Suriye’de ateskes ve sonrasi…

Suriye’de iki hafta için öngörülen ‘geçici’ ateskes’in birçok ihlallere ragmen devam etmesi, nisbi bir rahatlama yaratti. Ne de olsa, ‘çatismasizlik’ adi altinda ABD ile Rusya arasinda varilan mutabakatin daha bastan çökmesinden de korkuluyordu.

BM’nin Suriye özel temsilcisi Staffan de Mistura’nin deyisiyle ‘kirilgan’ olan ateskes, bazi bombardimanlara ve çatismalara karsin, ‘tutmus görünüyor’. Bu da hiç olmazsa, uzun süredir rakip güçlerin (Esad’in ordusu ile farkli ‘muhalif gruplarin) kusatmasi altindaki bölgelerde aç susuz yasayan sivil halka, havadan veya karadan acil insani yardim yapilmasina imkân veriyor.
Silahlarin (o da bir kisminin) geçici olarak susmasi, basta Halep olmak üzere, bazi bölgelerde yasanan insanlik dramini ilk kez daha net olarak ekranlara yansitti. Yikilan binalarin enkazi arasinda en temel ihtiyaçlardan yoksun bir sekilde hayatta kalma mücadelesi veren çoluk çocugun BM denetiminde ulastirilan yiyecek, içecek paketlerine kavusmasinin yarattigi buruk sevinç, trajik tablonun sadece bir karesi…
Kritik hafta
Bütün mesele ‘çatismasizlik’ durumunun bir hafta daha devam edip etmeyecegi ve ‘geçici’ sürenin sonunda ne olacagidir.
Genelde ateskesler, taraflarin baris masasina oturacagi umuduyla ilan edilir. Ama bunun için de silahlarin iyice susmasi ve bunun görüsmeler süresince devam etmesi sart.
Suriye’de bunun saglanmasi oldukça zor. Bu bakimdan 9 Mart’ta Cenevre’de yapilmasi kararlastirilan ‘baris görüsmeleri’nin baslayip baslamayacagi büyük bir soru isareti…
Suriye’deki çatismasizlik durumunun bir özelligi bunun alisilagelen klasik anlamdaki ‘ateskes’lere benzememesidir.
Suriye’de dogrudan veya dolayli olarak savasan pek çok taraf var. ‘Çatismasizlik’ anlasmasi, bunlarin bir kisminin atesi kesmesini, digerlerinin ise hedeflerini vurmaya devam etmesini öngörüyor: Örnegin BM’nin ‘terörist’ olarak nitelendirdigi ISID, El Nusra gibi örgütlere atis serbest… ‘Digerleri’ konusunda ise görüs birligi yok. Bu nedenle Rus uçaklari örnegin ‘muhalif’ gruplari bombalamaya devam ediyor.
Kazanan, kaybeden…
Gerçek soru su ki bu ateskes Esad rejimini ve Rusya dahil arkasindaki güçlerin istedigi gibi -yani onlarin lehinde- hüküm sürüyor.
Buna karsilik ‘ilimli’ muhaliflerin siyasi platformda oldugu gibi askeri alanda da durumu zayiflamis bulunuyor. Bu onlari destekleyen Türkiye için de bir gerileme sayilir.
Ateskesin Ankara’yi sikintiya sokan diger bir husus da uluslararasi camianin PYD/YPG’yi terör örgütü olarak kabul etmemesi ve dolayisiyla ona bu süreç içinde bir nevi muafiyet tanimasidir…

—————————————————-

Milliyet-5 Mart

Sami Kohen