Hayatin gerçekleri ve komedi
Tarihi materyalizmin temel ilkelerinden biri degisimdir. Doga, insan hayati ya da sosyal hayat Hiçbir sey donuk ve ebedi degildir, esas olan degisimdir.
Bazen degisimi anlamaz ve ona ayak uyduramazsak geride kaliriz. Eskiye simsiki sarilirsak komik duruma düseriz.
Donkisot neden bizi güldürür. Çünkü eskimis, günü geçmis bir dünyada yasar. Artik gerçek olmayan bir hayal dünyasi Feodal sistem aktörleri, degerleri, araçlariyla göçüp giderken o her seyi eskisi gibi görüp yasamak ister. Kahraman sövalyeleri, romantik asklari, ahde vefasi, atlari, kiliç ve mizragi ile Atina biner, usagi ile sefere çikar, kötülerle savasir ve iyilik ve adalet dagitmaya çalisir. Bunun yaparken örnegin yel degirmenleriyle savasir, düsman saflari sanip kiliciyla bir koyun sürüsünün içine dalar ve adalet
Iyi niyetli olmasi onu komik duruma düsmekten ve her keresinde düs kirikligina ugramaktan kurtarmaz.
Vakti geçen aliskanliklar, simgeler, araçlar yararli olmaktan çikar, bir yüke, ayak bagina dönüsür. Bazen evlerindeki eski esyalari atamayan, habire biriktiren yasli kadinlarin ilginç hikâyeleri gazetelere, televizyonlara yansir. Evlerinde çöplükler olusur ve koku yayar, komsularini rahatsiz eder. Sonunda ise belediye zabitasi karisir ve çöpler bosaltilirken çogu zaman yasli kadinin hiçkiriklarini tutamadigi, feryat ettigi görülür
Yillar önce seyrettigim bir tiyatro oyununda yasi ve hafizasi oldukça geçkin bir emekli general vardi. Bir hayal dünyasinda yasamakta, hala kendisini komutan sanmakta ve yanindan ayrilmayan eski sadik seyisine emirler yagdirmakta idi. Oturdugu odadan az ötedeki seyisine söyle seslenirdi:
‘Beyaz atimi getir!’
Seyis de kapi önünden cevap verirdi:
‘Atiniz hazir generalim!’
‘Kilicim nerde?’
‘Iste kiliciniz, generalim!’
Diyalog böylece sürüp gider, seyirciler kahkahaya bogulurdu.
Su günlerde bazi yasadiklarimiz bu tiyatro oyununu hatirlatti bana.
Siyasette de böyledir, eskiye saplanip kalanlar, degisimi kavramayanlar, görüslerini ve araçlarini yenileyemeyenler, örgütlerini eski yöntemlerle yönetmek isteyenler hayatin gerisinde kalir, gerçeklerle baglari kopar ve bunda israr ederlerse gülünç duruma düserler.
Ocak 2016
Kemal Burkay