‘Kürt yok Türk var’dan dolayi da bu devletin özür borcu yok mu?
Tarihte kepaze sayfalar hiç eksik degildir.
Her ülkenin tarihinde bu sayfalara rastlanir.
Kiminde az, kiminde çoktur.
Önemli olan, içinde insanliga karsi suç yazan, vicdanlari kanatan bu kara sayfalarla ‘yüzlesmek’tir.
Dünyada devletler vardir, bu yüzlesmeyi yapar ve özür diler.
Bu tutum insanligin vicdanini rahatlatirken, toplumlarda baris ve huzur kapisini açar.
Devletler vardir, insanligin geregi olan bu hesaplasmadan, yüzlesmeden yillar yili kaçmaya çalisir.
Dünyada sayilari gitgide azalmakta olan bu devletler arasinda ne yazik ki Türkiye Cumhuriyeti Devleti de yer alir.
Cumhuriyet tarihinin kara sayfalarindan biri
Bugünlerde yeniden güncellesen Dersim ’38 Kiyimi, Cumhuriyet tarihimizin kara sayfalarindan biridir.
Hatirlayacaksiniz.
Ihsan Sabri Çaglayangil
Dersim’de insanliga karsi suç islenirken bir devlet görevlisi olarak orada bulunan, 1960’larin disisleri bakanlarindan Ihsan Sabri Çaglayangil, kendisi de Dersimli Kürt-Alevi olan Kemal Kiliçdaroglu’nun teybine su itirafta bulunmustu:
‘Ordu zehirli gaz kullandi. Magaralarin kapisinin içerisinden bunlari fare gibi zehirledi. Ve yediden yetmise o Dersim Kürtlerini kestiler. Kanli bir harekât oldu. Dersim davasi da bitti. Hükümet otoritesi de köye ve Dersim’e girdi.’
Simdi bu zehirli gaz kullanimiyla ilgili olarak bir belge ortaya çikti.
Yil 1942.
Basbakan Refik Saydam, Genelkurmay Baskani Maresal Fevzi Çakmak’a bir telgraf gönderir.
19 Subat 1942 tarihli bu telgrafta, Dersim’de yakici ve bogucu gaz kullanildigini belirtir, bundan utanç duydugunu vurgular.
Refik Saydam’dan Çakmak’a telgraf
Bugünlerde yeniden güncellesen Dersim ’38 Kiyimi, cumhuriyet tarihimizin kara sayfalarindan biridir.
Basbakan Refik Saydam’in Dersim 1938’den dört yil sonra, 1942’de, devrin Genelkurmay Baskani Maresal Fevzi Çakmak’a telgrafi söyledir:
Çok sayin komutanim Fevzi Çakmak, Tedip ve Tenkil harekatinin neticeleri ve sonuçlari hakkinda rapor hazirladigimizi bir üst yazi ile size iletmis idim.
Alpdogan Pasa’ya kizmaniza gerek yok.
Bir hekim olarak, yakici ve bogucu gazlarin, düsman askerlerine bile uygulanmasina karsi oldugunu belirtmeliyim.
Tunceli’de kullanilan bu gazlarin bir daha kullanilmamasi için yasa teklifi hazirlamaktayiz.
Ön hazirliklar raporda ifade edildigi üzere kendi halkina kullanilan bu gazlarin toplu sivil ölümlere yol açtigi görülmektedir.
Bir hekim olarak da, bir insan olarak da bundan utanç duydugumu belirtmeliyim.
Bir daha tekerrür etmemesi için gerekli yasal çalismalari baslattigimi belirtmek isterim.
Basbakan: Tunceli’de kendi halkina karsi kullanilan zehirli gaz düsmana bile uygulanamaz, utanç duyuyorum!
Dönemin Basbakani Refik Saydam’in, Fevzi Çakmak’a gönderdigi telgraf metni
Dönemin Basbakani Refik Saydam’in, Fevzi Çakmak’a gönderdigi telgraf metni
Gerçekleri degil, yalanlari yasatan ‘resmi tarih’
Sözü uzatmak anlamsiz.
1938 Dersim’in nasil bir kiyim oldugunu, bu aciyla yüzlesmeden, bu acidan dolayi devlet olarak özür dilemeden bu derin yaranin kapanmayacagini anlamadigimiz sürece, Dersim’38 bu ülkede baris ve huzurun altini oymaya devam edecek sorunlardan biri olarak kalacaktir.
Hiç kuskunuz olmasin.
Geçmis muhasebesi insanlarin da, toplumlarin da olgunlasmalari, iç huzuruna erismeleri için gereklidir.
Böyle bir muhasebeyi, böyle bir yüzlesmeyi Türkiye’de bize unutturan, Cumhuriyet’in 1923’teki kurulusundan beri bizi yalanda yasatmayi is edinmis bir resmi tarih anlayisimiz var.
Bundan kurtulmaliyiz.
Baris adina yapmaliyiz bunu.
Refik Saydam
Insanlik adina yapmaliyiz.
Bizim resmi tarih gerçekleri tahrif etmis, icat edilmis bir tarihtir çünkü
Böyle bir tarihle, bu toplumda ancak insanlari birbirine düsman eden, farkliliklari reddeden kafalar yetisir çünkü
Bugüne kadar olan budur.
Ama bugün de degisen bir sey yok!
Bugün hâlâ Dersim ve özür sözcükleri bir araya geldiginde malum yaftalar hava uçusmaya basliyor:
– Serefsiz!
– Vatan haini!
– Satilmis!
Bati Almanya Basbakani Willy Brandt 7 Aralik 1970’te Varsova Gettosu Aniti’nin önünde diz çökerek, Yahudi soykirimi nedeniyle özür dilemisti
Bati Almanya Basbakani Willy Brandt 7 Aralik 1970’te Varsova Gettosu Aniti’nin önünde diz çökerek, Yahudi soykirimi nedeniyle özür dilemisti
Erdogan iktidarina animsatma
Oysa, daha özür dilenecek o kadar çok tarih sayfamiz var ki.
Sadece Dersim yok, 1915 de var.
Sadece 1930’larin Trakya pogromu, Varlik Vergisi yok, 6-7 Eylül de var.
Sadece Kahramanmaras, Çorum yok, Madimak da var.
Elbette Roboski de var.
Peki ya Kürt yok, Türk var?..
Onu unuttuk mu?
Bugün de devam etmiyor mu asimilasyon?
Kürtçe egitim baslamadan asimilasyon biter mi?
Cumhuriyet’in kurulusundan itibaren Kürt kimliginin inkar edilmesinden, Kürtlerin bugün hâlâ asimile ediliyor olmasindan dolayi da bu devletin Kürtlere bir özür borcu yok mu?..
Evet var.
‘Erdogan iktidari’na animsatilir.
———————————————–
T24’ten alinmistir.
Hasan Cemal