HAK-PAR: Mahabad Kürdistan Cumhuriyeti Kürdistan tarininde bir dönüm noktasidir
Bu gün Mahabad Kurdistan Cumhuriyeti kurulusunun 70. yil dönümüdür. 22 Ocak 1946 yilinda Dogu Kürdistan’in Rizayiye vilayetine bagli Mahabad kentinde ömrü ne yazik ki 11 (onbir) ay sürmüs olan bagimsiz bir Kürt devleti kuruldu. Devlet baskanligina da Qadi Muhammed getirildi. Mahabad kentinin Çarçira meydaninda o gün Kürtler için yeni bir gündü ve Kürd devletinin ilani büyük bir çosku ile karsilanmisti.
Mahabad Kürdistan Cumhuriyeti, az bir süre ömür sürebildi; ama Kürdistan tarihîne çok sey kazandirdi. Ilk kez Mela Mistefa Berzani komutasinda düzenli bir Kürt ordusu kuruldu. Kürt askerlerine ‘herkesten önce ölüme giden’ anlaminda PÊSMERGE adi verildi. Pêsmerge, hala gerçek Kürt askerinin halk nezdindeki adidir.
Yesil-Sari-Kirmizi diye bilinen ve Kürtlerce ‘ALA RENGIN’ diye adlandirilan Kürt bayragi ilk kez bu cumhuriyet zamaninda, ölçüleri, renkleri ve dizayni resmen açiklanarak bu günkü halini aldi. Kürdistan bayraginin biçimi Mahabad Kürdistan Devleti hükümetinin oy birligi ile belirledigi bir biçim aldi. Bu nedenle Kürdistan Bayragi mesru bir bayraktir, uluslararasi toplum tarafindan kabul edilmistir.
Mahabad Kürt devleti döneminde degisik üç parçadan örgütler bir araya gelmis ve degisik Kürdistan parçalarina mensup (KOMELA-XOYBUN-HÊVÎ) Kürt örgütlerinin karsilikli iliskilerinin nasil olmasi gerektigine dair bir bildirge yayinlamistir. Tarihte ‘ÜÇ SINIR ANTLASMASI’da denilen bu antlasma degisik Kürdistani örgütlerin zorunlu dayanismasinin çerçevesini de belirlemistir. Bu gün dahi uyulmasi yararli olan bu çerçeve Kürdistan’in gelecegine de isik tutmasi bakimindan, önemlidir.
JÊKAF (Komelî Jîyanneweyî Kurd) Kürtleri Yasatma Dernegi, 1940 yillardan beri sosyal ve kültürel etkinlikler yapan yurtsever örgüt olarak, Mahabad ve çevresinde çesitli etkinliklerle varligini sürdürür dernekti. O yillarda bölgede Sovyet Kizil Ordusunun Mahabad Kürdistan Cumhuriyeti ve Azarbeycan Halk Cumhuriyetinin kurulmasina destek sunmasi; yörede komsu iki bagimsiz devletin kurulmasina yardimci oldu. Kizil Ordunun bölgede etkin bir rol oynamaya baslamasi, bölgedeki bir takim dengeleri de degistirdi. Bu süreçte JÊKAF dernegi, kendisini partiye dönüstürerek Iran Kurdistan Demokratik Partisi (IKDP) ile yeniden örgütlendi. IKDP’e bir bakima Mahabad Kürdistan Cumhuriyetinin de ikiz kardesidir. Partinin kurulusundan sonra, Kadi Muhammed partinin basina geçerek, hem devletin, hem de partinin baskani olarak ‘PÊSEWA’ (ÖNCÜ) sifati ile yasaminin son demine dek Kürdistan halkina hizmet vermistir.
Sovyet ordusunun Kürdistan devletinden destegini çekerek Kürt devletini yalniz birakmasi sonucu, Mahabad Kürdistan Cumhuriyeti ancak 11 ay ayakta kalabildi. Qadi Muhammed ve arkadaslari, irkçi Iran rejimine teslim olmayarak bir süre direndiler. Ancak takvimler 31 Aralik 1946’yi gösterdiginde artik direnis kirilmisti Qadi Muhammed ve arkadaslarini daragaci bekliyordu. IKDP Qadi Muhammed ve arkadaslarinin ölüm ani almasi nedeni ile 31 Aralik gününün ‘ Kürdistan Sehitlerini Anma Günü ‘ olarak ilan etmistir.
Mahabad Kürdistan Cumhuriyeti Kürdistan tarihinde bir dönüm noktasidir. Bu süre içinde Kürtlere ve Kürdistan’a kazandirilmis olan birçok deger, bu gün tartismasiz olarak ‘Ulusal Degerler’ arasina girmistir. Bu devlet Kürdistan halkinin mesru ve uluslararasi toplumca kabul görmüs ilk bagimsiz devlet olmasi hesabi ile önemlidir.
Hak ve Özgürlükler Partisi /HAKPAR olarak Mahabad Kürdistan Cumhuriyetinin kurulus yildönümü nedeni ile Qadi Muhammed ve arkadaslarini saygi ile aniyoruz.
Sömürgeci-Irkçi Iran rejiminin o günlerden kalan kini nedeniyle, fasist baskilari bu gün de devam ediyor. Irkçi Iran rejiminin Kürt halkina karsi isledigi tüm cinayetleri kiniyoruz.
Kürdistan halki 70. yilinda Mahabad Kürdistan Cumhuriyetini saygi ve gururla anmaktadir.
Mahabad Kürt Devleti Kürdistan halkinin yüz akidir. Kürt halki Qadi Muhammed ve Arkadaslarini asla unutmayacaktir. Ruhlari sad olsun..
23Ocak2016
HAKPAR BASIN BÜROSU
Dengê Kurdistan
