MA SEYÎD RIZA Û EMBAZANÎ EY BI RÊZ YAD KENÎ
Seyîd Riza serrê 1863′ de Dêrsim de, dewê Lirtikê de ameyo dinya. Seyîd Riza lacî Pîr Seyîd Îbrahîm o. Seyîd Îbrahîm sey yew însano zana û bawerpêkerde ameyeni naskerden.. Seyîd Riza mamosta Mehmet Elî Efendî ra ders girewta, ey het de perwerde bîyo. Seyîd Riza mergî pîyî xo Pir Seyîd Îbrahîm ra dima sey keyeyî sino dewê Axdat de maneno û dest bi pîrîtîyê keno.
Se ke yeno zanayen, Dersim wextî Osmanîyan da sey yew mintiqaya xoser bi, yew mîrîya bi veng û vaj bi. Dema ke komara newe ya tirk ameyî awan kerden, xoserîya heme mîrîtîyanî Kurdistan ameyî rijnayen. Seyîd Riza her wina zî Sêx Seîd, wast ke a xoserîyê dom bikero, la belê komara newe ya Tirkiyê na rews qebul nêkerd. Seyîd Riza no rid ra plan kerd ke dest bi yew serewedartis bikero. Hema xoverdayisî Dêrsimî destpê nêkerdibi, dewleta tirk bi yew operasyono gird eris berd Dêrsimî sero.
No çîyo ke serranî 1937 ‘ 38 de Dêrsimî de bi, rasta rast ‘qirqerdis’ û ‘jenosîd’ bi. Bi desan hezar kesî bêsûc û bêgûne ameyî kisten, Her wina bi desan hezar kesî goreyî qanuno ‘Qanûno Iskano Mecburi’ ameyî sirgun kerden. Necip Fazil Kisakürek kîtabî xo (Son Devrin Din Mazlumlari) de vano, Dêrsimî de 50 hezar kes ameyo kisten’. Çend serrî cuwa vero, Receb Tayib Erdogan zî behsî jenosîdî Dêrsim kerdibi û o wext sarî Dersim ra uzrî xo wastibi, la belê qet yew gama muhîm derheqî na bîyayeya verba însanan de nêest.
Rejimî Kemalîst wastibi ke kurdanî elewî ê derûdorî Dêrsimî ‘tedip’ yanî ‘terbîyê’ bikero. Raporî teftîskaranî peroyî ê o wextî Abidin Özmen, I.Tali Öngören û Alpdogan derheqî Dêrsimi de raporî xirab pêskêsî Mistefa Kemal kerdibî. Nayê ra Mistefa Kemal fermanê kurdan vetibî.
Rojê 14î Çirîya Pasîn serrê 1937′ de, Mistefa Kemal Elezîzî de Seyîd Riza ra wast ke o beyan bikero ke o posman o, uzrî xo û efkerdenî xo iwazeno, la belê Seyîd Riza nayê qebul nêkeno.
Rojê 15.11.1937 de Seyîd Riza û lacî ey Husênê Resik pa panç kesana ameyî îdam kerden.
Xoverdayisî Dêrsim, qorikerdisî can û mal û heqî netewî e miletê kurd o.
Nê serran de Dewletê Tirk Dêrsim de bi desan hezar kesi bêgûne û bêsuc kistî. No rid ra lazimo ke dewlet îtîbarî Dêrsîmî pêd bido û darbê Dêrsimî wes bikero.
Lazimo yew gam cuwa vero cayî qebranî pîlanî kurdan, Sêx Seîd, Seîdê Kurdî û Seyîd Riza bêrî nisan dayen û îhtîram û sîyanetî înan bêro îade kerden.
Ma sey Partîya Maf û Azadîyan bi wesîleyî 83. serrê îdam kerdenî Seyîd Riza û embazanî ey, heme sehîdanî Kurdistan bi rêz û ihtiram yad kenî. 15.11.2020
Latif EPÖZDEMIR
Serekî Pêroyî yê
Partîya Maf û Azadîyan/ HAKPAR
Dengê Kurdistan
