Romantik Kürt Siyaseti
Nikola Makyavelli; ‘Siyasi iktidar toplumdaki maddi ve manevi degerleri dagitan erktir’der. Tomas Hobbes ise; ‘Devletler birbirlerine karsi kiliçlarini çekmis gladyatörler gibidir ‘ der.
Yazinin basina bu iki Realist Okulun kurucusunun veciz sözlerini koymam pek de romantizmle bagdasmaz. Ne var ki konunun ehemmiyetini anlatmak bakimindan da gerekli gördüm.
Siyaset olayi, hemen hemen devlet ile baslamis, devlet var oldugu sürece siyaset de olacaktir.
Siyasi tarihten ögrendigimize göre bilinen ilk yerlesik devletler Yunan Polis devletleridir. Atina ve Isparta Polis devletleri bunlarin en çok bilinenleridir. Atina Polis’i kurulduktan sonra, o dönemin ileri gelen filozoflari devleti ayakta tutmanin yollarini aramislar. Bunun için çesitli fikirler ileri sürülmüstür. Bir kisim filozof o zaman için devleti ayakta tutmanin yollarindan birisinin din oldugunu ileri sürmüsler. Ve günün kosullarina göre de din olusturmaya baslamislar. O dönemde ise tek tanrili dinler henüz yoktur.
Yine devleti ayakta tutmanin yollarindan biri olarak da, kamusal erdem, ahlaki bir yükümlülük olarak yüksek kabul görmüstür. Özü, kisinin kamusal menfaatleri, kendi kisisel menfaatinden üstün tutmasidir. Atina Polis Devleti yöneticileri de vatandaslarinda var olan kamusal erdem ve her vatandasin kamu hizmetinde mutlaka yer almasi ile övünürler.
Platon’un ünlü Devlet isimli kitabi da polis devletleri döneminde yazilmistir. Platon yöneticilerin, filozof olmalarini, aile kurmamalarini ve özel mülk edinmemeleri gerektigini savunmus.
Ayni dönemlerde Çin’de Konfiçus’da devlet yöneticilerinin erdemli olmalari gerektigini savunmustur. Günümüzde de tüm uygar devletlerde rüsvet ve yolsuzlukla mücadele mevcuttur. Bizim de yasalarimiza göre rüsvet ve yolsuzluk suçtur. Ama hikmetine sual olunmaz, yürürlükteki bu yasalar etkili olamiyor. Yaygin kanaat o dur ki rüsvet ve yolsuzluk hiçbir zaman bitmiyor.
Özetlemek gerekirse siyaset güce dayanir ve rant alanlari yaratir. Ekonomik kaynaklari siyasi anlayisina göre dagitir. Siyasetçiler de ‘bal tutan parmak yalar’ misali bu ranttan ziyadesiyle yararlanirlar. Günümüzde artik parmak yalamakla kalmiyorlar, petek petek de arakliyorlar.
Siyasetin güce dayandigini söyledik. Iki türlü güç var; ‘Sert güç’ ve ‘yumusak güç.’ Sert Güç askeri ve ekonomik gücü ifade eder. Yumusak güç (Soft Pawer) Yükselen ortak degerleri. Insan Haklari, Demokrasi, Hukukun Üstünlügü, yumusak gücün belli basli degerleridir. Ama burada alan çok genis
Kürt siyaseti ne yazik ki bu parametrelere göre yürümüyor. Ne sert, ne de yumusak güce göre sekillenmiyor. Kürt siyasetçileri de sahip olduklari imkan ve olanaklardan ziyade, romantik duygularla siyaset yapiyorlar.
Jan Jack Rousseau; ‘ Bir devleti ayakta tutmak için iki sey gerekir. Biri din, digeri güçlü yurtseverlik duygusu’ der. Samimi Kürt siyasetçileri kendi ülkülerine askla baglidirlar. Onlardaki güçlü yurtseverlik duygusu gerçekten Leyla ile Mecnun, Kerem ile Asli, Romeo ve Juliet askindan da güçlüdür. Baglandiklari siyasi dava ve amaçlar için gözlerini kirpmadan canlarini verirler. Ask bu; ugruna ölünmedikten sonra, ask olmaz. Bu konuda ne güncel, ne de gelecekte kisisel bir menfaat beklentileri de yoktur. Tabii ki Kürt siyasetçilerinden de platonik askla siyaset yapanlar, güncel ve müstakbel çikarlar için siyaset yapanlar da vardir.
Bosuna askin gözü kördür, denilmemistir. Neticede yogun duygusalliktan dolayi rasyonaliteden uzaktir. Yüksek düzeyde fedakarlik var; ama semeresi bazen hiç yoktur. Tipki karsiliksiz asklar gibi.
Oysa siyasetin özü çikara dayalidir. Elbette ki kast ettigim kisisel çikar degil. Kisisel çikarlar kamusal çikarlarin önüne konulunca, genelde kamusal çikarlara zarar veriyor. Ulusal çikarlarin siyaseti belirlemesi gerekiyor.
Ulusal çikarlar yere ve zamana göre sürekli degisim gösterebiliyor. Siyasette kati, degismez ilke ve prensiplerle basariyi elde etmek mümkün degildir. Günün kosullarina göre degisen taktiklerle basariya gidilecektir. Romantik duygulardan ziyade rasyonel tutumlarla, realpolitige uygun hareket etmek gerekiyor.
Kürt siyasetinin basarisizligin en büyük sirri bunda yatmaktadir. Elbette ki duygusal baglarin siyasette yeri var; ama real politige aykiri duygusalliklar siyasette basaridan ziyade basarisizlik getiriyor.
Bugün Kürt siyasetinin bölük pörçük olmasinin temelinde yatan da ulusal çikarlar degil, duygusal tutumlardir.13.08.2017
Abdulmenaf Kiran