Kederlerden gülerek geçtim
ÖN AÇIKLAMA
Bu eser, ‘KUSATMA’ ani romanin devami niteligindedir. ‘Kusatma’, bir firtinali dönemin içinde, daglarda, kirlarda, kentlerde kusatmalari yararak çikabilmis bir yasantinin savurdugu yurt disi baslangicinin cografyasi, Yunanistan’a kadar olan dönemim anlatimidir. Buraya kadar romanin kahramani olan ‘Xalo’, bu eserde ‘Berzan’ diye geçiyor. Belirsiz yolculuklara çikmis bir iradenin, kendisi ve istegi disinda karsilastigi ülkelerin, kavsaklarin tümü ‘yurt disi’ oldugu için, degisik bir dönem ve sartlardan geçen bir yasanti, degisik olaylar, gelismeler, karisikliklar, ‘ilegal’ olan Xalo’nun legal sayilan yasantisina geçisindeki durumlarda, ‘Kusatma’in okurlarina yansiyan ‘Xalo’ profiliyle kalsin istedim. Çalkantilariyla yeni dönemin kahramanin adinin da ‘yeni’ olmasina ihtiyac duymus, ‘Xalo’ya, ‘Berzan’ demisim. Bunlar, çok da önemli degil, aslolan, yasanmisligin dile getirilisidir. Unutulmamali ki, bu eser de, bir ‘ani romandir’. Yani ‘kurgu’ ya da kurgunun genis, özgür sinirlari içinde, fantazileri özgürce yansitabilmek degil, ondan yoksun, yasanmisliga bagli zorunlulugunun anlatimidir. Baska bir deyisle; fantaziler, ancak bu gerçek yasanmisliga bagli olarak anlatilmaya çalisilmistir.
Bu çalismanin uzun sürmesi, oldukça gecikmesi, bir yigin önemli-önemsiz detaylardan, ugraslardan baska, yasanmisliklari özenle animsanmasi ile de ilgilidir. Yillara, yollara savrulmus kayip parçalarin toplanmasi gibi bir durum. Ugranilan kentlerden, varilan köselerden, kalabaliklardan, iz birakan kavsaklardan tekrar ‘geçme’ çabasinin zorladigi ‘hatirlamalarlar’. Düsünerek animsamalarin objektifligini zorlamak, galiba zor olmali. Yaklasik otuz yilin kanatlari arasinda gezinmek. Mülteci kederinin ‘unutma tehlikesine ugramadan’ anlatimi. Adina ‘sürgün’ denilen hayatin içinde, irade disi karsilasilan ‘talihsiz rastlantilarin da sürügünü’ olmus bir ömrün karmasalariyla birlikte, ‘kederlerden gülerek geçtim’ de, sadece ‘kederi’ anlatmak degil, ona karsi gülüs ve sorgulama da var. Berzan’in bazi dönemlerde, arkadasina gönderdigi mektuplarda, hayata bakisina, düsüncelerine dair bazi deyatlar da okuyacaksiniz.
‘Kusatma’ da Xalo, ‘Kederlerden gülerek geçtim’de, Berzan, ‘mülteci kedere’ direnmenin kendi sahsinda yasamidir. Bu eserde, ayrica, ‘Kusatma’ dan unutulmus, yazilmamis ‘dagli günler de’ var. Oradan baslayip, uzak diyarlarin birinde sonlaniyor. Her ‘sonlanma’ bir baslangiçtir. Bütün bu yasanmisliklardan sonra nasil bir baslangici bir insanin çok da uzun olmayan ömrü baslatir, bilinmez. Bu konuda bildigim sey ,Yunan düsünürün cümlesinde yansiyan gerçekligidir; ‘Ben oldukça, ölüm yok. Ölüm gelince de zaten ben yokum’.
Sevgilerim, saygilarimla..
KAPAK YAZISI;
” Çok seyler yasadigi gibi, çok seyler de geçirmisliginin hislerini, hizli adimlarla yürüdügü kuzey denizinin dolanan patikalarinda dagitiyor, ‘ait olmasi gereken, bir kasirga içinde, hala görülmeyen bir ufuka’ dogru hizlica yürüyordu. Ne hasret, ne özlem, ne savrulmusluk, uzak diyarlar, ne sila, ne gurbet! Ne bütün iç karartan sahtekar hesablariyla’zikkim’ siyaset, ne din ve ideoloji gerekçeli lanet savaslar!
Özledigi, unutamadigi anilarla dolu bütün insanlar mi dagilip kayiplara karismislardi, kendisi mi ‘kaybolmustu’ acaba? Ne fark ederdi? Bugulanmis camlarin ardinda, kimselerin aldiris etmedig dilsiz ve öksüz bir çocuk gibi kalan ruhuyla, ‘geçmis’ denilen dag yüklü karisik duygularinin enkazlarinda çikmaya zorlanan ikili gibiydiler. Içinde kopan firtinalari, kuzey denizinin öte yüzüne savururcasina, tümsegin gülüsü kirilmis, büyük bir agzi andiran yamacina ulasti, durdu. Basini, gök yüzünün mavi deryasina kaldiriken, beyaz bulut kümelerini çocuktan sayan martilarin uçuslarinda oynasan sevinçlerine el uzatarak ‘azicik ödünç’ alip, bugulanmis ruhunu silmek istiyordu. Hayallerinin karisik kavsaklarinda, yirtilmis bir siirin daginik kelimeleri gibi, yelkenlerini kirmis bir hayatin rüzgarina savrulmustu.
Geçmisinin bütün kahirlarinda kopulsa, gelecegini sifirdan baslatsa… Yorgun yüregi, bunu becerebilir miydi? Yaslandigi tümsege dökmek istedigi, bir kederdi. Uzun, bitmeyen keder..!”
NOT-Avrupa’da okumak isteyenler, asagidaki emaile bildirebilirler;
Ilhami Sertkaya