Kurdan êrîsên terorîstî mahkum kirin
Di roja semîya 14.02.2015’an de li bajarê Kopenhagê êrîsen terorîstî pêk hatin. Di encamê de 3 kesan jîyana xwe ji dest dan û 5 polîs jî birîndar bûn.
Êrîsa yekem li dijî Mala Çandê ‘Kulturhuset Krudttønden’ di seat 15.30’an de li taxa ‘Østerbro’ li Kopenhagê pêk hat. Li wir konferansek li ser ramana azad ji alîyê karîkaturîstê swêdî Lars Vilks ve dihat birêvebirin. Lars Vilks di sala 2007’an de karîkatûrekî Hz. Muhamed di siklê kuçikekî de çêkiribû û ji ber vê yekê bûbû armanca tehdîd û êrîsên misilmanên radîkal. Ev çend salin ku ew ji alîyê îstixbaratê ve dihat parastin. Salona konferansê ji alîyê polîs û îstixbaratê ve dihat parastin.
Di dema birêveçûna konferansê, kesekî bi silehê xwestibû bikevê hundir û li milet biresînê. Gava ku xwest di devê derîyê salonê re derbasî hundir bibê, li wir rastî filmçêkerê (artîst) danîmarkî ê bi navê Finn Nørgaard tê û wî di cih de dikujê. Li wir tam 40 fîsekan berdidê ser salonê û 3 kes birîndar dibin, 1 polîs û 2 jî ji Îstixbarata Danîmark, PET. Kesê êrîskar pistre bazdidê û xwe xelas dikê.
Polîsan tevaye bajarê Kopenhagenê kir nava çemberê û li kesê êrîskar digerîyan. Pistî ku polîs hin kamereyên bajêr di ber çavan re derbas kirin, dîtin ku ew kesê êrîskar diçê navnîsaneke li taxa Nørrebro û 22 deqeyan di malê de dimînê û pistre carek din derdikevê derve. Polîsan êkîbeke xwe li derdora malê bi cih kirin û mal kirin bin çavdêrîyê.
Pistî nîvê sevê xeber hat ku di derdora seat 01’an de (15.02.2015) li ber sînegoga (dêra) cihûyan di nava bajarê Kopenhagê de kesekî êrîsek terorîstî pêk anîye û kesekî cihû û 2 polîs birîndar bûne.
Di wî wextî de li salona sînagogê cihûyan sahîyeke xwe çêdikir û 80 kes li salonê amade bûn. Gava ku dibihîzin ku êrîseke terorîstî li taxa Østerbro pêk hatîye ew jî dikevin nava metirsîyê û dixwazin tedbîrên xwe werbigrin. Ji ber wê yekê jî telefona polîs dikin û daxwaz dikin ku li ber derîyê sînegogê çavdêrîyê li wan bikin. 2 polîs û xoretkî cihû jî li ber devê derî çavdêrîyê dikin. Kesê êrîskar bi rengekî ku serxwes bê li xwe dikê û hêdî hêdî xwe nêzîkî wan dikê û silehê berdidê wan. Kesê cihû ê bi navê Dan Uzan bi giranî ji serê xwe de birîndar dibê û
2 polîs jî bi sivikayî birîndar dibin. Dan Uzan pistre li nexwesxanê jîyana xwe ji dest da. Pistre eskere bû ku kesê êrîskar xwestibû derbasî hundirê sîngegogê bibê, lê polîsan nehistibû. Kesê êrîskar ji vir jî xwe xelas dikê û hunda dibê.
Di berbanga serê sibehê de, di seat 05’an de, gava ku kesê êrîskar carek din vedigerê mala li Nørrebro, ku di bin çavdêrîya polîsan de bû, polîs jî dixwazin wî desteser bikin, lê wî xwe neda dest polîsan û bi silehê bersiva polîsan da. Di dawîyê de ji alîyê polîsan ve hat kustin.
Niha êdî polîs û Îstixbarata Danîmark, PET, nasnameya wî kesî êrîskar eskere kirine. Eskere bû ku ew kesê hati kustin xortekî filîstînî ê 22 salîye û navê wî jî Omar Abdel Hamid El-Huseyin e, ku li Danîmark ji dayîk bûye. Omar bi xwe kesekî krîmînel bûye û berîya 2 hefteyan ji zîndanê derketibû û bandora fikrên îslamî gelekî li ser wî çêbûbû, xasima jî di dema di zîndanê de mayî. Pistî kustina wî polîsan 2 kesên din jî desteser krine û goman dikin ku tilîya wan jî di vî karê terorê de heye.
Bi vê pêwanê KOMKAR-DK, Federsyona Komelên Kurd li Danîmark (FKKD) û Komela Kultûrî a Êzîdîyan li Danîmark daxûyanî belav kirin û ev êrîsên terorîstî mahkûm û sermezar kirin û pistgirîya xwe ji bo demokrasî û ramana azad li Danîmark dîyar kirin.
Di roja dusemê de jî (16.02.2015) li gelek bajarên mezin ên wek Ålborg, Århus, Kopenhagê û hwd. mes û merasimên mezin hatin pêk anîn û ev êrîsên terorîstî hatin sermezar kirin.
Grubek kurd jî, ku ji endamên hin komelên endam pêk dihat, bi navê Federesyona Komelên Kurd li Danîmark bi alên kurdî besdarî merasima li Kopenhagê bûn. Gruba kurd pêsî çû ber devê derîyê sînegoga cihûyan û ji bo bîranîn û rêzgirtina Dan Uzan çelengek gûl bi navê ‘Kurdistan’ danîn ber sînegogê. Pistre jî berê xwe dan taxa Østerbro û tevlî merasima mezin bûn. Li wir jî dîsan kurdan bi navê Kurdistanê çelengek gûl danîn ber cihê ku Finn Nørgaard lê hatîbû kustin û ew bi rêz bi bîranîn.
Merasima li Kopenhagê ji alîyê hemû partîyên sîyasî ên di Meclisa Saredarîya Bajarê Mezin a Kopenhagê ve hat lidarxistin. Merasimeke gelekî mezin bû û derdora 40.000 însanên ji hemû netewên cûda cihê xwe tê de girtin û teror mahkûm û sermezar kirin.
Di Merasimê de serokwezîra Danîmark, Helle Thorning-Schmidt, Seroksaredarê Kopenhagê, Frank Jensen, serokên partîyan, endamên parlamento, sefîrên welatan, seqsîyetên nas û hwd. besdar bûn. Hunermend Fuat Talay ku bi xwe kesekî azerî ji Wan’ê ye li ser sahnê du stran gotin.
Yilmaz Yildiz
Kopenhag
Dengê Kurdistan
