IRAK GENEL SEÇIMLERI KÜRTLERIN LEHINE SONUÇLANDI
Geçtigimiz günlerde Irak genelinde yapilan seçimlerde 329 üyeli Irak Meclisi için 167 siyasi parti ve olusuma bagli, 951’i kadin, 3249 aday yaristi. Irak seçimlerinde Sii cephesi ise Benisadir etrafinda toplanarak toplam 73 sandalye kazandilar. Milis gruplarini temsilen seçime giren Hadi Amiri liderligindeki Fetih Koalisyonu, oylarinin yüzde 70’ini kaybederek büyük bir hezimet yasadi. Maliki etrafinda kümelenmis olan guruplar 37,Teqedum Partisi 31,Azim partisi 20,Bagimsiz Irak blogu 20, Hasdi Saabinin de içinde yer aldigi Fetih Partisi 14; Imtidat Partisi 9; Israqat 6,Haydar Abadi cephesi 4 ve Tasmin gurubu da 3 sandalye kazanmis oldu.Iraq Islam Partisi, El Hal Partisi, Goran Hareketi ve Osama Necayifi gurplari ise agir yenilgi alarak Irak parlamentosuna üye gönderemediler.Son erken genel seçimlerinde Kürt partilerinin sandalye dagilimi da söyle oldu.: KDP: 33, YNK: 17, Nûwey Nû: 9, Yekgirtû: 3, Komel: 1, Goran: 0.Bu durumda Kürtler bundan böyle Irak Merkezi parlamentosunda toplamda 63 üye ile temsil edilecekler
Hatirlanacagi gibi 2018 seçimlerinde Irak Meclisi’nde Kürt partilerinin kazandigi sandalye dagilimi söyle olmustu.: KPD: 25, YNK: 18, Goran: 5, Nûwey Nû: 4, Yekgirtû: 2, Komel: 2. Olmak üzere toplam 56 sandalye elde edilmisti..Yenilenen seçimlerde ise KDP ve Yekgirtu hem oylarini hem de sandalye sayilarini artirirken diger partilerin oy oranlarinda ciddi bir düsüs yasandi.YNK ile ittifak halinde seçimlere katilan Goran hareketi son seçimlerde hiç sandalye kazanamadi,agir bir yenilgi aldi. Goran hareketinin üst düzey yönetiminde istifalar basladigi yönünde haberler var.
Irak’ta 10 Ekim 2021 günü yapilan seçimlerde Kürt partileri Bölgesel yönetime bagli üç il olan Erbil, Süleymaniye ve Duhok’tan 17,merkezi hükümete bagli ancak nüfus çogunlugu Kürt olan Musul, Sengal ,Kerkük ve Hanekin’den de 7 kadin vekil de seçtirdi.
Son Irak seçimlerinde seçime katilma en yüksek orani % 54 ile Duhok’ta gerçeklesti. En düsük katilim orani ise , Irakin Risafe Bölgesinde % 31 olarak gerçeklesti.
Irak’taki son genel seçimlerde Kürdistan Bölgesi’nden 17 kadin vekil,bölgesel hükümete degil de merkezi hükümete bagli olan Kürdistani bölgelerden de 7 kadin vekil olmak üzere toplam 24 Kürt kadin vekil seçilerek Irak merkezi parlamentosuna girmeye hak kazandi.
Irak ve Kürdistan bölgesi genelinde seçimlerde kadin kotasi uygulamasi da uygulandi. Bu kota Kürdistan bölgesinde %25’i asti. Irak’ta ise %25 dolayinda kaldi. Buna göre Irak ve Kürdistan Bölgesi’nden 329 sandalyeli parlamentoya giren kadin adaylarin sayisi ise 97 oldu.
Bilindigi gibi uzunca bir süredir PKK Güney Kürdistandaki federal statüyü ortadan kaldirmak için her türlü faaliyeti sürdürmektedir. Bu seçimlerde PKK, KDP’ye karsi YNK’yi destekledi. PKK’nin ön bahçesi HDP de, Irak seçimlerine kayitsiz kalmayarak seçimden önce bölgeye bir heyet göndererek YNK’ye destegini ilan etti.
PKK ve Hasdi Saabi güçlerinin büyük ölçüde kontrol altinda tuttugu ve daha çok Êzidi Kürtlerin yasamis oldugu Sincar bölgesinde ise önemli bir mesaj alindi. PKK, Sengal’de KDP’nin seçim çalismalarini engellemeye çalisti.Halki KDP’ye karsi tavir almaya zorladi. Buna karsin Sengal’de seçim yasaklari bitip sandiklar açildiginda KDP’nin Sengal’i torba çikardigi ve 3 vekilin üçünü de aldigi görüldü.
Bu durumdan anlasilmasi gereken sonuç sudur.:PKK’nin Kürdistan Bölgesinde hareket/siyaset yapabilecegi mesru bir zemin yoktur,daha da önemlisi, siddet, baski, terör ve gerilim politikalari bu yörede oturan halk tarafindan geri tepmistir. Anlasilan o ki, Sengal halki KDP ve onun öncülügünde gelisen Kürdistani politikalara önem vermekte ve tercihini KDP politikalarindan yana kullanmaktadir. Ayni durum Musul’da da ortaya çikmistir. KDP Musuldan 9 vekil ile taltif edilmistir.
Yenilenen son seçimlerde KDP disindaki Kürd partilerin sandalye sayisi toplami 20 olurken; KDP ise oy oranini artirarak sandalye sayisini 33’e çikardi. Bu sayisal üstünlük ve elde edilen basari KDP’yi daha etkin bir güç haline getirmistir.Bundan böyle KDP gerek federal Kürdistan hükümetinde ve gerekse de Irak merkezi siyasetinde daha agirlikli bir konuma kavusacaktir.
Son seçimlerden basari ile çikan Kürdistan Demokrat Partisi yillardir yürüttügü istikrarli ve demokratik hosgörüye dayali yurtsever politikasinin önemli bir ödülü olarak Irak seçimlerinden kazandigi bu zafer tüm Kürdistan halki bakimindan da son derece degerlidir.
KDP gelinen noktada tüm Irak genelindeki tüm Kürtlerin begeni ve takdirini de toplamis görünüyor.
Sayin Mesut Berzani liderligindeki KDP milliyetçi ve demokrat yapisi ile bir yandan Iraktaki demokratiklesmede önemli bir rol oynarken diger yandan da bagimsiz bir Kürdistan olusumu için kararli ve istikrarli adimlar atmaktadir. KDP’nin Kürt milleti adina yürüttügü uluslararasi diplomasi ve bölgesel güçlerle sürdürdügü müzakereler ise takdir toplamaktadir.
Yeni Irak merkezi parlamentosundan yine bir koalisyon hükümeti çikacagi anlasilmaktadir. Toplam 63 sandalyeye sahip olan Kürtlerin birlik içinde davranacaklari umudumuzu korumak isteriz. Bu durumda Kürtler Irak genelinde ikinci büyük parlamenter guruba sahip olmus durumdadir. Bu bakimdan Kürtlerin bu avantaji dogru degerlendirmesi gerekmektedir. Bu tarihi firsati Kürt milletinin yararina ve Kürdistan’daki toplumsal kalkinmanin hizmetine sunmak için Kürtlerin eli simdi daha güçlü duruma gelmistir.
Irak seçimlerinden üstün basari ile çikmis olan KDP’yi kutlariz. Umariz ve dileriz ki Irak’in yeni parlamentosu basta 140. Madde olmak üzere, Sengal ve diger yerlerdeki isgale son verecek kararli adimlar atar. Kerkük ve diger’ tartismali’ bölgeleri de esas statülerine kavusturarak Iraktaki etnik ve ulusal sorunlara demokratik çözümler getirmeyi basarir. Irak parlamentosu basta Iran devleti olmak üzere bölgedeki tüm askeri ve militarist güçleri, silahli terörist guruplari etkisiz hale getirmelidir. Yeni kurulacak merkezi hükümet, demokratik ve özgür bir Irak’i insa etmek için gerekeni yapmalidir.
Latif Epözdemir