SEWA ÇEMÊ MERÎÇÎ

A sewe, mi vîre ra nêsona. Yew sewa payîzîyê 1982 bî. Di serrî koyan, dewan, serdan û seheran de, ‘fekê merdene ra’, sîndorê kistîsî ra, mabênê eskeran û polêsan ra, vêsanîye, têsanîye ra, ez kewtbîya ‘hal bi hal’ axir yew sewe ez amyebî leweyê çemê Merîcî. Mi hîna çem nêdîyo. La çîyo ke ez zanena, na sewe, ya ‘mirena, ya manena’. Asmeno kewe, rakerde, zelal û pak bî. Hêgayî, sey xalîyê dirîyayî, derg û hîra bîyêne. Asterekî asmen de birqîyêne, çimê mi lerzêne.

Bawer bikerê, ne ters, ne xof, ne kêyf, ne zî xem..

Se ke hîsê mi, serreyê xo girewt û nê hêgayanê derg û tarî de vîndî bîbî. Gorê misnayîsê di kesî, mi înan ra xatir wast û gamanê xo verba hêgayî est. Her çî kez sîyêne, kewtêne mabênê lazutan. Lazutî henî derg bî ke, bejna mi, dîyena mi, kerdî binê pelganê xo. Nika mabênê nê lazutê dergan ra, sey yew kesê korî, sîyêne. Mi het û xetê sîyena xo vîndi kerd. Hêga, nême ra sîndorê Tirkîya û Yewnanî bî. Ez kotîyê hêgayî der a, nêzana, la vengê wesayîtê eskerî, rind mi ra nêzdî, mabênê hêgayî de ameyêne. Mi xo kerd çewt, meredna, vineta. Baya lazutan, baya wele, baya mazot û gazê wesayîtî dîrega pirnika mi ra ancîyêne. Vengê wesayîtî ke kewt durî, vinet, mi xo lewna. Kinc û kolê mi kewtê çi hal, ez tarî de nêzana, nêvênena. Hêgayo lanetin hîna nêqedîyo. Gelo no çemê Merîçî kotî der o? Ez sima ra vajî; Çem, çîn o. Yanê ê di pêyayî, mi cayêde pirdê çemî ser o vîyarnê la ez nêzana. Çîyo ke înan mi ra misnabî, di het ra di komê rostîye bî. Merikê bejne dergî, vengê xo senik kerdbî, vileyê xo verba gosê mi çewt kerdbî, bi hermeyê xo îsaret kerdbî û vatbî ke;

-Na rostîye, qereqolê Tirkan a, a rostîye suka Yewnanî ya, rind qayît bike, xo sas meke, ver bi a rostîte ra so

De ‘duman mi megêro’, mabênê nê hêgayê lazutê dergî de, rostîye-mostîye mi vindî kerdbî û nika çi ra dime yew rostîye vênena, la nêzana ê kamî ya. Gelo ez se bizanî? De Bêrê qayîtê na hekmete bikerê ke, çi ra tepya, na sewa peyêne de, bibo ke ez bi xo ver bi qereqolê Tirkan sorî! Esas, no ‘mi kiseno’!

Hêga de vecîya, kewta cayêde rut. No cayo rut de, durî ra, gege wesayîtî ver bi a rostîye sîyêne. Mi fam kerd ke uca raye ya. Mi xo çewt kerd, giran bi giran ver bi raye sîya, cayêde minasîb de, talde de vineta ke, wesayît ke bêro, ebe rostîya ey, nê panoyî ez biwanî ke, bi Yewnankî ya zî bi Tirkî nusîyo. Eke bi Tirkî binusîyo, hêy wax!Endî mi cihêtê xo sas kerdo, eke bi Yewnankî binusîyo, ez rast ameya. Mêratê wesayîtî nêm saete ya kena nîyame. Çi ra dime veng ameya, la ez gereke zaf bi dîkat, bal antîs qayît bikerî ke nê panoyî biwanî. Rostîya wesayîtî, zê va gina panoyî ra û vîyart. Heya! Herfê panoyî sey qorê çewtinî asêne.

‘De rawaze’ mi wa xo bi xo. Endî sik qedîya, ez verba rostîye bi lerz sîya. Her çi ke ez sîyêne, rostîye bîyêne girs û hîra, vengî ameyêne, bînayî aseyêne. Reyêna sima ra vajî ke, na suka qijkeke çik a, nameyê xo çik o, ez hîna zî nêzanena.

Ez kewta sixletîya însanan. Yanê gorê nê halî, ez raxelesîya’.

La hîsê mi, bîbî ser û bin. Ne kêyf, ne kelecanîye.

Ez, a sew ra nata, xerîbîye der a.

A sewe, destcikerdena xerîbîya min a.

Xerîbîya min a derge, a sewe dest kerdbî ci û hîna zî dewam kena.

Gelo bîyo çend serrî?

Çi vurîya? Çi qedîya? Çi virazîya?

Çîyo ke çiman ver der o; Kurdistanê Basurî, bî wayîrê dewlete

Leteyê Kurdistanê bînan de, hîna bêdewletîya ma dewam kena.

Qey?

Çi ke, nika anderî kilama ‘demokratik Tirkîya’ esta.

Na kilame bi nê halî, hîna zaf ma xecelnena. Ma nê fîlimî hîna zaf vênenîme. Ez xo rê, a sîîra xo ya ke Çemê Merîcî û a sewe ser o mi bi Tirkî nusnabî, çend çekuyan bi Kirmanckî vajî;

”Waxto ke ez Merîç ra vîyarta

Ne asmen, ne asterekî, ne merdene

Ez tenya to fikirîya

Ne sabîyene, ne derd, ne merez

To fikirîya tenya ez”

Ilhami Sertkaya