|
6. Kürdistan Hükümeti
Mesud Tek
Bu yazıya başladığımda, Kürdistan
Parlamentosu’nda 6. Kürdistan Hükümeti’nde yer alan bakanlar
yemin ediyorlardı.
Kürdistan Parlamentosu’nun 6. Hükümet’e güven oyu vermesine
kesin gözüyle bakılıyor, eğer çok ciddi bir
sorun ortaya çıkmazsa..
6. Kürdistan Hükümeti bazı konularda öncellerinden farklı,
hem yapısı hem de kurulduğu şartlar açısından.
Ama O’nu bekleyen görevler önceli hükümetinkinden pek farklı
değil.
Hatta, 6. Kürdistan Hükümeti’ni daha zor ve karmaşık
görevlerin beklediğini söylemek mümkün.
Dr. Berhem Salih başkanlığında kurulan
ve ağırlıkta YNK ve PDK Koalisyonu olan 6.
Kürdistan Hükümeti’nde, Parlamento temsil edilen ve edilmeyen
partilerin bir kısmi ile Türkmen, Asuri ve Yêzidi gibi
dini ve etnik topluluklar da yer alıyorlar.
Hükümette yer alan partiler açısından bakıldığında
Dr. Berhem Salih hükümetinin, bir önceki hükümetten daha dar
bir tabana sahip olduğunu söyleyebiliriz.
Çünkü Neçirvan Barzani hükümetinde yer alan Kürdistan İslam
Birliği bu kez hükümette değil; yeni oluşturulan
Goran Listesi de hükümette yer almadı.
Goran Listesi ve Kürdistan İslam Partisi muhalefeti
oluşturuyor ki, bu yeni bir duruma işaret ediyor.
Bilindiği gibi, bir önceki dönemde tüm partiler hükümette
yer aldıkları için gerçek anlamda bir opozisyondan
bahsetmek mümkün değildi..
Ama bu kez öyle değil, Kürdistan Parlamentosu’nda sayısal
olarak güçlü sayılacak bir muhalefet var.
Bu durum Güney’de bir ilk ve demokrasinin yerleşmesi
ve yenilenmenin başarılması için olmazsa olmazlardan
birisi..
Yaşanan bir başka ilk ise, yapılan seçim sonrası
yeni bir hükümetin kurulması ve görev teslimidir.
6. Kürdistan Hükümeti’ni öncekinden ayıran bir başka
önemli nokta ise, kardeş kavgasının olumsuz
sonuçlarından birisi olan bir-iki önemli bakanlık
ve bu bakanlıklara bağlı kurum ve kuruluşlarda
birliğin tamamen sağlanmasıdır.
Bir başka önemli farklılık ise bakanlık
sayısındaki azalmadır.
Neçirvan Barzani Başkanlığı’ndaki ilk
birleşik hükümette 40’ı aşkın bakanlık
vardı.
Hiç kuşku yok ki bu rakam çok yüksek.
Ama o dönemin şartları ve birlik sürecine tüm kesimlerin
dahil edilmesi gibi önemli bir tavır göz önüne alındığında,
rakamın yüksek olmasını anlamak mümkün.
Berhem Salih Kabinesi, Başbakan ve yardımcısı
ile birlikte 21 bakandan oluşuyor.
Bu da, her şeyden önce iki hükümetin birliği sürecinin
tamamlandığını gösteriyor.
Hiç kuşku yok ki 6. Kürdistan Hükümeti’ni de çok önemli
iç ve dış görevler bekliyor.
Yolsuzlukla mücadele, hizmetlerin daha düzenli bir hale getirilerek
artırılması, hak ve özgürlüklerin genişletilmesi
ve toplumsal adaletin sağlanması başlıca
iç görevleri oluşturuyorlar.
Merkezi Hükümet ile yaşanan sorunların çözümü ve
yeni sorunların çıkmasını engellemek amacıyla
gerekli mekanizmaları oluşturmak ise, dış
görevlerin başında geliyor.
Tüm çabalara rağmen peşmergelerin sayısı
ve ihtiyaçlarının karşılanması bir
sorun olmaya devam ediyor.
Kürdistan Hükümeti’nin yabancı petrol şirketleri
ile imzaladığı petrol anlaşmaları
ile Güney Kürdistan’da petrol arama ve çıkartma faaliyetleri
de köklü çözümü kavuşturulmayan ve bu nedenle de varlığı
sürdüren sorunlardan birisi..
Genel bütçeden Kürdistan Bölgesi’ne ayrılan pay ve bu
payın zamanında Bölge’ye aktarılması da
varlığını devam ettiren sorunlardan..
Başta Kerkük olmak üzere Kürdistan Bölgesi sınırları
dışında kalan Kürt bölgelerinin durumunu netliğe
kavuşturacak olan Anayasa’nın 140. Maddesi ve bu
maddenin hayata geçirilmesi esnasında yaşanan sorunlar,
daha doğru bir ifade ile merkezi hükümetin işi yokuşa
sürmek amacıyla her yola başvurması, Bölge
ile merkezi hükümet arasındaki çatlaklıkların
en derinini ve büyüğünü oluşturuyor.
Son dönemde, Sunni Arap milliyetçiliğinin siyasal alanda
güçlenmesine paralel olarak daha yüksek sesle dile getirilmeye
başlanan Anayasa’nın gözden geçirilmesi talebi,
Hewlêr-Bağdat ilişkilerinde derin çatlaklar açmaya
aday.
BAAS ve öteki şoven kesimler, “genel uzlaşma” prensibinin
bir kenara bırakılmasını, Federasyon ile
ilgili maddeleri başta olmak üzere, Anayasa’nın
gözden geçirilmesini istiyorlar.
Bilindiği gibi bugüne kadar Irak’ın tamamını
ilgilendiren sorunlarda karar alınırken oy çokluğu
yöntemi yerine, Sunni Araplar, Şii Araplar ve Kürtler
arasında “genel uzlaşma” yöntemi uygulanıyor.
İran ve Türkiye’nin PKK üslerini bahane ederek Bölgeye
yönelik hava ve kara saldırılarının devam
etmesi, Berhem Salih Kabinesi’ni uğraştıracak
sorunlardan birisi.
Neçirvan Barzani hükümet ile kıyaslandığında
yeni hükümet acısından bazı yeni avantajların
ortaya çıktığını söyleyebiliriz.
Bunların başında Güney Kürdistan’ın başta
Avrupa olmak üzere bir çok devlet için çekici hale gelmesi,
bu ülkelerle Bölge arasında ekonomik, siyasal ve diplomatik
ilişkilerin kurulması geliyor.
Diğer bir önemli avantaj ise şu anda Bağdat
üzerinden yürütülse de, Türkiye-Kürdistan Bölgesi ilişkilerinin
giderek iyileşmesi.
Ben Güneyli kardeşlerimizin ortaya çıkan yasal
ve meşru muhalefetin yardımıyla sorunların
üstesinden geleceğine inanıyorum.
Çünkü 6. Kürdistan Hükümeti, bu zorlu görevlerin üstesinden
gelecek bilgi ve beceri ve tecrübeye sahiptir.
Not: Yazı bittiğinde 6. Kürdistan Hükümeti’nin
güven oyu aldığı haberi ajanslara düştü.
6. Hükümeti ve Başkanı DR. Berhem Salih’i
kutlar çalışmalarında başarılar dilerim.
Yazarın önceki yazılarından:
“Ortadoğu’da
Allah’ın Dediği Olur”
Ez
jî Çûme Hecê
Kendi
Liderlerimizden Öğrenmek..
Bir
kez daha “Keşke” Dememek İçin
“Türk
Sorunu” mu?
1
Eylül ve Süreç
“Ölüm
ile Korkutup Sıtmaya Razı Etmek”
Xala
Hertimî Ya Rojeva me Ya Siyasî
İyimserlik
ve Olmazsa Olmazlar...
Seçim
Sonrası Sınavı
Güney
Seçimleri Ve Tavrımız
Halwesta
me
Demokrasi,
Dipçik ve Cop
Yetersiz
ama önemli..
“Peygamber
Ocağı” Böyle İse Eğer..
Olmazsa
olmazlar!..
Erdoğan Samimi İse Eğer..
Eğitim,
ama nasıl?
Gözden
Kaçırılmaması Gerekenler..
Türk
Devleti PKK İle De Görüşmelidir!..
Türkiye
Bir Kez Daha Yol Ayrımında..
Musul’da
Neler Oluyor?
“Türkiyelileşme"
Mi, Kürdistanileşme Mi?
Obama’nın
Ziyareti ve Derinlerin Çiçeği’ne Dair..
Şehidler
Günü
Soğukkanlı
Olmanın Zamanı
29
Mart Sonrasına Dair
“Ya
Hezar ya Hiç”
Mart
Ayı ve Dersleri
Can
Kurban Bu Provokasyona
Kim
Korkar Diyalogdan?
Onur..
“Bu
da böyle biline”
Yêzidiler,
Güven ve Vefa
“Kürdistanlı
Partiler Konferansı”
Bilim
İnsanı Siyaset İlişkisi Ya Da Atı
Arabanın Önüne Bağlamak
Eğri
Oturup Doğru konuşursak..
Darısı
Diyarbekir’in Başına!..
Tilkinin
Şahidi; Türk toplumu Ne zaman Isyan Edecek?
“Vatan”
ve teferruat!..
Tekrarın
getireceği sıkıcılığı da
göze alarak..
Velev
ki dedirtmesin!..
İtiraf..
Terk
Etmesi Gerekenler..
Arap
Şovenizmi ve Tersyüz Edilen Gerçekler
Başbakan’ın
Yeri ve Sakızı
Fırsat..
İkinci
Tezkereye Dair..
Kirli
Çamaşırlar Ortaya Dökülürken..
Beklenen Oldu..
Ben Işık Koşaner’i Sevdim
Bu
Sonbahar Güney’de Sıcak Geçecek
Yalandan
Kimin Evi Yanmış ki!.
Kürdi
Çatı
Uzlaşmak…
Güngören,
Kerkük ve Ergenekon’a Dair
Birlikte
Yaşama Üstüne
Taraf Olmak Yetmez Müdahil Olmak Gerek
Taraf Olmak
Takke Düştü Kel Göründü..
Malumun İlami Ya da Yeni Bir Şey Yok
“Ordu
Yargı El Ele”
Anayasa
Mahkemesi Kararı Neyi Gösteriyor?
1000
İmza ve “Yabancı”lar
1000
İmzanın Önemi
Samimiyetölçer!..
Gerçekçi
Olmak Gerekirse..
İyi
Şeyler
Kürt
Çatısı
Kargalar
Bile Gülmüştür
Kemalizmi
Kurtarmak Kürtlerin İşi Değil
Ağız
Bir Kere Yanmaya Görsün
“Bir
Musibet Bin Nasihattan Evladır”
Şehitler
Günü
Kendisine
Dokunulunca
Aklına Hukuk Ve Demokrasi Gelenler
Hasan
Cemal, Çocuk ve Berekete Dair
Haydi
Şaşırt Bizi Erdoğan!..
Kara Harekatı ve Acı
Gerçeklerimiz
Türk
Medyası, Çifte Standart ve Çocuk
“Türk
Devleti İnsanlık Suçu İşliyor”
Zorlukların
Üstesinden Gelmek İçin..
Allah
Söyletiyor!.
Sevinmek İçin Erken
“Gelin
Canlar Bir Olalım”
Havuç-Sopa
ve AKP’ye Dair
“Hak
İçin Haklıdan Yana Olmak”
Sorti,
Bombalama ve Bilime Katkıya Dair..
"Müslüman
Mahallesinde Salyangoz Satmak"
"Ya
Hezar Ya Sıfır"
Erdoğan
ve Nobel
Baykal’ın
Başına Düşen Taş
Samimiyet
Sınavı-2
Türkiye
Paşalar Cumhuriyeti
PKK
Ateşkes İlan Etmelidir (*)
Tezkere
ve Kararlılık
Çıkmaz
Sokak
Olması
Gereken..
Kemalizm
İçin Kaygılanmak Kimin İşi?
Perşembenin
Gelişi
Gerginlik
Kapıda
Sözcüklerin
Önemi!..
Şeyh
Elo’nun Söyledikleri..
Bölücü
Masalları
Kıyamet
Koparken...
Anayasa
ve Kürtler
Qandil’e
Uzanmanın Ne Gereği Var?..
Çuvaldızı
Kendimize Batırmalıyız
Seçimler
ve Sonrası..
Rektörün
Tuttuğu Ayna
Öcalan
İçin Fırsat
Sular
Giderek Isınırken..
Lafla
Peynir Gemisi Yüzdürmek..
“İyi
Çocuklar”a İş Çıktı
Polis
Devleti
Papatya
Falı
İran-ABD
İlişkileri Açısından Ortadoğu
Zorlu
Süreç
Hazır
Başlamışken..
“Ne Şeriat Ne Darbe”
Malatya Katliamı ve Uğur Kaymaz
Bir
Kez Daha Birlik Üstüne
Bremen
Mızıkacıları
Şehidler Günü
Bağımsız
Kürdistan
Newrozu
Özüne Uygun Kutlamak İçin..
Malumun
İlani
Evren
Vakası ve Eli Taşın Altına Koymak
Kürtlere Ateş Etmek Serbest..
Davul
ve Tokmak
Atı
Arabanın Önüne Koymak
Milliyetçilik
Yarışı
Ben
Erdoğan Hayranıyım!..
Katil
Kim?
Zor
Günler
Samimiyet
Sınavı
Yeni
Yıl
Ankara
Kriterleri-2
Geç
Olmadan
Gelenek
“Ne
Olacak Bu Irak’ın Hali”?
Bir
Kez Daha Kerkük Üzerine
Sembol
mü?
Demokrasi
Hayalleri
Yasaklamak
Erken
Ölüm
Törkiş
İşi Demokrasi ve Sivil Çözüm!..
Her
ikisi de aynı Orhan Pamuk
“Paşalar
Cumhuriyeti”
Cadı
Kazanı
Sıcak
Günler
Başbakan’ın
TİT Aşkı
“Bayrak
Krizi”, Gerçekler ve Görevlerimiz
“Qandil
Gönüllüleri”
Enfal
Yapışık
Üçüzler
Kirlenme,
Çürüme ve Çifte Standart
Hizaya
Getirmek
Başbakan Doğru Söylemiyor
Şahinler ve Riyakarlar
Madımak
Zeytin Dalı
Yanlışta
İsrar
“İyi
Çocuk”lar Cenneti..
Filmi
Başa Sarmak
Erdoğan’ın
Sınavı
Süreç
ve Önümüze Koyduğu Görevler
Tek
Yanlı Aşk
Sadak’ın Sadakati
İpe
Un Sermek
Güneyli
Kürtlerin Büyük Sınavı
Kansere
Razı Etmek İçin Ölümle Tehdit Etmek
Acaba
Öyle mi?
Halepçe
Olayları Neyi Gösteriyor, Neyi Gerektiriyor?
“Çeteler
Cenneti”
Arapsaçı
Söyleyemediklerim
ve Yapmadıklarımız..
Buzdağının Ucu (Mu?)
Aynaya
Bakmak
Saygı
Mı? Özgürlük Mü?
Militarizm
Ve Çürüme
Yavaş
Ama Emin Adımlarla İlerlemek...
İspanyol
General Ve Ağca
Gel
De Niyazi Usta’yı Anma
MGK’nin
Yeni Yıl Hediyesi..
Hazırlıklı
Olmak
Gündemimizin
Değişmeyeni..
Fırıldak
15
Aralık Seçimleri ve Olası Sonuçları
Biz İşimize Bakalım-2
Demokrasi
ve Ortadoğu
İyi
Asker
Ayna
Tutmak
Alışmakta
Fayda Var
Üçüncü
Ses
“Uzun, İnce Bir Yol”
3
Ekim, 15 Ekim ve Protokol
3
Ekim Sonrası..
Çürüme
Ne
yazmalı?
DİSK
Zorlu
Süreç ve Görevler
Yoğurdu
Üfleyerek Yemek!..
Kim(ler)in
kafası Karışık?
Başbakan
Samimi Olmak İstiyorsa…
"Emrin
Olur"
Sorun
Kürt aydınları mı?
Ülkenin
Gerçek Efendileri
Maksat “Terörün Kökünü kazımak”sa...
Londra Ve Kerkük
“Hukuk Herkese Lazım”
Aydınların Çağrısı ve Geçmişi
Hatırlamak
Cellad Çağrısı
Eşik Aşındırmak
Rüzgarı Arkaya Almak İçin
Gaf
Yapılacak
Başka İşler De Var
Bayrak
Ve Ekmek
Endişe
Ar
Damarı
Kürdistan
Parlamentosu
“Sözde”
Darısı
Başımıza!...
Bayrak
ve Asimilasyon
Adar û Newroz
AB Ve “Bölücü Tilkiler, Koyunlar”
|
