Heqê dewlet bîyene Kurdan rê herom o?

Dewlete ser o, zaf qal bîyo, zaf nusîyo. Karê dewlete, tewîrê dewlete, bingehê dewlete ser o zî. La nê analîz û nusneyî, nê tarîfî, seba bêluzimîya dewlete ney, seba lazimîya dewlete ser o yê. Lîteraturê Marksîzmî de zî ancîna çiqas ke, peynîye de ‘dewlete bi xo qedîno’ vajo zî, seba na ‘qedênayene’ zî, gereke verî ‘dewlet bibo’ vano. Tenya Anarsîstî xîyalê xo yê ke cuwabê xo rastîye ra çîn a, ê bêlazimîya dewlete ra qal kenê ke, teorîyêde bê fayde yo. Na Dinya de, her çî, gorê îtacê xo û îtacî zî gorê sîndorê xo yê. Kêye, seba ronîsteyan, seba wayîran, îtac o. Kêye, gorê nê îtacî esto û seba wayîran yew statu yo. Bi vateyêde bîn; Kêye, seba kesê ke tede yê, nîsanê heq û huquqê înan o ke, hetê her kesî ra, mecbur ameyo qebul kerdene. Kincî, seba paykerdeyan îtac ê, seba wayîran heq ê. Sîndorê kincan zî, qasê bejn û cendekê wayîran ê.

Dewlete, îtacê yew miletî ya, sîndorê xo zî, qasê hardê welatê miletî yo. Kêye ke çînî bo, heqê wayîran zî çîn o,wayîrî bê kêye manenê. Kincî ke çînî bê, wayîrî rut manenê, heqê înan zî çîn ê. Dewleta yew miletî ke çînî bo, o millet, heq û huquqê xo ra marum maneno, çike dewlete, nîsan û statuyê miletî ya. Qet nîyamêne aqilê mi ke, ez rojê qalê na rastîya ke Dinya aleme zanena, bikerî. Kamî nînan ma ra danê nusnayene? Çi hêyf ke tayê sîyasetmedarê Kurdanê ke Kurdan ra qalê ‘bêluzimîya dewlet bîyene kenê’.

Trajedîyo newe, nakokîya ecêbe, sasîye, xirabîya girane na wa. Sebeb çi bî, çik o ke sarê Kurdistanî tarixe de mucadele kerd û keno? Sebebo ke Dinya aleme mucadele kerd û keno, sebebê sarê Kurdistanî zî no bî, no wo; serbestîye. Yanê wayîr bîyena qederê xo. Ma, serbestîye û wayîr bîyena qederê xo, bê statu beno? Dinya de qet yew numune çîn o ke, yew saro bê satatu, wayîrê qederê xo bo, serbest bo. Çîyo ke na Dinya de çîn o, tenya seba Kurdan beno? Kamî ebe aqilê nê sarî kay kenê? Mordemî ra pers kenê ‘ti ke dewlet bîyene nêwazena, no teorîyê ‘serbestîye’ çik o?’ Dewleta to ke çînî bo, serbestîya to se bena? E yê ke seba Kurdan heqê dewlet bîyene nêwazenê, seba miletanê bînan, seba Tirkan, Ereban, Farisan, seba Dinya aleme qey nêwazenê? Zanenê ke seba înan ke heqê dewlet bîyene mewazê, ci ra hunê. La tenya seba Kurdan naye wazenê.

KONJOKTURÎ RA SE BÎ?

No vateyê ‘konjokturî’ ra ma xerîb nîme. Tarixe de, çi waxt ke qalê heqê dewlet bîyana Kurdan ke bibo, qalê nê mêratî kenê ; ‘konjokturê ewroyî minasîb nîyo’. Ya zî, bi modeyê serranê peyênan ‘waxtê miletan û dewlet bîyene vîyarto’. No rast o? Seba ke nê serranê peyênan de, Balkan de dewlwtê qijkek û neweyî peyda bîyê, coka ‘waxtê milet û dewlet bîyene vîyarto?”. Seba naye ‘konjoktur minasîb nîyo?’. Konjokturo ke seba Dinya aleme minasîb o, qey seba miletê Kurdan minasîb nîyo? Oxor ke, konjokturê ewroyî, firsendê dewlet bîyena Kurdan ra, qet hondayê ‘minasîb’ nêbî. Beno ke seba nê ‘konjokturê minasîbî’ yo ke, qaso ‘teorîyê’ neweyî seba ‘qederê ma yo sîya’ peyda kerdê. Xo vîr ra mekime ke, e yê ke ewro qalê ‘bê luzim3iya heqê dewlet bîyena Kurdan kenê’ vizêrî kamî ke qalê naye kerdêne, ci ra vatêne ‘xayîn’. Se bî, çi vurîya ke ‘xayîn bîyo sayin?’ Ti ke dewletw nêwazena, çekdarê to qey estê? Sebeb? Ti ke heqê dewlet bîyene nêwazena, qey herb kerd, qey herb kena? Sebeb? ‘konjoktur ke’ seba heqê dewlet bîyena Kurdan minasîb nîyo’! Seba çi herb kena ti?

MA ‘EKOLOJÎK Û MILETO DEMOKRATÎK’ ÇIK O?

Zanîno ke, seba her sar û miletî, persê esasî, persê bingehî esto. O perso esasî, a nakokîya bingehîye heta ke çareser mebo, persê bînî çareser nêbenê. Persê miletê Kurdî yo esas, persê serbes bîyene ya. Yew milet ke serbes mebo, wayîrê îdare û qederê xo mebo, plan û îmarê xo zî nêsikîno virazo. Seheran û tabîetê xo, coxrafya û heybananê xo, çeman û awebendanê xo, dewan û merganê xo, demografîyê xo, nêsikîno serrast bikero. Kêyeyê to ke çînî bo, qalê baxçeyan û bostanan kerdene, leqî kerden wa. Ewro bi no hal, ‘ekoljî’ seba sarê ma, leqî kerdene wa. Kam nêwazeno ke bireso merhaleyê a roje? Xwezila Dewleta ma bibîyêne, ma zî ebe ‘ekolojî’ mujxul bibîyêne. ‘Mileto demokratîko’ ke vanê, ne lîteraturê sîyasetî de esto, nê zî qalê kamcîn miletî kenê, zelal nîyo. Eke qalê Miletê Kurdan kenê, zanîno ke, heta ke mileto kurd serbes mebo, ‘demokratîk’ zî nêbeno. Binê bandura dewleta Tirkan de, welat û mileto Kurd se ‘demokratîk’ beno? Zon ke qedexe bo, welat de ke mektebê zonê xo çînî bo, o zon se serbes beno? Se ‘demokratîk’ beno? Ebe vateyê ‘mileto demokratîkî’ ke qalê Miletê Tirkan kenê, ma naye nêzanenîme, çi ke no vate zelal nîyo. Beno ke aqilê wayîran de, miletê Kurdan û Tirkan, wazenê ke bikerê ‘yew milet û demokratîk’! Mehuyê. Wayîrê plan û fikrê ke ‘heqê dewlet bîyena miletê Kurdî nêwazenê’, qey aqil û planê înan de no me bo?

‘HAL, YAMAN O’

Rast ke ‘hal yaman o’. La tayê zî ‘ma’ benîme sebebê nê halî. Vateyî rehet vurnenê, planan rehet virazenê, siyasetî rehet çarnenê. Qederê sarê ma ser o, ‘çend memurî’ rehet kay kenê. Zafîya ma, bîyo makumê nê ‘çend memuran’. Qederê sarê ma, kewto destê nê elîtan. Sebebê mucadeleyê sarê ma, sebebê soresvan bîyena ma, sebebê heqê dewlet bîyena miletê ma, nê elîtî roje bi roje kinenê, zerre tal kenê. Ma yo ke verba pêro tabuyan de vinetêne, ma yo ke eke neheq bo, pîyê xo ra zî sare berz kerdêne. Ma yo ke vatê ‘her çî seba serbestîya kurdistanî’. Ma yo ke vatê ‘Serbestîya Kurdistanî, dewlet bîyena miletê Kurdistanî, qedayê partîyan, sexsan, axa û pasayan ney, pêro partîyî, sexsî, axa û pasayî qedayê serbestîye û heqê dewlet bîyena miletê Kurdan bo’.!

Ma ra se bî?

Ilhami Sertkaya