Enfal Dosyasi-4: Barzanilerin Enfali

Kürdistan Parlamentosu aldigi bir kararla 14 Nisan’i Enfal günü olarak ilan etti. Her yil 14 Nisan’da yapilan etkinliklerle, tarihin sahit oldugu en kanli soykirimlardan biri olan Enfal aniliyor.

Dema Nû-Hewlêr olarak, Kuzeyli Kürtlerin Enfal konusunda daha fazla bilgi sahibi olmalari için, 2006 tarihinden bu yana degisik zamanlarda Enfal ile ilgili yaptigimiz haberler Dema Nû gazetesi ile Dengê Kurdistan sitesinde yer aldi.

Bu yil Enfal’in 24. yildönümü. Bu vesile ile Güney’de degisik etkinlikler yapiliyor. Biz de Kuzeyli Kürtlerin hafizasini tazelemek amaciyla, yaptigimiz haberlerden bir demeti yeniden sunuyoruz.

Faydali olmasi temennisi ile…
Dema Nû-Hewlêr

Enfal Dosyasi-4

Barzanilerin Enfali

Dema Nû-Hewlêr

Barzanilerin Enfali üzerinden 23 yil geçti. 8 bin Barzani erkegi 31 Temmuz 1983 tarihinde Enfal edildiler.

Bu yil, Sehid ve Enfal Isleri Bakanligi, 31 Temmuz günü Bileyê Barzan’da Enfal kurbani 8 bin Barzani erkegi için bir anma toplantisi düzenledi. Bu, Enfal kurbanlari mezarlarinda yapilan ilk anma toplantisiydi.

Sehid ve Enfal Isleri Bakani Çinar Said Abdullah, Irak Cumhurbaskan Celal Talabani’nin Temsilcisi Cemil Isa, Kürdistan Bölge Baskani Mesud Barzani’nin Temsilcisi Sidad Barzani, Kürdistan Parlamento Baskan Yardimci Dr. Kemal Kerküki, Ingiltere’nin Kerkük Konsolosu, siyasi parti temsilcileri ve Enfal kurbanlarinin yakinlarinin da katldigi anma toplantisinda, kurbanlarindan geri kalan ve toplu mezarlarda bulunan esyalar da sergilendi.

Barzanilerin Enfalinin 23. yildönümü nedeniyle, birkaç dosyamizi bu konuya ayirdik.

Suç Ortagi Sessizlik

Barzanilerin Enfal’iyla ilgili bir hayli materyal var. Kuskusuz bunlar içinde Insan Haklari eski Bakani Mehemed Ihsan’in, kendi degimiyle 23 yillik bir çalismasinin ürünü olan Barzanilerin Enfali ile ilgili belgeseldir. Birçok ABD ve Avrupa ülkeleri televizyonlarinda yayinlanan belgesel film, Barzanilerin gömüldükleri toplu mezarlarin bulunmasi, bulunan toplu mezarlardan cesetlerin çikartilmasiyla ilgili çalismalar ve Enfalle ilgili resmi belgeleri içeriyor.

BAAS diktatörlügünün gerçeklestirdigi Enfallerin ilk kurbanlarinin Feyli Kürtler oldugu biliniyor. Ama Barzanilerin Enfalini ötekilerden ayiran bazi özellikler var.

Bunlarin basinda Barzani Enfali’nin ‘bölücü’ olmasi geliyor. Daha önceki ve sonraki Enfaller ‘esitlikçi’ idiler, kadin erkek, genç yasli ayirimi yapmiyorlardi. Enfal edilecek bölgenin etrafi sariliyor, kaçamiyanlar topluca askeri araçlara bindiriliyorlardi: kadin-erkek, çocuk-genç-yasli anne-baba, kari-koca, hep birlikte..

Oysa Barzanilerinki farkli, ‘bölücü’, ‘ayrimci’!..

Anasindan, karisindan, bacisindan, kizindan ve nisanlisindan zorla kopartilan 7 yasindan 85 yasina kadar 8 bin Barzani erkegi Enfal edildi. Öldürüldüler, toplu mezarlara gömüldüler. Daha birkaç yil öncesine kadar mezarlarinin nerede oldugu dahi bilinmiyordu.

Bugün bile daha sonraki Enfallerde kaybolan 182 bin Kürt’ten kaçinin öldürülüp toplu mezarlara gömüldügü, gömüldükleri toplu mezarlarin nerede oldugu, özellikle genç kiz, kadin ve çocuklardan kaçinin Arap seyhlerine, zenginlerine satildiklari, çocuklardan kaçinin ‘Saddam’in Fedaileri’, ‘Saddam’in Çocuklari Ordusu’na verildigi kesin olarak bilinmiyor.

‘Irak sadece petrol denizi üzerinde yüzmüyor, ayni zamanda Güney Irak’da Siilere yönelik uygulanan ve Kürtlere uygulanani aratmayan Enfalleri göz önüne alinirsa, toplu mezarlar üzerinde de yüzüyor’ demek mümkün.!.

Enfal kurbani 8 bin Barzani erkeginin arkalarinda biraktiklari kadinlar, sadece erkeklerinin bir gün geri dönecekleri umuduyla gözyasi dökmediler. Kadin baslarina, toplama kamplarinda, BAAS diktatörlügü sartlari altinda ocagin tütmesini saglamak, çocuklarini büyütüp okutmak zorundaydilar…

Verecegimiz iki örnek söylemek istediklerimizi kisa ve öz olarak ifade etmektedir:
– 1991 Kürt Baharindan sonra, Barzan bölgesinde yeniden insa edilen ve 720 kisilik Sirê köyünde, bugün 101 dul kadin yasiyor.
– 1991 Kürt bahari sonrasi Barzan’da yeniden insa edilen Rêse köyündeki en yasli erkek 38 yasinda!..

Barzanilerin Enfaliyla ilgili yapilan arastirmalarin bazilarinda, Barzanilerin tutuklandiktan en az bir yil sonra öldürüldükleri iddia ediliyor. Belgelerden birisi Muhaberatin pes pese yayinladigi genelgeler.

Muhaberat, birimlerine ‘özel sorunlar’ nedeniyle idama mahkum edilenlerin listesiyle birlikte gönderdigi genelgede, listede adi yazili olanlardan kimsenin ellerinde olup olmadiklarini soruyor. Muhaberatin genelgesine el yazisiyla verilen ve 9 Nisan 1985 tarihini tasiyan bir belgede, ‘Tutuklanmalarindan önce bölgemizde yasayan Barzanilerin disinda, idama mahkum olmus kimse yoktur’ deniliyor. Söz konusu belgeye dayanilarak 8 bin Barzani’den bir bölümünün, en azindan 9 nisan 1985 yilina kadar tutuklu oldugu iddia ediliyor.

Saddam Hüseyin’in etrafina topladigi yüzlerce kisiye yaptigi ve televizyonda yayinlanan konusmasinda, ‘Barzanileri cehenneme dogru yola çikarttim’ demesini tüm dünya duydu. Duydu ama sessiz kaldi.

Uluslararasi kamuoyunun bu sessizliginin, Barzanilerin fütursuzca katledilmesinde ve daha sonra gerçeklestirilen Enfallardeki katkisi az olmasa gerek.

Dengê Kurdistan