek için yeni bir sans yaklasmaktadir: bu siradaki yani yaklasan sansi degerlendirme yollarindan biri seçime bir siyasi parti ile dahil olmaktir yani oy pusulasinda kendine yer açmaktir. Bunun için yaklasik bir yillik bir süre kalmistir.

Gri alanda yer tutan, yer verilen HDP’nin yönü, enerjisi, kaygisi, heyecani ve planlari Diyarbakir için degildir. Hiçbir sorunumuzu çözememis hatta yasantimizi daha da acizlestirmis, kötülestirmis, çoraklastirmis; bölgenin ekonomik, egitim, nüfus, sosyal ve moral çöküsünü hizlandirmis olan HDP gibi bir partiye ihtiyacimiz yokken, neden ikinci bir HDP ya da HDP’nin bir baska versiyonunu olusturmak için çaba gösterelim? Ihtiyacimiz olan: Ankara ile Diyarbakir arasinda gri ve beyazdan ibaret ve birbirine dost bu iki rekabet alaninda yüzü, enerjisi, endisesi, heyecani ve planlari Diyarbakir’a dönük ve seçimlere girmeye hak kazanmis bir partidir. Kürdler Ankara’daki iktidar ve ideoloji çekismelerine ve kritik süreçlere bu denli taraf olmamalidir; her krizde (Ankara’nin da iyiligini dileyerek) bölgenin kazanmasi, refahinin artirilmasi ve güçlenmesi için çaba harcamalidir. Hiç kazanamamis Kürdler en azindan sürekli kaybetmeyi durdurabilmelidir.

Yargitayin siyasi parti genel bilgiler sayfasinda ya da faaliyette olan siyasi partiler sayfasinda PSK, PAK ve KKP isimleri yer almamaktadir. KKP ise yargitayin sayfasinda halen ÖSP adiyla vardir. KKP, PSK, HAK-PAR ve PAK arasinda il ve ilçe örgütüne sahip olma sayisi açisindan seçimlere parti adi ile girme hakkina en yakin parti HAK-PAR’dir.

Giriste I’de, HAK-PAR’in örgütlenmesini tamamladigi 20 il verilmistir. 2002’de kurulmus, toplamda 120 teskilat sayisina ve 1410 üyeye sahip HAK-PAR, 21 il ve 75 ilçede daha örgütlenmeyi tamamlarsa genel ve özellikle yerel seçimlere girmeye hak kazanacak yani oy pusulasinda parti ismi yer alacaktir.

Yazinin girisinde yer alan il ve ilçelerden birinde ikamet etmiyorsaniz eger, HAK-PAR’in teskilatinin olmadigi bir yerde ikamet ediyorsunuzdur ve kendi bölgenizde bu partinin il ya da ilçe örgütünün kurulmasi için desteginizi verebilirsiniz.

HAK-PAR, mevcut Türklük ve Müslümanlik sözlesmelerine açikça itiraz ettigini; olasi bir Türkiyelilik sözlesmesinde sadece Kürdler için degil bölgedeki tüm farkliliklara esit bir bilesen olarak yaklasip onlarin da kendi temsilleriyle ‘cografi taraf’ olacagini deklare etmelidir.

HAK-PAR temsilcilerinin geçmiste yaptigi birkaç yanlis, yersiz, yakisiksiz açiklama tekrar edilmemelidir. Diger partilerin yanlislarinin çoklugu ve çesitliligi HAK-PAR’i elestiriden azade kilmaz, kilmamalidir. HAK-PAR, toplumun her kesimini kapsayici, davet edici, yapici, sorun çözmeye odakli, ilimli, demokratik, seffaf, denetlenebilir, hesap verebilir ve hizli olabilmelidir. Ancak, eger HAK-PAR beyaz alanda degil de her iki gri bölgede yer bulmayi, yer tutmayi kendisine amaç edinirse ve bizlerde buna dair en ufak endise olusturursa o durumda HAK-PAR’a olan ilgimizi ve destegimizi çekeriz.

Nasil ki, uzlasmaz ya da bir arada kalamaz gibi görünenleri bir araya getirebilmis ve devam ettirebilmis HDP ya da AKP birer çati yapisi ise HAK-PAR da Kürdler için böyle bir ortam ve olanak saglayabilir ve Kürdler de somut kazanim elde etmek için yani her bir birey, grup ya da partinin kazan-kazan durumu için ilimli, samimi, çözümcü ve bir arada kalici çabaya girebilir.

Suça, suçluya, illegaliteye, siddete, teröre, suçluya suçlu demeyenle diyemeyenle arasina duvar örmeyene, iradesini baskasina teslim edene ve kritik süreçlerde çözüm için uluslararasi alandan dislanmis, aforoz edilmis kisi ve yapilari adres gösterenlere, vesayet altindakilere kapisini her daim kapali tutmaya devam edecek; beyaz alanimizin güçlenmesi ve etkili hale gelebilmesi için prensipli, seffaf, kararli ve güvenilir bir araç olmayi beyan edecek; hepimizin ortak derdimizin çözüm mekanizmasi haline gelecek bir HAK-PAR için Kürd ve Kürd dostu seçmenlere eksik il ve ilçe teskilatlarinin tamamlanmasina katkida bulunmayi öneriyorum.

Daha farkli bir çözüm önerisi varsa lütfen yayimlayin, tartisalim ve harekete geçelim..

Tesekkür notu: HAK-PAR’in teskilatlanma bilgilerini rica ettigimde nedenini sormaksizin ileten HAK-PAR örgütlenme sorumlusu Hüseyin Özdemir’e tesekkür ediyorum.

Aziz Yagan