Organize isler

ABD’nin Türkiye’den gelen uçaklarin yolcu kabininde, cep telefonu disinda tüm elektronik aletleri yasaklamasi, can sikici bir karar.
Tabii ki günlük hayatimizi etkileyecek bir yasak degil bu. Her Allah’in günü Amerika’ya uçmuyoruz! Ama sembolik olarak, ‘Müslüman yasagi’ vaadiyle iktidara gelen Trump hükümetinin elektronik cihaz yasagi koydugu 9 Müslüman ülkeye Türkiye’yi de eklemis olmasi, aslinda Washington nezdinde artik bir ‘Ortadogu ülkesi’ olarak tescillendigimizi gösteriyor.
Pratikte olmasa da bu karar, sembolik olarak önümüzdeki süreçte Türkiye’nin global düzende nereye yerlestirilecegine dair önemli ipuçlari veriyor.
Aslinda bakarsaniz Ankara’da kimse Türkiye’nin içeride ve dis politikasinda yasadigi devasa degisimin uzun vadeli sonuçlarina kafa yormuyor. Kisa dönem seçim hesaplari ve amiyane tabiriyle ‘Türk’ün Türk’e propagandasi’ üzerinden yeni bir dil ve yeni bir dünya algisi var. Içeride yeni bir rejim insasi, disarida Bati’dan kopus… Kimse de çikip, ‘Bati’yla kopus kimin karari?’ ‘Bu karar mantikli mi?’ ‘Bize bedeli ne olur’ diye sormuyor.
Durum iç açici degil. Iktidar Avrupa karsitligi üzerinden coskulu naralar atarken bir de bakiyoruz ki aslinda Avrupa zaten kapilari kapatmis, duvarlarini örüyor. Rotayi Rusya’ya kirmak istiyoruz; karsimiza Minbiç’ten Afrin’e kadar Rus ordusunun kurdugu ‘Kürt seddi’ çikiyor. (Putin daha Türkiye’den domates yasagini bile kaldirmis degil.) Amerika’ya manevra yapmaya çalisiyoruz, karsimiza Trump ve Trump yönetiminin Müslüman alerjisi çikiyor.
Anlayacaginiz, en kötü zamanda kendi ellerimizle insa ettigimiz degersiz ve anlamsiz bir yalnizlik yasiyoruz.
Simdi dönüp bu uçus yasagini bu sikismis stratejik denklemin üzerinden yorumlayalim.
Amerikalilar yasagi ISID ve El Kaide’nin elektronik malzemeler üzerinden bir terör saldirisi planladigi istihbaratina dayandiriyor. Kuskusuz Türkiye’nin son dönemde Avrupa’yla kavgalari ve son 2 yilda yasanan terör saldirilari bu karara katkida bulunmus olabilir.
Ama tuhaf olan su: Bir terör zanlisi Istanbul’dan uçaga biner de, Paris ya da Londra’dan binemez mi? El Kaide ve ISID baglantili isimler Avrupa’da kol gezmiyor mu? Neden Paris degil de Istanbul’dan uçuslara elektronik cihaz yasagi var?
Ikinci ayrimcilik, yasagin Amerikan havayollarini kapsamiyor olusu. Sadece yerel havayollarina yasak var. Yahu bu terörist ‘Yok ben asla United uçmam. THY’de yemekler daha iyi’ mi diyecek? Yasak, THY, Royal Jordanian, Emirates gibi havayollarini etkiliyor. Komplocu gibi gözükmek istemem ama ABD havayollarinin ekonomik olarak can çekistigi bir dönemde, Istanbul ve Abu Dabi gibi Asya ve Ortadogu’daki tüm uçuslarda ‘transfer üssü’ haline gelen sehirlerin bu yasak kapsamina alinmasi, manidar.
Havaalanlari için en kârli yolcular, ‘Business Class’ uçan is dünyasidir ve bu kesim, 10-12 saatlik bir uçusta laptop’unu açip birkaç saat çalisamayacaksa, baska havayolunu tercih edebilir. Kuskusuz bu kararda Trump döneminin ‘korumaci’ ekonomik yaklasiminin izleri var. Belli ki Trump yönetimi, kârli Business müsterilerinin Amerikan havayollarini tercih etmesini istiyor…
Tüm bunlar hayra alamet degil. Avrupa’yla ‘kontrolsüz’ giden gerilimin önümüzdeki süreçteki ekonomik faturasini da düsününce, ürkütücü…
Bir de ben sahsen Istanbul’da güvenligin gayet siki oldugunu düsünüyorum. Çok sik seyahat eden biriyim ve son haftalarda havaalanina her giriste daha kapidayken bile güvenlik görevlilerinin çantamdaki laptop’u çikarttirip açtirmasina, söylenip duruyorum. Megerse bu uygulamanin nedeni, ISID’in laptop üzerinden terör saldirisi yapacagina yönelik duyummus.
Sanirim kapidaki görevlilere bir özür borcum var. Bu iste tek kabahati olmayan onlar…

————————————————

Cumhuriyet-23 Mart

Asli Aydintasbas