Türkiye’nin ‘güvenli bölge’ hesabi tutmadi
AMERIKA – TÜRKIYE
Türkiye Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan, Amerika gezisi öncesi bir açiklama yapip iki hafta içinde Suriye askeri harekâtinin baslayacagini açiklamisti. Ancak, ABD’ye gitti, döndü ve iki haftalik süre doldu. Buna ragmen harekât gerçeklesmedi ama Erdogan ve Hulusi Akar’in tehdit dolu açiklamalari sürüyor.
Gerçek ortada: Rojava’da Amerikan varligi sürdügü, Suriye Demokratik Güçleri Amerika-Türkiye ve Rojava yönetimi arasinda varilan üçlü anlasmaya uydugu sürece böyle bir harekâtin gerçeklesmesi kolay degil. Amerika’ya ragmen yapilacak bir saldiri iki ülke arasindaki iplerin tamamen kopmasi anlamina gelecek ki Türkiye en azindan ekonomik olarak buna hazir degil.
Iste Tastekin’in degerlendirmeleri:
Menbic’e girme planlarindan beri Washington’la yapilan pazarliklarda Amerikan güçlerinin sahadan çekip gitmesi degil, ABD’nin açacagi kanallar ve saglayacagi güvenceler esliginde Türkiye’nin sahaya intikaline yönelik bir hesabin güdüldügünü düsünüyorum.
Bu Firat’in dogusuna müdahale seçenekleri için de geçerli bir senaryo. Erdogan müsterek harekât merkezini neden kabul ettiklerine açiklik getirirken hele ABD’nin açtigi bu kapidan bir girelim sonra kendi planimizi uygulamanin yollarina bakariz mantigiyla hareket ettiklerini ortaya koymustu. Müsterek harekât merkezinde ABD’lilerin çizdigi çerçeve Erdogan’in kafasindaki plana uymuyor.
Son olarak Amerikali komutanlar Erdogan’in New York seyahati öncesi düzenledikleri basin toplantisinda harekât merkezine yükledikleri anlami tekrarladi: ISID’le mücadelenin aksamadan devam etmesi ve Türkiye’nin güvenlik kaygilarina yanit verilmesi. Ve ortak devriyelerle elde edilen sonucun basarili oldugunu belirttiler. Bir seyi daha ilave ettiler: YPG’ye silah yardimlari sürecek. Trump dis politikada belli-belirsiz haldeyken Pentagon gibi kurulu düzen unsurlari daha belirleyici olabiliyor. Pentagon’a bakilirsa da planin Erdogan’in istedigi sekilde boyut kazanmasi zor.
Erdogan açilan kapiyi genisletmek için baskiyi artirma ve Trump’i oldubittiye getirme anlayisiyla hareket ediyor. O yüzden New York seyahati öncesi iki haftalik süre taniyip aksi halde Türkiye’nin kendi göbegini kendisinin kesecegini açikladi. Hesapta bu planla Trump’a gidecek, ABD Baskani’ndan geçen aralikta oldugu gibi tamam ‘Suriye senindir’ diye yesil isik alacak, New York’tan dönüste harekâta baslayacak. Tabii yine Amerikan korumasinin devrede olmasini umarak. Trump ve ekibi bu planin farkinda oldugundan Erdogan’a randevu vermedi. Plan açiga düstü. Bir türlü bitmeyen iki haftalik süre de bitmis oldu.
Mili Güvenlik Kurulu’ndan gelen açiklama dis basinda Türkiye’nin tek tarafli adim atma konusundaki kararliliginin sürdügüne yorulsa da, ben daha yumusak buldum. ABD’ye ragmen üstelik ortak harekât merkezi kurulmusken tek tarafli müdahale risk çitasinin hayli yukariya tasindigi anlamina gelir. Bugünden yarina bir kapsamli hareket yerine ABD üzerinde baskiyi artirma, sahada da firsatlar kollama ve bazi oldubittiler yaratma arayisi sürebilir.
Trump, Kongre’de görevden alinma tehlikesi yasarken bir de Türkiye’ye bu türden bir harekât için yesil isik yakarak kendi pozisyonunu zayiflatmak istemez. Öyle olmasaydi Erdogan’la yüz yüze görüsürdü. Türkiye içinde de Afrin’e yönelik Zeytin Dali Harekâti’na destek olan siyasi ve bürokratik unsurlarin Firat’in dogusu için çok da açik çek sunmadigi izlenimi ediniyoruz.
Yani Trump için artan risk Erdogan için de içeride artmis gözüküyor. Suriye konferansi düzenleyen CHP’nin de Sam’la diyalog önermesi ve askeri harekâtin daraltilmasi yönünde telkinlerde bulunmasi sistem içi durumun degistigine isaret ediyor. Üzerinde durulmasi gereken tek sey iç siyaseti döndürmek için tüm seçeneklerini tüketen Erdogan’in Suriye’de bir çilginliga bel baglayip baglamadigidir.’
—————————————————-
Kürdistan News-3 Ekim 2019
Fehim Tastekin